Unknown

ଶ୍ରୀମଦ୍‌ ଭାଗବତ

(ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧ)

ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ

ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧ

ନାରାୟଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ୟ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମଂ ।

ଦେବୀଂ ସରସ୍ୱତୀ ବ୍ୟାସଂ ତତୋଜୟ ମୁଦିରୟେତ ।।

ମୂକଂ କରୋତି ବାଚାଳଂ ପଙ୍ଗୁଂ ଲଙ୍ଘୟତେ ଗିରିଂ ।

ଯତ୍‌କୃପା ତମହଂ ବନ୍ଦେ ପରମାନନ୍ଦ ମାଧବଂ ।।

ନିଗମକଳ୍ପତରୋର୍ଗଳିତଂ ଫଳଂ ଶୁକମୁଖାଦମୃତଦ୍ରବସଂଯୁତଂ ।

ପିବତଭାଗବତ ରସମାଳୟ ମୁହୂରହୋ ରସିକା ଭୂବି ଭାବୁକାଃ ।।

•••

ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟ

ରାଜୋବାଚ
ହରଷେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ	।	ରୋମ ପୁଲକେ କୃତ କୃତ୍ୟ	।।
ଶୁକ ଚରଣେ କର ଦେଇ	।	ବୋଲନ୍ତି ନିସ୍ତରିଲି ମୁହିଁ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ଚରିତ ତୁମ୍ଭ ମୁଖେ	।	ଶୁଣିଲି ଅଦୃଷ୍ଟ ସୁପାକେ	।।
ଭୋ ମୁନି ଦୟାକର ମୋତେ	।	ମରଣୁ ତରିବି ଯେମନ୍ତେ	।।
ମୋଠାରେ ସ୍ନେହ ରହେ ଯେବେ	।	ପ୍ରସନ୍ନ ଚିତ୍ତେ କହ ଏବେ	।।
ପୂର୍ବେ ଏ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ମନୁ	।	ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପଦ୍ମଯୋନି ତନୁ	।।
ତାହାଙ୍କ ବଂଶେ ଯେ ଚରିତ	।	ଯେ ପୂର୍ବେ ଭୂତ ଭବିଷ୍ରତ	।।
ବିସ୍ତାରେ ତୁମ୍ଭ ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ତରିଲି ଭବତରଙ୍ଗିଣୀ	।।
ସେ ବଂଶୀ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ରାଜା	।	ମନୁ ପୁରୁଷ ରୂପେ ପୂଜା	।।
ପୂଜିତ ଏ ମାୟା ଜଗତେ	।	ଯେବା ଚରିତ କଲେ ଯେତେ	।।
ଏ ମନୁବଂଶେ ଯେତେ କୃତ୍ୟ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ବିଷ୍ଣୁର ଚରିତ	।।
ଅଦ୍ୟାପି ବସି କବିଜନେ	।	ଅଶେଷ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁମାନେ	।।
ଗ୍ରନ୍ଥିଲେ କୃଷ୍ଣ ଗୁଣଗାଥା	।	ଅଶେଷ କର୍ମ ହରି କଥା	।।
ଯେ କତା କର୍ଣ୍ଣରନ୍ଧ୍ରେ ପଶି	।	ଅଶେଷ କଳୁଷ ବିନାଶି	।।
ଯେ ମନୁ ଅନ୍ତରେ ସେ କଥା	।	ବିଷ୍ଣୁ ଚରିତ ସାଧୁଗାଥା	।।
ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯେବା ଭୂତେ	।	ଯେ ଅବା କଲେ ଭବିଷ୍ୟତେ	।।
ସକଳ କହି ମୁନିବର	।	ଏ ଭବସାଗରୁ ଉଦ୍ଧର	।।
ବାଦରାୟଣିରୁବାଚ
ଏମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷିତ ଆଗେ	।	ଶୁକ କହନ୍ତି ଅନୁରାଗେ	।।
ପ୍ରଥମ କଳ୍ପେ ମୁଁ ସମ୍ପାଦି	।	କହିଲି ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ଆଦି	।।
ଏ ଷଡ଼ ମନୁବଂଶେ ଯେତେ	।	ଦେବାଦି ମନୁଷ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ	।।
ଆଦ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ କଲେ ଯେତେ	।	ପୂର୍ବେ ମୁଁ କହିଅଛି ତୋତେ	।।
ଆକୁତି ଦେବହୂତି ବେନି	।	ମନୁ ଦୁହିତା ବେନି ଭଗ୍ନୀ	।।
ଧର୍ମ ଜ୍ଞାନର ଉପଦେଶେ	।	ପରମବ୍ରହ୍ମ ନିଜ ଅଂଶେ	।।
ଯଜ୍ଞ ବରାହ କଳ୍ପେ ପୂର୍ବେ	।	ଜନ୍ମିଲେ ଦେବହୂତି ଗର୍ଭେ	।।
କପିଳ ରୂପେ କଲେ ଯେତେ	।	ପୂର୍ବେ ମୁଁ କହିଅଛି ତୋତେ	।।
ଆକୁତି ଦେବହୂତି ବେନି	।	ଯେ ଅବା କଲେ ପୂର୍ବଘେନି	।।
ସେ କଥା ଶୁଣ ନୃପବର	।	ହରି ଚରିତ ସୁଧାସାର	।।
ଯେ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ମନୁ ରାଜା	।	ବିଷ୍ଣୁ ପ୍ରସନ୍ନେ ମହାତେଜା	।।
ସେ ପତ୍ନୀ ଶତରୂପା ସଙ୍ଗେ	।	ବିରକ୍ତ ଚିତ୍ତ କାମ ଭୋଗେ	।।
ବନେ ପଶିଲେ ତପ ଅର୍ଥେ	।	ସେ ପତିବ୍ରତାର ସମେତେ	।।
ସୁନନ୍ଦା ତୀର୍ଥେ ଏକପାଦେ	।	ଭୂମି ସ୍ପରଶେ ଦୃଢ଼ବନ୍ଧେ	।।
ଗଗନ ଗତେ ମୁଖ କରି	।	ଚଞ୍ଚଳ ଚିତ୍ତକୁ ନିବାରି	।।
ସୁଘୋର ତପେ ରହି ମନେ	।	ସେ ରାଜା ବିଚାରିଲା ମନେ	।।
ଯେ ହରି ଏ ବିଶ୍ୱ ସଂସାରେ	।	ଚେତନା ରୂପେ ହୃଦପରେ	।।
ଚେତନା ଅଚେତନ ରୂପୀ	।	ଜାଗ୍ରତ ସ୍ୱପ୍ନ ମଧ୍ୟେ ବ୍ୟାପି	।।
ବ୍ରହ୍ମା ନ ଜାଣେ ଯାର ଅନ୍ତ	।	ତେଣୁ ସେ ବୋଲାଏ ଅନନ୍ତ	।।
ଏ ବିଶ୍ୱ ଆତ୍ମା ଯାର ହୁଏ	।	ସତ୍ୟ ବିରାଜେ ନିଜ ଦେହେ	।।
ସୃଜଇ ପାଳଇ ସଂହାରେ	।	ବାଳକ ଲୀଳାରେ ବିହରେ	।।
ଦେଖନ୍ତା ପ୍ରାଣୀକି ନ ଦିଶେ	।	ଦୃଶ୍ୟ ଅଦୃଶ୍ୟ ରୂପେ ମିଶେ	।।
ସକଳ ରୂପେ ଯାର ବାସ	।	ବିଭବେ ଯେହ୍ନେ ଘଟାକାଶ	।।
ସେ ସର୍ବ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମଧ୍ୟର	।	ଜୀମୁତ ମଧ୍ୟେ ଯେହ୍ନେ ନୀର	।।
ସୁପର୍ଣ୍ଣ ପୃଷ୍ଠେ ତାର ଗତି	।	ଜ୍ୟୋତିଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି	।।
ଆଦ୍ୟନ୍ତ ମଧ୍ୟ ଯାର ନାହିଁ	।	ସ୍ୱକୀୟ ଭେକ ତାର ନାହିଁ	।।
ନିମିଷେ ଅନ୍ତର ବାହାରେ	।	ଏ ମାୟା ମୋହର ସଂସାରେ	।।
ଏ ବିଶ୍ୱଜ୍ୟୋତି ସେ ବୋଲାଇ	।	ବିରକ୍ତ ଆତଯାତ ନାହିଁ	।।
ସେ ବିଶ୍ୱମୟ ପୁରୋହିତ	।	ବିଶ୍ୱ ସୃଜନେ ଉପଗତ	।।
ବିମୋହ ମୋହ ପାଶେ ଛନ୍ଦି	।	ଯାର ଜ୍ଞାନେର ବିଶ୍ୱବନ୍ଦୀ	।।
ସ୍ୱୟଂ ପରମ ଜ୍ୟୋତି ଆଜ	।	ପରମ ପୁରୁଷ ବିରାଜ	।।
ଜୀବର ଜନ୍ମ ଆଦି ଯେତେ	।	ଧରଇ ଆତ୍ମଗତି ଅର୍ଥେ	।।
ଜୀବନ ଚେଷ୍ଟା ବିବର୍ଜିତ	।	ସ୍ୱଭାବେ ଇଚ୍ଛଇ ଜଗତ	।।
ଏ ଭାବ ଜାଣି ଋଷି ଜନେ	।	କର୍ମ ଇଚ୍ଛନ୍ତି ଦୃଢ଼ମନେ	।।
ଯେ ଭାବ କର୍ମଫଳ ବଳେ	।	ଯେଣୁ ସେ ଭଜନ୍ତି ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଈଶ୍ୱର ଭାବେ କର୍ମ କଲେ	।	ନିର୍ଗୁଣ ଲଭନ୍ତି ସେ ଭଲେ	।।
ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ପ୍ରାଣୀଙ୍କର	।	ଯେ ଭାବେ ଭଜେ ଦୁରାଚାର	।।
ଆତ୍ମାର ଆତ୍ମା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଥେ	।	ଯେ ତାଙ୍କୁ ଭଜନ୍ତି ଜଗତେ	।।
କେବେ ହେଁ ଭ୍ରଷ୍ଟ ସେ ନୁହଁନ୍ତି	।	ଅନ୍ତେ ଲଭନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଗତି	।।
ସକଳ ଆତ୍ମାର ଈଶ୍ୱର	।	ସ୍ୱଭାବେ ନାହିଁ ଅହଙ୍କାର	।।
ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନାଦି ନିରଞ୍ଜନ	।	କାହାର ନୁହେଁ ସେ ଅଧୀନ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ନିଜ ମାର୍ଗେ ରହେ	।	କେ ଚିନ୍ତିଥାଇ ଅନ୍ୟ ଦେହେ	।।
ଏଣୁ ସେ ସଂସାରରେ ସାର	।	ତା ପାଦେ ମୋର ନମସ୍କାର	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମ ଭାଗବତେ	।	ସେ ସ୍ୱାୟମ୍ଭବୁ ଦୃଢ଼ଚିତ୍ତେ	।।
ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି ତପବଳେ	।	ସୁଦୃଢ଼ ସମାଧି ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଅସୁର ଯାତୁଧାନଗଣେ	।	ବେଗେ ମିଳିଲେ ଯୋଗାରଣ୍ୟେ	।।
ଭକ୍ଷିବା ପ୍ରାୟେ କ୍ଷୁଧା ଆଶେ	।	ବେଗେ ମିଳିଲେ ତାର ପାଶେ	।।
ତାକୁ ଦେଖିଣ ନରହରି	।	ଯଜ୍ଞ ପୁରୁଷ ରୂପ ଧରି	।।
ନିବାରି ଯାତୁଧାନଗଣ	।	ସ୍ୱର୍ଗେ ମିଳିଲେ ନାରାୟଣ	।।
ସେ ମନୁ ଅନ୍ତେ ସୁରୋଚିତ	।	ଦ୍ୱିତୀୟ ମନୁ ସେ ବିଦିତ	।।
ଅଗ୍ନିର ପୁତ୍ର ସେ ସ୍ୱଭାବେ	।	ରାଜତ୍ୱ କଲା ବିଶ୍ୱଭାବେ	।।
ଦ୍ୟୁମତ ସୁବେଶ ରୋଚିଷ	।	ଏ ଆଦି ତାର ପୁତ୍ର ଦଶ	।।
ସେ ମନୁ କାଳେ ନରନାଥ	।	ରୋଚନ ନାମେ ବଳବନ୍ତ	।।
ଯାହାର କାଳେ ଦେବଗଣେ	।	ତୁଷିତ ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣେ	।।
ଋଷି ଯେ ଉର୍ଜ୍ଜସ୍ତମ୍ଭ ଆଦି	।	ଯେ ସପ୍ତଋଷି ବ୍ରହ୍ମାବାଦୀ	।।
ଯେ ଦେବଶିରା ନାମେ ମୁନି	।	ତୁଷିତା ନାମ ତା ଭାବିନୀ	।।
ସେ ପତ୍ନୀ ଗର୍ଭେ ବିଭୁ ରୂପେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଜନ୍ମିଲେ ଆଦି କଳ୍ପେ	।।
ପୂର୍ବେ ସେ ବାଳଖିଲ୍ୟା ରୂପେ	।	ଅଷ୍ଟାଶୀ ସହସ୍ରାବ୍ଦ କଳ୍ପେ	।।
ଯଜ୍ଞ ଆରମ୍ଭେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେତା	।	ବିଷ୍ଣୁ ଭଜନେ ବଳବନ୍ତା	।।
ବିଷ୍ଣୁର ଦୀକ୍ଷା ଶିରେ ଧରି	।	ସେ ମୁନିଗଣେ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ	।।
କୁମାର ବ୍ରତ ଆଚରିଲେ	।	ତେଣୁ ବାଳକ ସେ ହୋଇଲେ	।।
ତୃତୀୟ ମନୁ ଯେ ଉତ୍ତମ	।	ସେ ପ୍ରିୟବ୍ରତର ନନ୍ଦନ	।।
ତାର ସଞ୍ଜୟ ଜୟହୋତା	।	ଏ ଆଦି ସର୍ବେ ବଳବନ୍ତା	।।
ସେ କଳ୍ପେ ସପ୍ତ ଋଷିଗଣ	।	ବଶିଷ୍ଠ ଋଷିଙ୍କ ନନ୍ଦନେ	।।
ପ୍ରମାଦ ଆଦି ସପ୍ତ ସୁତ	।	ସତ୍ୟକ ନାମେ ଦେବଶ୍ରୁତ	।।
ସତ୍ୟକ ନାମେ ଇନ୍ଦ୍ରରାଜା	।	ହରି ଭକତ ମହାତେଜା	।।
ସୁନୁଜା ଧର୍ମପତ୍ନୀ ଗର୍ଭେ	।	ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ରୂପେ ପୂର୍ବେ	।।
ଜନ୍ମିଲେ ସତ୍ୟ ଗୁଣ ତୁଲେ	।	ଶୁଣ ତୁ ଯେବା କର୍ମ କଲେ	।।
ଯକ୍ଷ ରାକ୍ଷସ ଭୂତଗଣ	।	ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ କରନ୍ତି ଭକ୍ଷଣ	।।
ତାହାଙ୍କୁ ମାରି ସତ୍ୟ ସଙ୍ଗେ	।	ଧର୍ମ ରଖିଲେ ସତ୍ୟଯୁଗେ	।।
ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରିୟବ୍ରତ ସୁତ	।	ତାମସ ଉତ୍ତମର ଭ୍ରାତ	।।
ଯେ କ୍ରତୁ ପୃଥୁ ଖ୍ୟାତି ନର	।	ଏ ଆଦି ଦଶ ତା କୁମର	।।
ତାର ଅନ୍ତରେ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ	।	ତ୍ରିଶିଖ ନାମେ ସୁର ଘରେ	।।
ସତ୍ୟକ ହରିବୀର ଆଦି	।	ଦେବତା ନାମେ ଏ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଜ୍ୟୋତିଧର୍ମେ ମୁନିଏ ଆଦି	।	ତାମସ ଅନ୍ତରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ବିଧୃତି ନାମେ ଦେବଗଣ	।	ଶୁଣ ହେ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରମାଣ	।।
କାଳେ ସକଳ ନାଶ ଗଲେ	।	ଶେଷ ଅନ୍ତରେ ଯେତେ ଥିଲେ	।।
ସେ ମନୁ ଅନ୍ତରେ ଅଦ୍ଭୁତ	।	ହରିଣୀ ଉଦରେ ସମ୍ଭୁତ	।।
ତେଣୁ ବହିଲେ ହରି ନାମ	।	ରୂପେ ମୋହନ କୋଟି କାମ	।।
ଯେ ହରି ନାମ ଏ ସଂସାରେ	।	ଅଶେଷ ଦୂରିତ ସଂହାରେ	।।
ଯେ ରୂପେ ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷଣ	।	କୁମ୍ଭୀର ଦର୍ପ ନିବାରଣ	।।
ଜଳେ କୁମ୍ଭୀର ମୁଣ୍ଡ ହାଣି	।	ସତ୍ୟ ରଖିଲେ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଯା ନାମ ପରମ ମଙ୍ଗଳ	।	ଦୂରିତ ବନେ ଦାବାନଳ	।।
ଏକଥା ଶୁକ ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ପାଣ୍ଡବ ବଂଶ ଚୂଡ଼ାମଣି	।।
ଆନନ୍ଦେ ହୋଇ କୃତ କୃତ୍ୟ	।	ବୋଇଲେ ନୃପ ପରୀକ୍ଷିତ	।।
ଭୋ ମୁନି ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ବଚନ	।	ଶୁଣି ଆନନ୍ଦ ମୋର ମନ	।।
କେମନ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ନରହରି	।	ଗଜ ରଖିଲେ ଗ୍ରାହ ମାରି	।।
କୁମ୍ଭୀର କେଉଁ ଜଳେ ଥିଲା	।	ଗଜକୁ କେମନ୍ତ ଧରିଲା	।।
ସେ ଜଳ ଜୀବ ଜଳେ ଥାଇ	।	ହସ୍ତୀ ସଂଯୋଗ ତାର କାହିଁ	।।
ହସ୍ତୀ ସବଳ ମହାକାୟେ	।	କୁମ୍ଭୀର କେତେ ବଳ ବହେ	।।
ଏ କଥା ସଂଶୟ ତ ମୋତେ	।	ଭୋ ମୁନି କହ ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।।
ଏ ପୁଣ୍ୟ କଥା ମୋର ଧନ୍ୟ	।	ମଙ୍ଗଳ ଯୁତ ସୁଖାୟନ	।।
ଯେ ଏ ପ୍ରସ୍ତାବ ହରିବାଣୀ	।	ଶ୍ରବଣ ମାର୍ଗେ ଶୁଣେ ପ୍ରାଣୀ	।।
ସେ ପ୍ରାଣୀ ଭବ ଭୟୁ ତରେ	।	ନ ପଡ଼େ ମାୟା ତମ ଘୋରେ	।।
ସୁତ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷିତ ବାଣୀ	।	ଆନନ୍ଦେ ଶୁକ ମୁନି ଶୁଣି	।।
ଗଙ୍ଗାର ତୀରେ ଅନ୍ତର୍ଜଳେ	।	ଅସଂଖ୍ୟ ମୁନିଗଣ ମେଳେ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ଦେଇ ଚିତ୍ତ	।	କହଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଶୁକ ପରୀକ୍ଷିତ ସମ୍ବାଦେ

ନାମ ପ୍ରଥମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
କହନ୍ତି ବ୍ୟାସଙ୍କର ସୁତ	।	ଶୁଣ ସୁଜନ ପରୀକ୍ଷିତ	।।
ପର୍ବତ ଚିତ୍ରକୂଟ ନାମ	।	ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ମୂଳ ଧାମ	।।
ଅୟୁତ ଯୋଜନ ବିସ୍ତୃତ	।	କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରେ ସେ ଆବୃତ	।।
ଉଚ୍ଚ ସେ ଅୟୁତ ଯୋଜନ	।	ଦେଖନ୍ତେ ହରେ ପ୍ରାଣୀ ମନ	।।
ବିରାଜେ ଅଷ୍ଟଦିଗ ମଧ୍ୟେ	।	ଆନନ୍ଦ କରେ ଦେବବୃନ୍ଦେ	।।
ତୃତୀୟ ଶୃଙ୍ଗ ବହେ ଶିରେ	।	ଲୌହ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ରୌପ୍ୟ ଧରେ	।।
ରତ୍ନ ଧାରଣ କରି ଅଙ୍ଗେ	।	ବିରାଜି ଶୋଭେ ଦଶଦିଗେ	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ଲତା ଗୁଳ୍ମ	।	ନିର୍ଝର ତଟେ ରହେ ଦ୍ରୁମ	।।
ନିର୍ଝର ଶବଦ ଗଭୀର	।	ଅତି ସୁଷମ ମନୋହର	।।
ନିଶ୍ଚଳ ଜଳ ରମ୍ୟ ଶୋହେ	।	ଗିରି ଚରଣ କିବା ଧୁଏ	।।
ମର୍କତ ପାଷାଣ ସମୂହେ	।	ଶ୍ୟାମଳ ବର୍ଣ୍ଣ ଭୂମି ଶୋହେ	।।
ସିଦ୍ଧ ଚାରଣ ବିଦ୍ୟାଧର	।	ଗନ୍ଧର୍ବ ସଙ୍ଗରେ କିନ୍ନର	।।
ଅପ୍‌ସରା ମିଳି ନୃତ୍ୟ ଗୀତ	।	ପ୍ରମଦା ଗଣେ ଯୂଥ ଯୂଥ	।।
ଅରଣ୍ୟେ ନାନା ପଶୁଗଣେ	।	ଗିରି କନ୍ଦର ଘୋର ବନେ	।।
ନାଦ କରନ୍ତି ମନୋହର	।	ମୟୂର କୋକିଳ ଭ୍ରମର	।।
ସରିତ ସରୋବର ନଦ	।	ମଣି ବାଲୁକା କୁଦ କୁଦ	।।
ଦେବ କାମିନୀ ଗଣ ଯହିୋ	।	ସ୍ନାନ କରନ୍ତି ମୋଦବହି	।।
ତାହାଙ୍କ ଅଙ୍ଗରେ ଲେପିତ	।	ଗନ୍ଧ ଚନ୍ଦନ ପାରିଜାତ	।।
ସେ ଗନ୍ଧ ପବନ ସଙ୍ଗରେ	।	ସୁଗନ୍ଧ ଦଶଦିଗେ ସ୍ଫୁରେ	।।
ସେ ଗିରି ଦ୍ରୋଣ ମଧ୍ୟେ ବନ	।	ବରୁଣ କ୍ରୀଡ଼ାର ଉଦ୍ୟାନ	।।
ଉତ୍ତମ ଶୋଭା ସେ ବନର	।	ସୁର କାମିନୀ କ୍ରୀଡ଼ାଘର	।।
ପର୍ବତ ଅଳଂକୃତ ବନ	।	ଫୁଲ ପଲ୍ଲବ ଫଳମାନ	।।
ମନ୍ଦାର ପାଟଳୀ ଚମ୍ପକ	।	ପାରିଜାତକ କୁରୁବକ	।।
ଚୂତ ପିଆଜ ପନସକ	।	ଆମ୍ବ ଅଶୋକ ଆମ୍ରାତକ	।।
କଦମ୍ବ ନାରୀକେଳ ବନ	।	ଖର୍ଜ୍ଜୁର ବୀଜପୁର ଘନ	।।
ମଧୁର ଶାଳ ତାଳ ଶୋହେ	।	ତମାଳ ଆସନ ସମୂହେ	।।
ଅରୂପ ଔଦୁମ୍ବର ପ୍ଳକ୍ଷ	।	ନ୍ୟଗ୍ରୋଧ ଚନ୍ଦନ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷ	।।
ନିମ୍ବ କୋବିଦାର ସରଳ	।	ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଦେବଦାରୁ କୁଳ	।।
ବିଳ୍ୱ ଜମ୍ବୀର କପିତ୍‌ଥକ	।	ଆମଳକ ଯେ ହରିତକ	।।
ଯହିଁ ବରୁଣ ସରୋବର	।	ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଦ୍ମ ମନୋହର	।।
କହ୍ଲାର କୁମୁଦ ଉତ୍ପଳ	।	ସ୍ୱଭାବେ ସୁଗନ୍ଧ ଶୀତଳ	।।
ଉତ୍ପଳ ଶତ ଶତ ଶୋଭା	।	କିବା ଉପମା ଆନେ ଦେବା	।।
ମତ୍ତ ଭ୍ରମର ପକ୍ଷଗଣ	।	ନାଦ କରନ୍ତି ଅନୁକ୍ଷଣ	।।
ହଂସ କାରଣ୍ଡବ ସମୂହେ	।	ସାରସ ଚକ୍ରବାକ ଶୋହେ	।।
ଜଳ କୁକୁଟ କୋ ଯଷ୍ଟିକ	।	କୁଜିତ କୋମଳ ଡାହୁକ	।।
ମତ୍ସ୍ୟ କଚ୍ଛପ ନିଶାଚରେ	।	ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ରଜତ ଧୂସରେ	।।
ପ୍ରକଟ ମୁଦ ଜଳବେତ	।	ନୀପ କୀଚକ ଯୂଥ ଯୂଥ	।।
କୁନ୍ଦ ଅଶୋକ କୁରୁବକ	।	କୁଟଜ ଇଙ୍ଗୁଦି ଜାଳକ	।।
ଶତପତ୍ର ଯେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଯଥୀ	।	ନାଗ ପୁନ୍ନାଗ ଗନ୍ଧଜାତି	।।
ମଲ୍ଲିକା ଯୂଥ ଯୂଥ ଶୋଭେ	।	ମାଧବୀ ଶିରୀଷ ସ୍ୱଭାବେ	।।
ଅନ୍ୟତ୍ର ଯେତେ ଫଳ ଫୁଲ	।	ଷଡ଼ଋତୁରେ ସମତୁଲ	।।
ଏମନ୍ତ ବନେ ଏକ ଦିନେ	।	ଗଜେନ୍ଦ୍ର ବିଚାରିଲା ମନେ	।।
ଏ ଗ୍ରୀଷ୍ମକାଳେ ଏ ବନସ୍ତେ	।	ତୃଷିତ ହୋଇ ପଶୁଯୁଥେ	।।
ଜଳ ନ କରନ୍ତି ଆହାର	।	କେମନ୍ତ ଧରିବେ ଶରୀର	।।
ଏମନ୍ତେ ମନେ ବିଚାରଇ	।	ଶୀତଳ ଜଳ ଅଛି କାହିଁ	।।
ବ୍ୟାକୁଳେ ବନରୁ ବାହାର	।	ତୃଷିତେ ଦିଶେ ଅନ୍ଧକାର	।।
ଗଜ ଆଶ୍ରିତେ ସେହି ବନେ	।	ସୁଖେ ଚରନ୍ତି ପଶୁମାନେ	।।
ଏକ ଦିନରେ ପଶୁମାନେ	।	ବିହାର କରୁଥିଲେ ବନେ	।।
କଣ୍ଟକାକୀର୍ଣ୍ଣ ବେଣୁବନେ	।	ଭ୍ରମନ୍ତି ତୃଷିତ ବଦନେ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ମତ୍ତ ବଳବନ୍ତା	।	ବନ ବିହାରେ ସେହୁ ଚିନ୍ତା	।।
ଯାର ଚାଲନ୍ତେ ପାଦ ଲାଗି	।	ପଡ଼ନ୍ତି ବୃକ୍ଷମାନ ଭାଙ୍ଗି	।।
ତାହାର ମନ୍ଦ ଗନ୍ଧ ବାସେ	।	ପଶୁଏ ନ ଚରନ୍ତି ପାଶେ	।।
ବ୍ୟାଘ୍ର ଭଲ୍ଲୁକ ଖଗ ମୃଗ	।	ଯେବା ସଞ୍ଚରେ ମହୋରବ	।।
ଶରୀର କୃଷ୍ଣବର୍ଣ୍ଣ ହରି	।	ଶୁକର ଯୂଥ ସୁଚାମରୀ	।।
ବରାହ ମହିଷ ଶଲ୍ୟକ	।	ଗୋପୁଚ୍ଛ ଆଦି ଯେ ଶଶକ	।।
କ୍ଷୁଦ୍ର ହରିଣ ଶଶା ଯେତେ	।	ଚରନ୍ତି ଯେ ଯାହା ଆୟତେ	।।
ସେ ଗଜପତି ଗଜଯୂଥ	।	ଅନେକ ଭ୍ରମିଲା ବନସ୍ତ	।।
ନିଦାଘ ତାପେ କରୀଗଣ	।	ବ୍ୟାକୁଳେ ବିଚଳିତ ମନ	।।
ମଦ ଜଳରେ ହୋଇ ଛନ୍ନ	।	ଲାଙ୍ଗୁଳ କଲେ ପ୍ରକମ୍ପନ	।।
ପଦ୍ମକୁ ତେଜି ଅଳିଗଣ	।	ହସ୍ତୀଙ୍କ ମଦ କଲେ ପାନ	।।
ବରୁଣ ହ୍ରଦ ତୀରେ ଯାଇ	।	ତୃଷିତ ଲୋଚନେ ଅନାଇଁ	।।
ଜଳ ଶୀତଳ ପୁଷ୍ପଗନ୍ଧେ	।	ଆଘ୍ରାଣ କରି ନାସା ରନ୍ଧ୍ରେ	।।
କରିଣୀ ଯୂଥ ସଙ୍ଗେ ମିଶି	।	ସମସ୍ତେ ଶୀତଜଳେ ପଶି	।।
ସେ ସରୋବର ଜଳ ମଧ୍ୟେ	।	ସକଳେ ପଶିଲେ ଆନନ୍ଦେ	।।
ସକଳ ହରଷ ବଦନ	।	ସନ୍ତୋଷେ କଲେ ଜଳ ପାନ	।।
ଜଳ ତୋଳନ୍ତି ଥୋର ହସ୍ତେ	।	ସିଞ୍ଚନ୍ତି ଅନ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଗାତ୍ରେ	।।
ନିଦାଘ କାଳେ ଶୀତଜଳେ	।	କ୍ରୀଡ଼ା କରନ୍ତି ହସ୍ତୀବରେ	।।
ଶବଦ ଶୁଭେ ଉଛୁଳିତ	।	ଯେମନ୍ତେ ଜୀମୁତ ଗର୍ଜିତ	।।
ଅଗାଧ ଜଳେ ଗ୍ରାହ ଥିଲା	।	ଜଳେ ଶବଦ ସେ ଶୁଣିଲା	।।
ବେଗେ ଧାଇଁଲା କୋପମନେ	।	ମିଳିଲା ଗଜ ସନ୍ନିଧାନେ	।।
କେହି ନ ଦେଖି ତାକୁ ଜଳେ	।	କୁମ୍ଭୀର ଅତି କୋପାନଳେ	।।
ଧଇଲା ଗଜପତି ପାଦ	।	ଶବଦ କରି ଘୋର ନାଦ	।।
ଦଇବ ବଶେ ଯୋଗବଳେ	।	ହସ୍ତୀ ବିପତ୍ତି ଘୋର ଜଳେ	।।
ଗ୍ରାହ ଧଇଲା ଅକସ୍ମାତେ	।	ଗଜ ଚରଣ ଦୃଢ଼ମତେ	।।
ସେ ଗଜପତି ବଳବନ୍ତ	।	ବଜ୍ରହୁଁ ତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ତାର ଦାନ୍ତ	।।
କି କରିପାରେ ତାର ମତ	।	ବିଷ୍ଣୁର ମାୟାର ଆୟତ	।।
ଗଜ ସ୍ୱଭାବେ ମହାବଳୀ	।	ଚରଣ ନ ପାରିଲା ଚାଳି	।।
କରିଣୀ ଯୂଥ ତାହା ଦେଖି	।	ଦୁଃଖେ ହୋଇଲେ ଅଶ୍ରୁମୁଖୀ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ଅତି ଶୀତପାଣି	।	ଗଜ ନ ପାରେ ପାଦ ଆଣି	।।
ସେ ହସ୍ତୀବୃନ୍ଦ ତାକୁ ଧରି	।	ଟାଣନ୍ତି ଘୋର ନାଦ କରି	।।
ମୁଖରୁ ରୁଧିର ଗଳଇ	।	କେବେହେଁ ଗଜ ନ ଚଳଇ	।।
ବଳେ ଆଣନ୍ତି କିଛି ଦୂର	।	କୁମ୍ଭୀର ଅତି ବଳିୟାର	।।
ପୁଣି ଗଭୀର ଜଳେ ଭରେ	।	ସୁଦୃଢ଼େ ଦନ୍ତ ପାଦ ଧରେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଗଜ ଗ୍ରାହ ଯୁଦ୍ଧ	।	ଗଗନେ ଦେଖନ୍ତି ବିବୁଧ	।।
ଗଜେ ଟାଣନ୍ତି ଅତି ଖରେ	।	ପୁଣି ଗଭୀର ଜଳେ ଭରେ	।।
ଏମନ୍ତ ସହସ୍ର ବରଷ	।	ଯୁଦ୍ଧ ନୋହିଲା ଅବଶେଷ	।।
ଏମନ୍ତେ ଦୀର୍ଘକାଳ ଜଳେ	।	ଗଜ କୁମ୍ଭୀର ମହାବଳେ	।।
କ୍ଷୀଣ ଆୟୁଷ ଗଜପତି	।	ସଙ୍ଗତେ ଥିଲେ ଯେତେ ହସ୍ତୀ	।।
ଦଣ୍ଡେ ଚଳନ୍ତି ଘୋର ବନେ	।	ଜଳେ ବଞ୍ଚନ୍ତି ରାତ୍ର ଦିନେ	।।
ଗଜ କୁମ୍ଭୀର ଯୁଦ୍ଧଘାତେ	।	ସେ ଜଳେ ଜଳଜନ୍ତୁ ଯେତେ	।।
ଦୁଃଖିତ ହୋଇ ଝଟକନ୍ତି	।	ଜଳୁ ପଳାଇ ନ ପାରନ୍ତି	।।
ଏହି ପ୍ରକାରେ ଗଜ ଦୁଃଖୀ	।	ଗଜେ କାନ୍ଦନ୍ତି ତାହା ଦେଖି	।।
ଏ ଅନ୍ତେ ପୂର୍ବ ପୁଣ୍ୟବଳେ	।	ବୁଦ୍ଧି ସ୍ଫୁରିଲା ତାକୁ ଜଳେ	।।
କାତରେ କରଇ ବିଚାର	।	ଯେ ହରି ସଂସାରର ସାର	।।
ସଙ୍କଟୁ କରେ ପରିତ୍ରାଣ	।	ଯେ ତାଙ୍କୁ ପଶଇ ଶରଣ	।।
କାଳ ଭୁଜଙ୍ଗ ଗ୍ରାସ କାଳେ	।	ଯେ ତାଙ୍କ ସ୍ମରେ ଧ୍ୟାନବଳେ	।।
ବୋଇଲେ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ଯୁଦ୍ଧ କର୍ମ ବାଣୀ	।	ଆନନ୍ଦେ ଶୁଣନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାଣୀ	।।
ଜନ୍ମ ମରଣେ ନାହିଁ ଭ୍ରାନ୍ତି	।	ହେଳେ ସେ ସଙ୍କଟୁ ତରନ୍ତି	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ମନ୍ୱନ୍ତର ବର୍ଣ୍ଣନେ ଗଜେନ୍ଦ୍ରୋପାଖ୍ୟାନେ

ନାମ ଦ୍ୱିତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ତୃତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ପାଣ୍ଡବ ଚୂଡ଼ାମଣି	।	ଗଜେନ୍ଦ୍ର ବୋଲି ମୋକ୍ଷବାଣୀ	।।
ଏମନ୍ତ ବୁଦ୍ଧି ସେ ବିଚାରି	।	ଚଞ୍ଚଳ ମନ ସ୍ଥିର କରି	।।
ପରମ ଜପ ସେ ଜପିଲା	।	ସେ ପୂର୍ବଜନ୍ମେ ଶିକ୍ଷା ଥିଲା	।।
ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ପାଦେ	।	ବୋଲେ ଆନନ୍ଦେ ଗଦ ଗଦେ	।।
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ଉବାଚ
ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।	ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଜୀବନ	।।
ତୋର ମହିମା ଚିନ୍ତାତ୍ମକ	।	ଅନାଦି ପୁରୁଷ ବିବେକ	।।
ଜୀବର ଆଦିଜୀବ ତୁହି	।	ପରମେଶ୍ୱର ଭେଦ ବହି	।।
ଯାହାର ଦେହେ ବିଶ୍ୱ ବସେ	।	ସ୍ୱଭାବେ ସ୍ୱରୂପ ପ୍ରକାଶେ	।।
ଜୀବ ପରମ ଆତ୍ମା ପର	।	ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ଶରଣ ସୋଦର	।।
ଏ ଯେ ସଂସାର ମାୟାବଳେ	।	ଆତ୍ମାର କଳ୍ପେ ସେ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
କାହିଁ ପ୍ରସାରେ ତିରୋହିତ	।	କରଇ ଉର୍ଣ୍ଣନାଭ ମତ	।।
ମଧ୍ୟେ ଦେଖିଲା ସାକ୍ଷୀ ରୂପେ	।	କ୍ରୀଡ଼ା କରଇ କଳ୍ପେ କଳ୍ପେ	।।
ସେ ବିଷ୍ଣୁ ରଖୁ ମୋର ପ୍ରାଣ	।	ତା ପାଦେ ପଶିଲି ଶରଣ	।।
କାଳେ ସକଳ ଜୀବଧାରୀ	।	ଅନନ୍ତ ରୂପରେ ସଂହରି	।।
ସକଳ ହେତୁ କରେ ଅନ୍ତ	।	ତମ ନିପାତ ଘୋର ପଥ	।।
ପୁଣି ସେ ତାମସ ପ୍ରବେଶେ	।	ବିରାଟ ରୂପକୁ ପ୍ରକାଶେ	।।
ତାର ମହିମା ବିଚାରଣେ	।	ଯେତେକ ଦେବ ଋଷିଗଣେ	।।
କେହି ଯେ ତାଙ୍କୁ ନ ଜାଣନ୍ତି	।	ଅନେକ ଶାସ୍ତ୍ରମାନ ଚିନ୍ତି	।।
କେ ପ୍ରାଣୀ ତଦନ୍ତ ଜାଣିବ	।	ଯହିଁ ଭ୍ରମନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ	।।
ନଟ ଆକୃତି ପ୍ରାୟ ଖେଳେ	।	ଏ ମାୟା ଗହନ ଶୟଳେ	।।
ମନ କର୍ମକୁ ଦୂର ଯେହି	।	ସେ ହରି ରଖ ମୋର ଦେହୀ	।।
ଯାର ମହିମା ମୁନି ଜନେ	।	ସକଳ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁମାନେ	।।
ବିମୁକ୍ତି ସଙ୍ଗ ସାଧୁଜନେ	।	ତପ ସାଧନ୍ତି ଘୋରବନେ	।।
ଭୂତଙ୍କ ଭୂତ ଆତ୍ମା ଯେହୁ	।	ସେ ହରି ମୋତେ ଗତି ହେଉ	।।
ଯାହାର ଜନ୍ମ କର୍ମ ନାହିଁ	।	ଅପର ଦୋଷ ଗୁଣ ନାହିଁ	।।
ତଥାପି ଲୋକ ରକ୍ଷା ଅର୍ଥେ	।	ଆପେ ସମ୍ଭବେ ଏ ଜଗତେ	।।
ସ୍ୱ ମାୟାବଳେ ଏ ଜଗତ	।	ସ୍ଥିତି ପାଳନେ କରେ ଅନ୍ତ	।।
ଅରୂପ ରୂପ ଯେ ଅଦ୍ଭୁତ	।	ଆତ୍ମା ପ୍ରଦୀପ ସାକ୍ଷୀମତ	।।
ପରମ ଆତ୍ମା ସାକ୍ଷୀ ଘର	।	ମନ ବଚନ ଅଗୋଚର	।।
ସୂକ୍ଷ୍ମ ନିର୍ମଳ ରୂପ ଯାର	।	ଦୁସ୍ତର ତମ ମହାଘୋର	।।
ଯାହାକୁ ସର୍ବଗୁଣେ ଗାଇ	।	ନିଷ୍କାମ ଚିତ୍ତେ ଯେବା ଧ୍ୟାୟି	।।
କୈବଲ୍ୟ ନାଥ ନମୋଽସ୍ତୁତେ	।	ନିର୍ବାଣ ସୁଖଦ ଉଦିତେ	।।
ତୁ ନାଥ ଶାନ୍ତ ଘୋରରୂପୀ	।	ମୁକ୍ତି ଧର୍ମେଣ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ	।।
ଯେ ଜୀବ କ୍ଷୟ ସାକ୍ଷୀରୂପେ	।	ନମସ୍ତେ ଜ୍ଞାନ କାଳରୂପୀ	।।
ଯେ କ୍ଷେତ୍ରରୂପୀ ନମୋ ନମଃ	।	ସର୍ବଜ୍ଞ ସାକ୍ଷୀ ନିଜ ଧାମ	।।
ସେ ଏ ଜଗତେ ଆଦି ମୂଳ	।	ପ୍ରକୃତି ମଧ୍ୟେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ସ୍ଥୂଳ	।।
ସର୍ବ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଗୁଣଦ୍ରଷ୍ଟା	।	ସର୍ବ ସୃଷ୍ଟିର ଆଦିତ୍ରାତା	।।
ଅଭକ୍ତ ଜନେ ଅପ୍ରକାଶ	।	ଭକତ ପଦେ ରବିତ୍ରାସ	।।
ଅଖିଳ କାରଣ ସ୍ୱରୂପୀ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ରୂପ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ	।।
ସର୍ବ ନିଗମ ମହାର୍ଣ୍ଣବ	।	ତୋର ମହିମା କେ ବର୍ଣ୍ଣିବ	।।
ତୁ ଅପବର୍ଗ ପରାୟଣ	।	ନମଇଁ ତୋହର ଚରଣ	।।
ଶୂନ୍ୟ ଗଗନେ ଗୁଣପାଶେ	।	ବନ୍ଧନ ତୋ ମାୟା ବିଶ୍ୱାସେ	।।
ତୁ ନାଥ କରୁଣା ସାଗର	।	ତୋ ପାଦେ ଶରଣ ମୋହର	।।
ଅଶେଷ ଜନ୍ତୁ ହୃଦଗତେ	।	ତୋର ପ୍ରକାଶ ଆତ୍ମାମତେ	।।
ସକଳ ଦେଖୁ ନାଥ ତୁହି	।	ତୋ ରୂପ କେହି ନ ଜାଣଇ	।।
ତୁ ନାଥ ଜ୍ଞାନାଗ୍ନି ସ୍ୱରୂପୀ	।	ତୃଣ କାଷ୍ଠରେ ଅଛୁ ବ୍ୟାପୀ	।।
ମୋହର ପ୍ରିୟ ପଶୁଗଣ	।	ବିପଦ ପାଶୁ କର ତ୍ରାଣ	।।
ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରମ ମଙ୍ଗଳ	।	ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ଆଦି ମୂଳ	।।
ଆତ୍ମା ଆତ୍ମଜ ଗୃହ ଚିତ୍ତେ	।	ମମତା କରେ ଦୃଢ଼ଚିତ୍ତେ	।।
ଯେ ପ୍ରାଣୀ ଗୃହବନ୍ଧେ ମଜ୍ଜେ	।	ସେ ତୋତେ କେବେହେଁ ନଭଜେ	।।
ଯେ ମୁକ୍ତି ସଙ୍ଗ ଏ ଜଗତେ	।	ସେ ତୋତେ ଭଜେ ଅବିରତେ	।।
ଏଣୁ ବିବେକୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର	।	ତୁ ନାଥ ଶୁଭ ସୁଖକର	।।
ହେ ଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଭଗବାନ	।	ସର୍ବ ଈଶ୍ୱର ନମୋନମଃ	।।
ଧର୍ମାର୍ଥ କାମ ଲୋଭୁଁ ମୁକ୍ତ	।	ନିଷ୍କାମେ ଭଜି ଅବିରତ	।।
ଅନ୍ତେ ଲଭଇ ଇଷ୍ଟ ଗତି	।	ଦୁଃଖ ସଙ୍କଟେ ନ ପଡ଼ନ୍ତି	।।
ଅବ୍ୟୟ ସ୍ଥାନେ ରହେ ମନ	।	ଏଣୁ ଲଭନ୍ତି ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ	।।
ଏ ପ୍ରାଣୀ ଶରଣ ତୋହର	।	ଏ ଗ୍ରାହ ହସ୍ତୁ କର ପାର	।।
ଏକାନ୍ତ ଚିତ୍ତେ ଯେ ରହନ୍ତି	।	ବିଷୟା ସୁଖ ନ ବାଞ୍ଛନ୍ତି	।।
ତୋ ପାଦ ସୁଧା ସୁଖ ପାଇ	।	ଅଧିକ ବାଞ୍ଛା ତାର ନାହିୋ	।।
ଅତି ଅଦ୍ଭୁତ ତୋ ଚରିତ	।	ଆନନ୍ଦ ରୂପେ ସୁଲଳିତ	।।
ତୋ କଥା ସୁଧା ସିନ୍ଧୁଜଳେ	।	ଅବଗାହନ ସୁଖ ଭୋଳେ	।।
କରି ତରନ୍ତି ଦିବ୍ୟ ଦେହୀ	।	ଏଣୁ ତୋ ମହିମା କେ କହି	।।
ଅକ୍ଷର କ୍ଷର ନାହିଁ ଯାର	।	ସେ ବ୍ରହ୍ମ ପରମ ଈଶ୍ୱର	।।
ଅବ୍ୟକ୍ତ ଅଧ୍ୟାତ୍ମ ସ୍ୱରୂପୀ	।	ପରମ ଯୋଗବଳେ ବ୍ୟାପୀ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଜ୍ଞାନର ଅଗମ୍ୟ	।	ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୂର ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମ	।।
ଏଣୁ ସେ ଅତି ଦୂରେ ରହେ	।	ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୂକ୍ଷ୍ମ ସୂକ୍ଷ୍ମ ହୁଏ	।।
ଏଣୁ ଅନନ୍ତ ଆଦି ପୂର୍ଣ୍ଣ	।	ସେ ହରି ରଖୁ ମୋ ଜୀବନ	।।
ନିବେଦନ ମୋ ଅନୁକ୍ଷଣେ	।	ମନ ବଚନ ଆଚରଣେ	।।
ଦେଖେ ଏ ଘୋର ଗ୍ରାହ ଗ୍ରାସୁ	।	ଉଦ୍ଧରି ମୋତେ ସେ ଆଶ୍ୱାସୁ	।।
ଯାର ଚରିତ ବଳ ଘେନି	।	ବ୍ରହ୍ମାଦି ଦେବାସୁର ମୁନି	।।
ସଂସାର ସୁଖ ତ୍ୟାଗ କରି	।	ମାୟା ସଂସାରୁ ଗଲେ ତରି	।।
ଅଗ୍ନି ସବିତା ଜ୍ୟୋତି ଯେହ୍ନେ	।	ପ୍ରକାଶେ ପ୍ରବେଶ ଗଗନେ	।।
ଏଣୁ ଏ ପ୍ରବାହ ସଂସାର	।	ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ବୁଦ୍ଧି ଅହଙ୍କାର	।।
ଶରୀର ଆଦି ସେହି ମତେ	।	ପ୍ରବେଶ ହୋନ୍ତି ତାର ଗାତ୍ରେ	।।
ଜନ ଶରୀର ପଶୁ ଆଦି	।	ସେ ରୂପେ ଅରୂପ ସମ୍ପାଦି	।।
କେବେହେଁ ନୋହେ ରୂପ ଗୁଣ	।	ଏଣୁ ଏ ଅନାଦି କାରଣ	।।
ନମୋ ନମସ୍ତେ ହେ ଅନନ୍ତ	।	ଅଶେଷ ବେଗ ବଳବନ୍ତ	।।
ଅଖିଳ ବୁଦ୍ଧି ଗୁଣମୟ	।	ଯାହାର ଅଟେ ଶକ୍ତି କ୍ରୟ	।।
ପ୍ରସନ୍ନଜନ ଯେ ପାଳଇ	।	ଦୂରନ୍ତ ଶକ୍ତି ଯାର ଦେହୀ	।।
କୁତ୍ସିତ ଇନ୍ଦ୍ରିଗଣେ ଯାର	।	ମାର୍ଗେ ନ ହୁଅନ୍ତି ଗୋଚର	।।
ମୁଁ ଗ୍ରାହଗ୍ରସ୍ତେ ଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇ	।	ଆତ୍ମା ଶରୀର ନ ଜାଣଇ	।।
ଯେ ହରି ସଂସାରେ କାରଣ	।	ତା ପାଦେ ପଶିଲି ଶରଣ	।।
ରଖୁ ନ ରଖୁ ସେ ଜାଣଇ	।	ତା ବିନୁ ଅନ୍ୟ ଗତି ନାହିଁ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ଗଜରାଜ ସ୍ତୁତି	।	ଦେଇ ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ମତି	।।
ଇନ୍ଦ୍ରାଦି ଦେବ ଗମ୍ୟ ନୋହେ	।	ଯେ ପୂର୍ବ ଭାଗ୍ୟର ଉଦୟେ	।।
ଗଜ ବିକଳ ଶୁଣି ହରି	।	ଆନନ୍ଦ ଚିତ୍ତେ ମୋଦ ଭରି	।।
ଯେ ହରି ସର୍ବ ଦେବମୟ	।	ଅଶେଷ ବିଶ୍ୱ ଯାର ଦେହ	।।
ଅଖିଳ ଦେହ ଯାର ବାସ	।	ସେ ପ୍ରଭୁ ଭକତ ବିଶ୍ୱାସ	।।
ଶୁଣିଲେ ଗଜେନ୍ଦ୍ର ଆରତ	।	ମନେ ବିଚାରି ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ଦେବଗଣ	।	ଶ୍ରବଣେ ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ	।।
ଭକତ କାରଣ ତତ୍ପର	।	ପ୍ରଭୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ପରାତ୍ପର	।।
ଭୋଜନ ପାନେ ନାହିଁ ଇଚ୍ଛା	।	ଘେନିଣ ଦୀନତ୍ରାଣ ଦୀକ୍ଷା	।।
ଗ୍ରାହ ଗ୍ରସ୍ତିତ ମନେ ଜାଣି	।	ସତ୍ୱରେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଏମନ୍ତ ପ୍ରଭୁ ଦାଶରଥି	।	ସ୍ମରଣ କଲେ ଖଗପତି	।।
ଗଗନ ଚରାଧିପ ପ୍ରିୟ	।	ଯେ ଅଟେ ଚାରି ବେଦମୟ	।।
ଶରୀର ନାଗେ ଅଳଂକୃତ	।	ମନହୁଁ ଅତି ବଳବନ୍ତ	।।
କନକ ଗିରି ମଧ୍ୟେ ବାସ	।	ଯାହାର ଗୋବିନ୍ଦ ବିଶ୍ୱାସ	।।
ଏମନ୍ତ ଗୋବିନ୍ଦ ସ୍ମରଣ	।	ଜାଣିଲା ବିନତା ନନ୍ଦନ	।।
ଆହାର ଅର୍ଥେ ଲୋଭ ମନ	।	ବିସ୍ତାରି ଥିଲା ଯେ ବଦନ	।।
ତକ୍ଷଣେ କଲାକ ମୁଦ୍ରିତ	।	ହରି ସ୍ମରଣେ ପ୍ରମୋଦିତ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ନିକଟେ ଗମନ	।	ମନକୁ ନିବେଶି ବହନ	।।
ଚିରବିରହୀ ଯେହ୍ନେ ବଧୂ	।	ପାଇଲା ନିଜ ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ	।।
ଦରିଦ୍ର ନିଧିକି ପାଇଲା	।	ଅପୁତ୍ରୀ ପୁତ୍ର କି ଲଭିଲା	।।
ତେସନେ ଗରୁଡ଼ ଆନନ୍ଦ	।	ଗମନେ ଚରଣାବିନ୍ଦ	।।
ଗଗନେ ପକ୍ଷ ବିସ୍ତାରିଲା	।	ପରମ ଆନନ୍ଦେ ଉଡ଼ିଲା	।।
ସର୍ପ ଭୂଷଣ କଳେବର	।	ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟେ ବଳିୟାର	।।
ପଞ୍ଚ ପଲ୍ଲବ ବିସ୍ତାରିଲା	।	ରୋଦସି କନ୍ଦର ପୂରିଲା	।।
ପାତାଳେ ପଶି ପକ୍ଷୀବତ	।	କମ୍ପାଏ ଦନୁଜଙ୍କ ଗାତ୍ର	।।
ଗରୁଡ଼ ପକ୍ଷ ବେଗବାତେ	।	ସଙ୍ଗତେ ଉଡ଼ିଲେ ପର୍ବତେ	।।
ଆକାଶେ ଦେଖି ଗିରିମାଳ	।	ଭୟେ କମ୍ପନ୍ତି ଦିଗପାଳ	।।
ପବନ ପ୍ରାୟ କଲା ଗତି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ଦେଇ ମତି	।।
ତନୁ ଜିଣଇ ଗିରିବର	।	ବଳୀଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ବଳୀୟାର	।।
ଆପଣା ପକ୍ଷ ସମୀରଣେ	।	କମ୍ପଇ ଚଉଦ ଭୁବନେ	।।
ସତ୍ୱରେ ନିକଟେ ପ୍ରବେଶ	।	ଦେଖିଲା ପରମ ପୁରୁଷ	।।
ବିମଳ ବିଶାଳ ହୃଦୟ	।	ଅଞ୍ଜନ ଗିରି ଜିଣି ଦେହ	।।
ଦୁଷ୍ଟ ନାଶନେ ବଳବନ୍ତ	।	କଟୀରେ ଶୋହେ ପୀତବସ୍ତ୍ର	।।
କଣ୍ଠେ ଶୋଭଇ ମଣିଦାମ	।	ଗରୁଡ଼ କରଇ ପ୍ରଣାମ	।।
ଯେ ପ୍ରଭୁ ଅଜ ଅବିନାଶୀ	।	ସକଳ ହୃଦୟ ନିବାସୀ	।।
କରୁଣା ସିନ୍ଧୁ ଭଗବାନ	।	ବିକଚ କମଳ ଲୋଚନ	।।
ଗରୁଡ଼ ମୁଖକୁ ଚାହିଁଲେ	।	କୁଶଳ ବାର୍ତ୍ତାକୁ ପୁଚ୍ଛିଲେ	।।
ଗରୁଡ଼ କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ	।	ପଦ୍ମ ଚରଣେ ପ୍ରଣମଇ	।।
ଉଠି କପାଳେ କର ଦେଇ	।	ଉଭା ହୋଇଲା ମୁଖ ଚାହିଁ	।।
ଗରୁଡ଼େ ଆରୋହିଲେ ହରି	।	ଜଳଦ ଯେହ୍ନେ ମହାଗିରି	।।
ମହାଗିରିରେ ଶ୍ୟାମ ମେଘ	।	ତେସନେ ଶୋଭା ଶିରୀ ଅଙ୍ଗ	।।
ସ୍ମିତ ବଦନ ଅନୁପମ	।	କୋଟିଏ ରତି ଜିଣି ଶ୍ୟାମ	।।
ଶୋଭା ପାଇଲେ ଭଗବାନ	।	ଅନାଦି ପରମ କାରଣ	।।
ଖଗ ପିଠିରେ ହରି ବସି	।	ଶୋଭାରେ ଜଗଜ୍ଜନ ତୋଷି	।।
ଉପରେ ଶୀତୋଷ୍ଣ ବାରଣ	।	କନକମୟ ଛତ୍ର ପୁଣ	।।
ଦେଖନ୍ତେ ମନକୁ ହରଇ	।	ବିସ୍ତାରେ ବ୍ୟୋମ ଆଚ୍ଛାଦଇ	।।
ଚନ୍ଦ୍ରହୁଁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର	।	ମୁକୁତା ମାଳା ମନୋହର	।।
ଗମନ କଲେ ନରହରି	।	ନିଜ ଭୁବନୁ ଅପସରି	।।
ଗଜକୁ ନିସ୍ତାରିବା ପାଇଁ	।	ବିଜୟ କଲେ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
ସମସ୍ତ ଲୋକ ଯା ଉପରେ	।	ସେ ପ୍ରଭୁ ଘେନି ଖଗେଶ୍ୱରେ	।।
କରନ୍ତି ସଧୀରେ ଗମନ	।	ସୁନ୍ଦର ଦିଶିଲା ଗଗନ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ବିଜେ କଲେ ପୁଣି	।	ମିଳିଲେ ତ୍ରିଭୁବନ ପ୍ରାଣୀ	।।
ଆନନ୍ଦେ କଲେ ବେଦ ନାଦ	।	ହୃଦେ ଭାବନ୍ତି ଆଦିକନ୍ଦ	।।
ଶୁଭିଲା ବହୁ ମତେ ଶଙ୍ଖ	।	ପଟ୍ଟହ ମୃଦଙ୍ଗ ଅନେକ	।।
ସୁଗନ୍ଧ ନବ କୁସୁମିତ	।	ବୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଦେବଯୂଥ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଶଙ୍ଖ ଧ୍ୱନି ଆଶେ	।	ମୁନିଏ ମିଳିଲେ ପାରୁଶେ	।।
ସେ ଗିରି କନ୍ଦର ଆବୋରି	।	ତପ କରନ୍ତି ଦୃଢ଼କରି	।।
ଯେ ଯା ଯଜ୍ଞ ଅଗ୍ନିହୋତ୍ର	।	ସେବନ୍ତି ତତପର ଚିତ୍ତ	।।
ଖେଚର କିନ୍ନର ଗନ୍ଧର୍ବ	।	ଯକ୍ଷ ଉରଗ ଆଦି ସର୍ବ	।।
ଯେ ସ୍ୱର୍ଗବାସୀ ପୁଣ୍ୟକର୍ମା	।	ଜାଣନ୍ତି ଗୋବିନ୍ଦ ମହିମା	।।
ସମସ୍ତେ ସତ୍ୱରେ ଅଇଲେ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ନିକଟେ ମିଳିଲେ	।।
କେ କରେ ପଦ୍ମବୀଜ ମାଳ	।	ତିଳକ ଶୋଭଇ କପାଳ	।।
ଗଳାରେ ତୁଳସୀର ମାଳ	।	ହୃଦେ ଲମ୍ବଇ ବନମାଳ	।।
କୃଷ୍ଣ ଗୋପାଳ ନରହରି	।	ନାମ ଡାକନ୍ତି ଉଚ୍ଚକରି	।।
ମିଳିଲେ ଅନେକ ସାତ୍ତ୍ୱିକ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ଦେଇ ଚିତ୍ତ	।।
ଭକତେ ଯୂଥ ଯୂଥ ହୋଇ	।	ଧାବନ୍ତି ହରିଗୁଣ ଗାଇ	।।
କଶ୍ୟପ ଆଦି ପ୍ରଜାପତି	।	ସଙ୍ଗେତେ ଘେନି ବେଦପତି	।।
ଧବଳ ପକ୍ଷ ବିହଙ୍ଗମ	।	ଆରୋହୀ ଚଳନ୍ତି ସ୍ୱଧାମ	।।
ଅମର ସିଦ୍ଧ ମୁନି ସଙ୍ଗେ	।	ମିଳିଲେ କୃଷ୍ଣ ପାଶେ ରଙ୍ଗେ	।।
କେହି କରନ୍ତି ଶଙ୍ଖନାଦ	।	କେ ବେଣୁ ବଜାନ୍ତି ଆନନ୍ଦ	।।
କଂସାଳ ତାଳ ଦେବବାଦ୍ୟ	।	କେ ବୀଣା ମର୍ଦ୍ଦଳ ଶବଦ	।।
କେ ଶିଙ୍ଗା ବାୟେ ନାନାମତେ	।	କେହୁ କାହାଳୀ ଅବିରତେ	।।
ବାଦ୍ୟ ଶବଦ ଧ୍ୱନି ଘୋଷି	।	ଦେଖନ୍ତି କୃଷ୍ଣ ମୁଖ ଶଶୀ	।।
କେତେହେଁ ମୁନି ଗୀତ ଗାଇ	।	ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
କେ ଅବା ଗୀତେ ହୋଇ ମତ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପଦ୍ମପାଦେ ଚିତ୍ତ	।।
କେ ଭାବେ ଜ୍ଞାନ ଭୋଳ ହୋଇ	।	ପ୍ରଳାପ ବଚନ କହଇ	।।
କେହି ଆନନ୍ଦେ ଅଶ୍ରୁଜଳ	।	ହରିଙ୍କ ଭାବେ କୁତୁହଳ	।।
ପରମ ଆନନ୍ଦେ କେ ମଜ୍ଜେ	।	ହରି ଭାବରେ ଚକ୍ଷୁ ବୁଜେ	।।
ଚନ୍ଦନ ପିଚିକା କେ ମାରେ	।	କୁସୁମ ବୃଷ୍ଟି କେହୁ କରେ	।।
ସୁଗନ୍ଧ କ୍ଷେପନ୍ତି କେ ପଥେ	।	ମାର୍ଜ୍ଜନା କେ କରନ୍ତି ହସ୍ତେ	।।
କେହି ମାରନ୍ତି ବାହାସ୍ଫୋଟ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ରସେ ତନୁ ମୋଟ	।।
ଆନନ୍ଦେ ନୃତ୍ୟ କେ କରନ୍ତି	।	ଭୁଜଙ୍ଗ ପ୍ରାୟେ କେ ଚାହାଁନ୍ତି	।।
ଏମନ୍ତେ ଗୋବିନ୍ଦ ଗମନେ	।	ମିଳିଲେ ନାରଦ ବହନେ	।।
ନଟଙ୍କ ପ୍ରାୟେ ମୋକ୍ଷ ଗତି	।	ଆନନ୍ଦେ ନାରଦ ନାଚନ୍ତି	।।
ଡାକନ୍ତି ଗୋବିନ୍ଦ ଗୋପାଳେ	।	ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ମତିଭୋଳେ	।।
ନାରଦ ଗୀତରସ ପାଇ	।	ସାଧୁଙ୍କ ମନ ଉଲ୍ଲସଇ	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ପାଦ ଚାଳି	।	କର ଯୁଗଳ ରଙ୍ଗେ ତୋଳି	।।
ଖେଳିଲା ସର୍ପଭାବ ପ୍ରାୟେ	।	ମୁନି କରନ୍ତି ଅବଲୟେ	।।
ଆନନ୍ଦରସେ ମତ୍ତ ହୋଇ	।	ବୋଲନ୍ତି ନାରାୟଣ ମୁହିଁ	।।
ଭାବେ ନ ଚିହ୍ନେ ପରାପର	।	ବୋଲନ୍ତି ମୁହିଁ ଯୋଗେଶ୍ୱର	।।
ନାରଦ ପରମ ସାନନ୍ଦେ	।	ବୋଲନ୍ତି ଭାବ ଗଦଗଦେ	।।
ନାରଦ ଉବାଚ
ଶୁଣିବା ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ	।	ଅନାଦି ପରମ କାରଣ	।।
ସଂସାର ତୋର ଦେହୁ ଜାତ	।	ତୋର ପାଦରେ ଏ ପାଳିତ	।।
ତୋହର ଅନାଦର ଭରେ	।	ପ୍ରଳୟ ହୋଇ ଚରାଚରେ	।।
ମୃତ୍ତିକା ଘଟ କାର୍ଯ୍ୟ ଯେହ୍ନେ	।	ମୃତ୍ତିକା ତହିଁ ନୋହେ ଭିନ୍ନେ	।।
ତୋ ତହୁଁ ଜନ୍ମ ଏ ଜଗତ	।	ତୁ ଯେ ପାଳିଣ କରୁ ଅନ୍ତ	।।
ତୁମ୍ଭର ଅନାଦର ଭରେ	।	ବିପଦ ଆଦି ଏ ସଂସାରେ	।।
ରଚନା କରୁ ଦାମୋଦର	।	ତୋହର ବିନୁ ନାହିଁ ଆର	।।
ତୁ ଆତ୍ମାଭାବ ଏଥି ପେଶି	।	ଏମନ୍ତ ସ୍ତୁତି ଶ୍ରୁତି ଘୋଷି	।।
ତୋ ତହୁଁ କେମନ୍ତେ ସଂସାର	।	ଭିନ୍ନ ହୋଇବ ଦାମୋଦର	।।
ଯେ ଭିନ୍ନ ଜ୍ଞାନୀ ହୋଏ ପୁଣ	।	ଯେ ତୁମ ମାୟାରେ ଭ୍ରମଣ	।।
ମାଟି ବିକାର ଘଟ ପ୍ରାୟେ	।	ତୋ ତହୁଁ କେହି ଆନ ନୋହେ	।।
ଏମନ୍ତ ସଂସାର ଭିଆଣ	।	ମୁହିଁ ତୋ ଭେଦେ ନାରାୟଣ	।।
ତୋ ତହୁଁ ଭିନ୍ନ ଏ ଜଗତ	।	ଯେ ଦେଖେ ସଂସାର ଭୋ ନାଥ	।।
ତାର ବିଷୟ ରସେ ମନ	।	ତୁମର ମାୟାବଳେ ଧ୍ୟାନ	।।
ତା ଦେଖି ନଥାଏ ମୋ ମନ	।	ଶୁଣିବା ତ୍ରିଜଗନ୍ମୋହନ	।।
ତୋ ପାଦେ କେମନ୍ତେ ସେ ପ୍ରାଣୀ	।	ମନ ନିବେଶି ଚକ୍ରପାଣି	।।
ତୁମ୍ଭେ ଯେ ସର୍ବ ସୁଖଦାତା	।	ଜଗତ ଜୀବ ପିତା ମାତା	।।
ସଂସାର ତାରଣ ଈଶ୍ୱର	।	ଏ ପାପୀ ବାରେକ ଉଦ୍ଧାର	।।
ତୁ ଦେବ ଶରଣ ବତ୍ସଳ	।	ଜଗତ ପତି ଆଦିମୂଳ	।।
କୃପା ତତ୍ପର ହୁଅ ହରି	।	ଅନାଥ ଜନେ କର ପାରି	।।
ତୁମ୍ଭର ସରୋଜ ଚରଣ	।	ମୁହିଁ ଶରଣ ନାରାୟଣ	।।
ତୋ ତହୁଁ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଗତ	।	ମୁହିଁ ଦେଖଇ ତୋର ଚିତ୍ତ	।।
ସଂସାର ଦୁର୍ଜୟ ଦୁଃଖରୁ	।	ମୋତେ ଉଦ୍ଧର ଲୋକଗୁରୁ	।।
ଅରୁଣ କରୁଣା ନିର୍ଭର	।	ତରୁଣ ତରଳ ସମୀର	।।
ବିକଚ ଜଳଜ ଲୋଚନ	।	ମୋଠାରେ କର ଅବଧାନ	।।
ଏମନ୍ତ ନାରଦଙ୍କ ସ୍ତୁତି	।	ହୃଦରେ ଧରି ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି	।।
ସଦୟ ହୃଦୟ ଲୋଚନ	।	ନାରଦେ କଲେ ଅବଧାନ	।।
ଆଦି ପୁରୁଷ ସଦାନନ୍ଦ	।	ପରମ ପୁରୁଷ ଗୋବିନ୍ଦ	।।
ଋଗ୍‌ବେଦ ସାମବେଦ ଧ୍ୱନି	।	ଗାବନ୍ତି ବାଳଖିଲ୍ୟ ମୁନି	।।
ଅଥର୍ବ ଯଜୁର୍ବେଦ ମତେ	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ଭକ୍ତି ତନ୍ତ୍ରେ	।।
ନାନା ପୁରାଣ ସ୍ତୁତି ସ୍ତବ	।	ପଢ଼ି କେ କହେ ତାର ଭାବ	।।
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଗୀତ ଛନ୍ଦେ	।	କେ ଭାବ ଗୋବିନ୍ଦ ଆନନ୍ଦେ	।।
କେ ହରି ଭାବର କୀର୍ତ୍ତନ	।	ଲମ୍ପଟେ କରନ୍ତି ନର୍ତ୍ତନ	।।
ସନକ ସନାତନ ଆଦି	।	ଯେ ଋଷି ସଂସାରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଭାବେ ଦିଗମ୍ବର	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ନିରନ୍ତର	।।
ମଗଧ ସୁରମୁନି ସଙ୍ଗେ	।	ଆଦି ପୁରୁଷ ଭାବେ ରଙ୍ଗେ	।।
ଏମନ୍ତ ଗୋବିନ୍ଦର ପାଶେ	।	ସମସ୍ତେ ସେବନ୍ତି ହରଷେ	।।
ବିଜେ କରନ୍ତି ଚକ୍ରଧର	।	ଯେ ଜଳେ ଅଛି କରୀବର	।।
ଯେ ଗିରି ହୃଦେ ଅଛି ଗଜ	।	ବିଜୟ କଲେ ଦେବରାଜ	।।
ତହିଁ ଯେ ଥିଲେ ମୁନିଜନ	।	ଜାଣିଲେ କୃଷ୍ଣ ଆଗମନ	।।
ଦେବଙ୍କ ଦେବ ସେ ପୁରାଣ	।	ସମାଧି ଛାଡ଼ି ମୁନିଗଣ	।।
ବିଭ୍ରମ ହୋଇ ବେଗେ ଉଠି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ଦେଇ ଦୃଷ୍ଟି	।।
ପ୍ରଣାମ କରନ୍ତି ସୁମରି	।	ଭକତ ଭାବେ ଭାବ କରି	।।
ଯେ ହରି ପୁରାଣ ପୁରୁଷ	।	ଲକ୍ଷ୍ମୀର କାନ୍ତ ହୃଷୀକେଷ	।।
ଯୋଗୀ କଳ୍ପନା ନିର୍ବିକ୍ଷୟ	।	ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ନିର୍ବିଜ୍ଞେୟ	।।
ଯେବେ ଯା ଧ୍ୟାନେ ନ ପାଇଲେ	।	ମୁନି ତା ନୟନେ ଦେଖିଲେ	।।
ଦୁଃଖେ ଯାହାର ଦରଶନ	।	ତାହାର ଅତି ସୂକ୍ଷ୍ମଜ୍ଞାନ	।।
ତାହାକୁ ଦୁଃଖେ ସେ ନିରୋପି	।	ନିଶ୍ଚଳ ହୃଦେ ୟାକୁ ସ୍ଥାପି	।।
ଦୂରହିଁ ଦୂର ଯେ ସ୍ୱଭାବେ	।	ନିକଟ ପୁଣି ଭକ୍ତ ଭାବେ	।।
ଯେ ହରି ନିଜ ତେଜ ରୂପ	।	ଜଗତ ଦେଖିଲେ ସ୍ୱରୂପ	।।
ଯାହାର ମହିମା ଅପାର	।	ଯେ ପୂର୍ଣ୍ଣାନନ୍ଦ ବେଦ ସାର	।।
ଯେ ପୂଜା ସକଳ ସଂସାରେ	।	ଭକତ ବନ୍ଧୁ ଦୟାକରେ	।।
ସମସ୍ତ ଜୀବର ଜୀବନ	।	ସଂସାର ଜନ୍ମର ଧାରଣ	।।
ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣାନନ୍ଦ ସର୍ବଠାରେ	।	ପ୍ରାଣୀ ଦେଖନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଧୀରେ	।।
ନୀଳ ନଳୀନ ଘନଶ୍ୟାମ	।	ଜଳଦ ନେତ୍ର ଅଭିରାମ	।।
ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ସର୍ବ ସାର	।	ପୀତ ବସନ ମୁକ୍ତାହାର	।।
ମେଘ ଗମ୍ଭୀର ଧୀର ଘୋଷ	।	ସର୍ବ ଆହ୍ଲାଦ କର ବେଶ	।।
ଏମନ୍ତ ରୂପେ ନରହରି	।	ପ୍ରାଣୀ ଦେଖିଲେ ଯାନ୍ତି ତରି	।।
ତହୁଁ ଶୀତଳ ମଧୁ ଗନ୍ଧ	।	ପବନ ବହେ ମନ୍ଦ ମନ୍ଦ	।।
ହରି ଗମନ୍ତେ ତେଜୋମୟେ	।	ଆକାଶେ ଦିଶିଲେ କେତୁଏ	।।
ନାନା ପ୍ରକାର ବାଦ୍ୟନାଦ	।	ବେଗେ କରନ୍ତି ପ୍ରତିପଦ	।।
କାହାଳୀ ନାଦ ମନୋହର	।	ପ୍ରସ୍ଥାନ କଲେ ଚକ୍ରଧର	।।
ଏକୁ ଆରେକ ଗୀତ ବାଦ୍ୟେ	।	ହରଷ ପରମ ଆନନ୍ଦେ	।।
ଶୁଭଇ ପଞ୍ଚଜନ୍ୟ ସ୍ୱର	।	ସୁସ୍ୱର ମଧୁର ଗମ୍ଭୀର	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଶରୀର ସୁଗନ୍ଧ	।	ଦିଗେ ପ୍ରସାରେ ମନ୍ଦ ମନ୍ଦ	।।
ଯେ ଅଙ୍ଗ ସୌରଭ ଅଦ୍ଭୁତ	।	ଆଘ୍ରାଣେ ଆନନ୍ଦେ ଜଗତ	।।
ସୁର ମଗଧ ବନ୍ଦି ସୁତ	।	ଆନନ୍ଦେ କଲେ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ	।।
ଶଙ୍ଖ ମଙ୍ଗଳ ଘୋଷ ଭାଷେ	।	ଚଳନ୍ତି ପରମ ପୁରୁଷେ	।।
ଗିରି ସ୍ୱରୂପ ଖଗେଶ୍ୱର	।	ଦିଶନ୍ତି କୃଷ୍ଣ ମନୋହର	।।
ବିକଚ କମଳ ଲୋଚନ	।	ସଂସାର ତାପ ବିମୋଚନ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଦୂରୁ ଦେଖିବାରେ	।	ଉଠିଲେ ତରୁଙ୍କ ଶିଖରେ	।।
ନିକଟେ ଦେଖିଲେ ମାଧବ	।	ବୃକ୍ଷୁଁ ଓହ୍ଲାଇ କଲେ ଭାବ	।।
ଦିଗ ବିଦିଗେ ଯେତେ ଜନ	।	କରନ୍ତି ଜୟ ଜୟ ସ୍ୱନ	।।
କେହି ଉଠଇ କା ଉପରେ	।	ଅତି ହରଷେ ସ୍ନେହଭରେ	।।
ଗିରି ଗରିଷ୍ଠ ଖଗେଶ୍ୱର	।	ସୁସ୍ୱର ମଧୁର ଗଭୀର	।।
ଖଗ କନ୍ଧରେ ନରହରି	।	ଆକାଶେ ଥିଲେ ସେ ସଞ୍ଚରି	।।
ତହିଁ ଉତ୍ତାରୁ ଭଗବାନ	।	ଶୁଭିଲା ଶତ ଶଙ୍ଖ ସ୍ୱନ	।।
କେହି କରନ୍ତି ନୃତ୍ୟରଙ୍ଗ	।	କେ ଗୀତ ଗାବନ୍ତି ସୁରଙ୍ଗ	।।
କେ ଶିର ପୋତି କରେ ଗତି	।	ଉତ୍ତରୀ ବସ୍ତ୍ର କେ ପକାନ୍ତି	।।
କେହି କରନ୍ତି ନାନା ଖେଳ	।	ବାଳକ ଗତି ପ୍ରାୟ ଲୋକ	।।
ନୟନୁ ଆନ୍ଦାଶ୍ରୁ ନୀର	।	ଗଳି ପଡ଼ଇ କା ଉପର	।।
କାହାର ତନୁ ଲୋମରାଜି	।	ଭାବ ପୁଲକରେ ବିରାଜି	।।
ଏମନ୍ତ ଜଗତର ଜନ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ସଙ୍ଗତେ ଗମନ	।।
କେହି କରନ୍ତି ଗୀତ ନାଦେ	।	ପ୍ରଣାମ କରେ କେ ଆନନ୍ଦେ	।।
କାହାର ମତି ନୃତ୍ୟରସେ	।	କେ କୃଷ୍ଣ ଗାବନ୍ତି ହରଷେ	।।
କେହି ହରଷେ ସ୍ତୁତି କରେ	।	କେ ହରି ଶୁଣନ୍ତି କର୍ଣ୍ଣରେ	।।
ଏମନ୍ତେ ତିନି ଲୋକ ପ୍ରାଣୀ	।	ଭକତ ମଧ୍ୟେ ପରିମାଣି	।।
ହରି ସଙ୍ଗତେ ସେ ଚଳନ୍ତି	।	ଆନନ୍ଦ ରସେ ବୁଡ଼ିଥାନ୍ତି	।।
ହରି ପ୍ରବେଶ ଗିରିବରେ	।	ଦୟାର୍ଦ୍ର ଭକତ ଉଦ୍ଧାରେ	।।
ଦେଖିଲେ ସରୋବର ଜଳେ	।	ଗଜେନ୍ଦ୍ର ଡାକଇ ଆକୁଳେ	।।
ଜଳରେ ହୋଇଅଛି ମଗ୍ନ	।	କେବଳ ଦିଶଇ ବଦନ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଦ୍ମ ଉଚ୍ଚେ କର	।	ଡାକଇ ରଖ ଚକ୍ରଧର	।।
କୁଞ୍ଜରମାନେ ଦେଖୁଛନ୍ତି	।	ବିକଳେ ରୋଦନ କରନ୍ତି	।।
ଡାକନ୍ତି ରଖ ରଖ ହରି	।	ଗ୍ରାହ ମୁଖରୁ କର ପାରି	।।
ଏମନ୍ତେ ଗଜଯୂଥ ବାଣୀ	।	ଶୁଣି ଚତୁର ଶିରୋମଣି	।।
ଭକତବର ଗଜପତି	।	ଆରତ ଦେଖିଣ ଶ୍ରୀପତି	।।
କରୁଣା କଲେ ଭଗବନ୍ତ	।	ଯାହାର ନାହିଁ ଆଦିଅନ୍ତ	।।
ରାଜେନ୍ଦ୍ର ସରୋବର ଜଳେ	।	ଗ୍ରାହ ଗ୍ରାସିବ ପାଦମୂଳେ	।।
ଦେଖଇ ଗରୁଡ଼ ପୃଷ୍ଠର	।	ଆକାଶେ ବିଜେ ଚକ୍ରଧର	।।
ପଦ୍ମ ସହିତେ ଥୋର ହସ୍ତ	।	କଷ୍ଟରେ କଲା ଶିରୋଗତ	।।
ବୋଲଇ ନମୋ ଭଗବାନ	।	ଜଗତ ଗୁରୁ ନାରାୟଣ	।।
ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱେ ଚାହିଁଲା ଶୁଣ୍ଢ ତୋଳି	।	ଦେଖଇ ପ୍ରଭୁ ବନମାଳୀ	।।
ଛତ୍ର ବିରାଜେ ଦକ୍ଷକରେ	।	ସୂର୍ଯ୍ୟ କି ଉଦୟ ଅମ୍ବରେ	।।
ଡାକଇ ଆରତ ଭଞ୍ଜନ	।	ଭୋ ନାଥ ରଖ ମୋ ଜୀବନ	।।
ହେ ନାରାୟଣ ବିଶ୍ୱଗୁରୁ	।	ଆରତ ଜନ ଦୁଃଖ ହରୁ	।।
ଗ୍ରାହ ପୀଡ଼ିତ ଗଜ ଦେଖି	।	ତକ୍ଷଣେ ଗରୁଡ଼ ଉପେକ୍ଷି	।।
ଜଳେ ପଶିଲେ ଚକ୍ରପାଣି	।	ଚକ୍ରେ କୁମ୍ଭୀର ମୁଣ୍ଡ ହାଣି	।।
କୁମ୍ଭୀର ମୁଖୁଁ ବନମାଳୀ	।	ହସ୍ତୀ ଚରଣ ହସ୍ତେ ତୋଳି	।।
ଦେଖନ୍ତି ସର୍ବ ଦିଗପାଳେ	।	ଗଜକୁ ଘେନିଆସି କୂଳେ	।।
ବୋଲନ୍ତି ବିପ୍ର ଜଗନ୍ମାତେ	।	ଶୁଣ ସୁଜନେ ଏକ ଚିତ୍ତ	।।
ଅଶେଷ ହରିର ମହିମା	।	କେ ଜାଣିପାରେ ଗୁଣସୀମା	।।
ଗଜକୁ ରଖିଲେ ଯେମନ୍ତେ	।	ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧ ଭାଗବତେ	।।
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ହରିବାଣୀ	।	ଶୁଣି ସଂସାରୁ ତର ପ୍ରାଣୀ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଗଜେନ୍ଦ୍ର ନିସ୍ତାରଣେ

ନାମ ତୃତୀୟୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଚତୁର୍ଥ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷ ବାଣୀ ଶୁଣି	।	ବରୁଣ ହ୍ରଦେ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଦେଖିବା ଅର୍ଥେ ଦେବଗଣେ	।	ମଙ୍ଗଳ ସ୍ତୁତି ଉଚ୍ଚାରଣେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଦେବ ଋଷି	।	ଗନ୍ଧର୍ବେ କୁସୁମ ବରଷି	।।
ହରିର ଗୁଣ ପରସନ୍ନେ	।	ମିଳିଲେ ହରି ସନ୍ନିଧାନେ	।।
ଦେବେ ଦୁନ୍ଦୁଭି ନାଦ କରି	।	ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଅପସରୀ	।।
ଗନ୍ଧର୍ବେ ଗୀତ ଗାନ୍ତି ସ୍ୱରେ	।	ମଙ୍ଗଳ ସ୍ତୁତି ଉପଚାରେ	।।
ଋଷି ଚାରଣ ସିଦ୍ଧଗଣେ	।	ଆଗମ ନିଗମ ପ୍ରମାଣେ	।।
ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ଭାବ ବହି	।।
ଭୂମି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଗହନ	।	ମଙ୍ଗଳ ଶୁଣି ତୋଷ ମନ	।।
କରନ୍ତି ଜୟ ଜୟ ବାଣୀ	।	କୁମ୍ଭୀର ଆତ୍ମା ଜଳେ ଶୁଣି	।।
ତକ୍ଷଣେ ହୋଇଲା ବାହାର	।	କି ଅବା ଦେବା ପଟାନ୍ତର	।।
ରବି ଶଶାଙ୍କ ଅଗ୍ନି ଖଞ୍ଜେ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ରୂପ ତେଜ ଗଞ୍ଜେ	।।
କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଚକ୍ରେ ପ୍ରାଣ ଦେଲା	।	ତେଣୁ ତା ଶାପ ପାର ହେଲା	।।
ହୁ ହୁ ଗନ୍ଧର୍ବ ତାର ନାମ	।	ସ୍ୱଭାବେ ରୂପ ତେଜୋ ଧାମ	।।
ଦେଖନ୍ତି ସର୍ବ ଦେବ ଜନେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଚରଣେ ତୋଷ ମନେ	।।
ଶତ ପ୍ରଣାମ ଦଣ୍ଡବତ	।	ନମିଲା ହରି ପାଦଗତ	।।
କର ଅଞ୍ଚଳି ଶିରେ ଦେଇ	।	ଗନ୍ଧର୍ବ ସ୍ୱରେ ଗୀତ ଗାଇ	।।
ଆନନ୍ଦେ ନମିଲା ଚରଣେ	।	ହରିଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପରମାଣେ	।।
ଦେଖନ୍ତି ସର୍ବ ଦେବତାଏ	।	ପଶିଲା ଗୋବିନ୍ଦର ଦେହେ	।।
ଗଜ ଯେ ଥିଲା କୃଷ୍ଣ ପାଶେ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ଶରୀର ସ୍ପରଶେ	।।
ତକ୍ଷଣେ ହୋଇ କୃତ୍ୟ କୃତ୍ୟ	।	ଅଜ୍ଞାନ ବନ୍ଧରୁ ବିମୁକ୍ତ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ରୂପ ପରକାଶେ	।	ରତ୍ନ କୁଣ୍ଡଳ ରବିତ୍ରାସେ	।।
କଟୀରେ ପୀତବସ୍ତ୍ର ଶୋହେ	।	ହାର କେୟୁର ଜନ ମୋହେ	।।
ସୁନ୍ଦର ଶୋହେ ଚାରିଭୁଜ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଆୟୁଧ ମହାତେଜ	।।
ତକ୍ଷଣେ ନିଜ ରୂପ ହୋଇ	।	ଗରୁଡ଼ ଉପରେ ଆରୋହି	।।
ଗରୁଡ଼ ଉଡ଼ି ମହାଶୂନ୍ୟେ	।	ପଶିଲା ବିଷ୍ଣୁର ଭୁବନେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ସେ ଗଜ ପୂର୍ବ ଜନ୍ମ କଥା	।	କହିବା ଶୁଣ ତା ବ୍ୟବସ୍ଥା	।।
ଦ୍ରାବିଡ଼େଶ୍ୱର ଗୁଣ ଧାମ	।	ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମନ ତାର ନାମ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ବ୍ରତ ପରାୟଣ	।	ନିବିଡ଼େ ଭଜନ କରିଣ	।।
ସେ ରାଜା ବସି ଏକ ଦିନେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ପୂଜିଲା ଦୃଢ଼ମନେ	।।
ମଉନ ବ୍ରତେ ତପ କରି	।	ଧ୍ୟାନେ ଚିନ୍ତିଲା ନରହରି	।।
ନିଶ୍ଚଳେ ବସି କୃଷ୍ଣଛାଲେ	।	ଅନେକ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ ମେଳେ	।।
ଜଟା କପାଳ ମୁଣ୍ଡେ ସାଜେ	।	ନିବିଡ଼ ଧ୍ୱନି ବଳ ତେଜେ	।।
ଏମନ୍ତ ମୁନିଗଣ ମେଳେ	।	ଅଗସ୍ତି ଋଷି ବିଜେ କଲେ	।।
ତାହାଙ୍କୁ ଦେଖି ନ ଉଠିଲା	।	ମୁଖେ ସମ୍ଭାଷଣ ନ କଲା	।।
ଏମନ୍ତ ବସି ମୁନିଜନେ	।	ବେଗେ ଉଠିଲେ କୋପମନେ	।।
ବୋଲନ୍ତି ଏକୁଆରେ ଚାହିଁ	।	ଦେଖ ଏହାର ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ	।।
ଅବଜ୍ଞା କଲା ବିପ୍ରଗଣେ	।	ଗଜର ପ୍ରାୟ ମୂର୍ଖପଣେ	।।
ବିପ୍ରଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ନକରେ	।	ରାଜ ସମ୍ପଦ ଗର୍ବଭରେ	।।
ଅନ୍ତେ ପଡ଼ିବ ତମ ଘୋରେ	।	କେବେହେଁ ଦୁଃଖୁ ନ ନିସ୍ତରେ	।।
ଏ ଧର୍ମ ପ୍ରମାଣେ ପ୍ରସ୍ତାବେ	।	ଗଜ ଏ ହେଉ ଏହି ଭାବେ	।।
ଗହନ ବନେ ଚିରକାଳେ	।	ଗ୍ରାହ ଗ୍ରାସିବ ହ୍ରଦଜଳେ	।।
ଏମନ୍ତେ ତାକୁ ଶାପ ଦେଇ	।	ମୁନିଏ ଗଲେ କୋପବହି	।।
ଏ ରାଜା ପ୍ରାଣ ତ୍ୟାଗକାଳେ	।	ଗଜ ଦେଖିଲା ବେନି ଡୋଳେ	।।
ସେ ଗଜ ଯୋନି ଜ୍ଞାନ ହରେ	।	ନିବାସ ଘନ ବନ ଘୋରେ	।।
ତେଣୁ ଗୋବିନ୍ଦ ଭଜୁଥିଲା	।	ସେ ଭାବେ ହରି ସୁମରିଲା	।।
ଏମନ୍ତ ଗଜ ମୋକ୍ଷ କରି	।	ନିଜ ଭୁବନେ ଗଲେ ହରି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏବେ ହୋ ପରୀକ୍ଷିତ ଶୁଣ	।	କହିଲି ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷଣ	।।
ଏ କଥା ଫଳ ଶୁଣ ଏବେ	।	ଯେ ନର ଶୁଣେ ଭକ୍ତିଭାବେ	।।
ଯେ ଅବା ପଢ଼ନ୍ତି ବଦନେ	।	ଯେବା ପୁଚ୍ଛନ୍ତି ଅନ୍ୟୋ ଅନ୍ୟେ	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ଯଶ କରେ	।	କଳି କଳୁଷ ଦୁଃଖ ହରେ	।।
ଦୁଷ୍ଟ ସ୍ୱପନ ଗ୍ରହ ପୀଡ଼ା	।	ସ୍ମରଣ ନାଶେ ସର୍ବ ପୀଡ଼ା	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଦି ଚାରିବର୍ଣ୍ଣେ	।	ଯେବେ ଚିନ୍ତନ୍ତି ଏହା ମନେ	।।
ରଜନୀ ଅନ୍ତେ ଉଷାକାଳେ	।	କର ବଦନ ଧୋଇ ଜଳେ	।।
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷ ସେ ଶୁଣନ୍ତି	।	କି ଅବା ବଦନେ ଗୁଣନ୍ତି	।।
ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନ ଗ୍ରହ ପୀଡ଼ା ନାଶେ	।	ନିର୍ମଳ ସୁଯଶ ପ୍ରକାଶେ	।।
ସକଳ ଦେବ ଋଷି ମଧ୍ୟେ	।	ଗୋବିନ୍ଦ କହିଲେ ଆନନ୍ଦେ	।।
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷ କରି ହରି	।	କହନ୍ତି ଜନେ ଦୟାକରି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଗଜେନ୍ଦ୍ର ଶୁଣ ମୋ ବଚନ	।	ଅଶେଷ ଦୁରିତ ଦହନ	।।
ଯେ ନର ଅହୋରାତ୍ର ଅନ୍ତେ	।	ଶୁଚି ନିର୍ମଳ ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।।
ଯେ ମୋର ସଙ୍ଗେ ତୋତେ ସ୍ମରେ	।	ଘୋର ଗହନ ଦୁଃଖେ ତରେ	।।
ପର୍ବତ କନ୍ଦର କାନନେ	।	ବେତ କୀଚକ ବେଣୁ ବନେ	।।
ସୁର ପାଦପ ଗୁଳ୍ମ ଆଦି	।	ପର୍ବତ ତ୍ରିଶୃଙ୍ଗ ସମ୍ପାଦି	।।
ବ୍ରହ୍ମ ଭବନ ମୋ ନିବାସ	।	ଶଙ୍କର ସ୍ଥାନ କପିଳାସ	।।
ଅଗମ୍ୟ ବନଭୂମି ବାସ	।	ତହିଁରେ କଲେ ସେ ବିଳାସ	।।
କ୍ଷୀର ଜଳଧି ପ୍ରାୟ ମୋର	।	ଯେ ଶ୍ୱେତ ଦ୍ୱୀପ ମନୋହର	।।
ଶ୍ରୀବସ୍ତୁ କଉସ୍ତୁଭ ମଣି	।	ଚତୁରଭୁଜ ପରିମାଣି	।।
ଶଙ୍ଖ କମଳ ଚକ୍ର ଗଦା	।	ଚତୁର କରେ ଶୋହେ ସଦା	।।
ବିନତା ନନ୍ଦନ ଅନନ୍ତ	।	କମଳ ମୋର ହୃଦଗତ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଯେ ନାରଦ	।	ଭକତ ମଧ୍ୟେ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ	।।
ମତ୍ସ୍ୟ କଚ୍ଛପକୁଳ ଆଦି	।	ଯେ ରୂପେ ଅଛି ମୋ ସମ୍ପାଦି	।।
ଅଶେଷ ଗୁଣ କର୍ମ ଯେତେ	।	ମୋହର ରୂପ ଏ ଜଗତେ	।।
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶଶାଙ୍କ ହୁତାଶନ	।	ପ୍ରଣବ ସତ୍ୟ ଯେ ବଚନ	।।
ଗୋ ବିପ୍ର ଆଦି ଧର୍ମ ଯେତେ	।	ଋଷି ଦେବତା ଯଜ୍ଞମତେ	।।
ଦକ୍ଷ ଦୁହିତା ମନୁ ଯେତେ	।	ପୂର୍ବେ ମୁଁ କହିଅଛି ତୋତେ	।।
ସୋମ କଶ୍ୟପ ବଂଶ ଆଦି	।	ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନେ ସେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଗଙ୍ଗା କାଳିନ୍ଦୀ ସରସ୍ୱତୀ	।	ସୀତା ବାରିଣୀ ନନ୍ଦାବତୀ	।।
ଧ୍ରୁବାଦି ସପ୍ତଋଷି ଯେତେ	।	ଯେ ପୁଣ୍ୟଶ୍ଳୋକ ଏ ଜଗତେ	।।
ଶ୍ରବଣେ ସର୍ବ ପାପ ହରେ	।	ଏ ଘୋର ସଙ୍କଟୁ ନିସ୍ତରେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ କହି ଦେବବୃନ୍ଦେ	।	ସେ ହରି ପରମ ଆନନ୍ଦେ	।।
ଆରୋହି ଗରୁଡ଼ ଉପରେ	।	ତକ୍ଷଣେ ଗଲେ ନିଜ ପୁରେ	।।
ସୁଜନ ହିତେ ଭାଗବତ	।	କହଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ପରୀକ୍ଷିତ ଶୁକ ସମ୍ବାଦେ

ଗଜେନ୍ଦ୍ର ମୋକ୍ଷଣେ ନାମ ଚତୁର୍ଥୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ପଞ୍ଚମ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁକ କହନ୍ତି ଗଙ୍ଗା ଜଳେ	।	ସକଳ ମହାଋଷି ମେଳେ	।।
ହରି ଚରିତ ସୁଧାଧୀର	।	ଗଜ କୁମ୍ଭୀରର ନିସ୍ତାର	।।
ସେ ପ୍ରଶ୍ନ କହି ରାଜା ଆଗେ	।	ପୁଣି କହନ୍ତି ଅନୁରାଗେ	।।
ଶୁଣ ହେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ଗୋବିନ୍ଦ ଚରିତ	।।
ତୋତେ କହିଲୁ ହରି ଗୁଣ	।	ମନୁ ଚରିତ ଏବେ ଶୁଣ	।।
ପଞ୍ଚମେ ତାମସ ଯେ ହର	।	ଗୌତ ନାମେ ମୁନିବର	।।
ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ବନ୍ଦି ବିଦ୍ୟା ନାମ	।	ତାର ତନୟ ଅନୁପମ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ବସଇ ସ୍ୱର୍ଗ ଗ୍ରାମେ	।	ଘେନି ସପତ ଋଷି ଜନେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ଭୂତ ଆଦି	।	ଯେ ଭାବେ ଅମର ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ବିକୁଣ୍ଠା ନାମେ ସୁତନାରୀ	।	ରୂପେ କମଳା ନୋହେ ସରି	।।
ବୈକୁଣ୍ଠ ସୁରଲୋକ ସଙ୍ଗେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ତାହାର ନିଜ ଅଙ୍ଗେ	।।
ଜନ୍ମ ହୋଇଲେ ନିଜ ଧାମ	।	ତେଣୁ ବୈକୁଣ୍ଠ ତାର ନାମ	।।
ବୈକୁଣ୍ଠ ପରି ମନେ କଳ୍ପି	।	ଯହିଁ ବିଜୟ ବିଶ୍ୱରୂପୀ	।।
ସେ ସର୍ବଲୋକ ନମସ୍କୃତ୍ୟ	।	ଶୁଣ ନୃପତି ପରୀକ୍ଷିତ	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀର ପ୍ରସନ୍ନେ ମୁରାରି	।	କମଳା ତୁଲେ ପ୍ରୀତି କରି	।।
ନିବାସ କଲେ ପ୍ରିୟ ଭାବେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଭକତଙ୍କର ଲାଭେ	।।
ବୈକୁଣ୍ଠ ଗୁଣ ଭାବ ଯେତେ	।	ଭାବେ କହିଲି ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
କେ ବିଷ୍ଣୁଭାବ ପରିମାଣୁ	।	କେ ଗଣିପାରେ ଭୂମି ରେଣୁ	।।
ଶୁଣ ରାଜନ ମନତୋଷେ	।	ଏବେ କହିବା ମନୁବଂଶେ	।।
ଷଷ୍ଠରେ ଯକ୍ଷଙ୍କର ସୁତ	।	ଚିବୁକ ନାମେ ସେ ବିଦିତ	।।
ଶୂଦ୍ର ମୁଖରୁ ଗୁରୁ ତେଜ୍ୟା	।	ପ୍ରମୁଖେ ଚିବୁକ ତନୁଜା	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ନାମ ସୁରୋତ୍ତମ	।	ଛାୟାଦି ଦେବଗଣ ନାମ	।।
ସେ ମୁନି ନାମେ ଚକ୍ରଧର	।	ବେରଛ ନାମେ ଅବତାର	।।
ଅଗ୍ନିତ ନାମେ ଭଗବାନ	।	ବେରାଜ ଋଷିର ନନ୍ଦନ	।।
ଯେ ରୂପେ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥିଲେ	।	ସୁରଗଣଙ୍କୁ ସୁଧା ଦେଲେ	।।
ଜଳେ ବୁଡ଼ନ୍ତେ ଗିରିବର	।	କୂର୍ମରୂପେ ଧରି ମନ୍ଦର	।।
ଅମୃତ ଦେଲେ ଦେବାସୁରେ	।	ଆନନ୍ଦ କରି ତିନି ପୁରେ	।।
ରାଜୋବାଚ
ଶୁକ ବଦନ ଚାହିଁ ହସି	।	ବୋଲେ ପରୀକ୍ଷ କୁରୁବଂଶୀ	।।
ଭୋ ମୁନି ଅସମ୍ଭବ କଥା	।	ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ବ୍ୟବସ୍ଥା	।।
କି ରୂପେ ପ୍ରଭୁ ଜନାର୍ଦ୍ଦନ	।	ଜନ୍ମିଲେ ଜଳଧି ମନ୍ଥନ	।।
କେମନ୍ତେ କୂର୍ମ ରୂପ ଧରି	।	ପୃଷ୍ଠେ ରଖିଲେ ମହାଗିରି	।।
କେମନ୍ତେ ସର୍ବ ଦେବଗଣେ	।	ସନ୍ତୋଷ ହେଲେ ସୁଧାପାନେ	।।
ଅନ୍ୟ ବା କି କି ଉପୁଜିଲା	।	କେତେ ବା ସମ୍ଭୂତ ହୋଇଲା	।।
ବିଷ୍ଣୁ ଚରିତ ଅଗୋଚର	।	ଭ୍ରମନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ ସୁର	।।
ହରି ମହିମା ତୋର ମୁଖେ	।	ଶ୍ରବଣେ ପାନ କରି ସୁଖେ	।।
ତୃପତ ନୋହିଲା ମୋ ମନ	।	ଭୋ ମୁନି କର ପରିତ୍ରାଣ	।।
ସୁତ ଉବାଚ
ସୁତ କହନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମମତେ	।	ସକଳ ଋଷିଙ୍କ ଅଗ୍ରତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷିତ ବାଣୀ	।	ଶୁକ ଆନନ୍ଦ ମନେ ଗୁଣି	।।
ହରି ମହିମା ସୁଖେ ମଜ୍ଜି	।	ଦଣ୍ଡେ ରହିଲା ଚକ୍ଷୁ ବୁଜି	।।
ଅନନ୍ତ ଚିତ୍ତେ ହରି ଧ୍ୟାୟି	।	କହଇ ରାଜା ମୁଖ ଚାହିଁ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ପୂର୍ବେ ଯେ ଦେବାସୁର ରଣେ	।	ଯୁଦ୍ଧେ ହାରିଲେ ଦେବଗଣେ	।।
ପଡ଼ିଲେ ଗତପ୍ରାଣ ପ୍ରାୟେ	।	ଜ୍ଞାନ ନ ଲଭନ୍ତି କେବେହେଁ	।।
ଯେବେ ଦୁର୍ବାସା ମୁନି କ୍ରୋଧ	।	ଧ୍ୱଂସିଲା ଇନ୍ଦ୍ରର ସମ୍ପଦ	।।
ଯଜ୍ଞାଦି କର୍ମ ନାଶ କଲା	।	ଏ ତିନି ଭୁବନ କମ୍ପିଲା	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ନ ପାରେ ସ୍ୱର୍ଗେ ରହି	।	କମ୍ପଇ ଅଷ୍ଟଦିଗ ଚାହିଁ	।।
ଭୟେ ନ ରହେ ସ୍ୱର୍ଗଲୋକେ	।	ବନେ ବୁଲନ୍ତି ଏକେ ଏକେ	।।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଦିଶେ ଅନ୍ଧକାର	।	ଭୂମି କମ୍ପଇ ଥରହର	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବିହୀନେ ତିନିଲୋକେ	।	ଦୁଃଖେ ମଜ୍ଜିଲେ ଅତିରେକେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଦେବଲୋକେ ଚାହିଁ	।	ବାସବ ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗ ହୋଇ	।।
ଦିଗପାଳଙ୍କୁ ସଙ୍ଗ କରି	।	ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ବିଚାରି	।।
ନିସ୍ତାର ନ ପାଇଲେ ଚିନ୍ତି	।	ଚିତ୍ତେ ଜନ୍ମିଲା ବହୁ ଭ୍ରାନ୍ତି	।।
ଏମନ୍ତେ କେତେଦିନ ରହି	।	ପୁଣି ସକଳେ ରୁଣ୍ଡ ହୋଇ	।।
ବିଚାର କଲେ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।	କହିବା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଅଗ୍ରତେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ନ ଥିଲେ ସୃଷ୍ଟି ନାହିଁ	।	ଆମ୍ଭେ ନ ପାରୁ ସ୍ଥାନେ ରହି	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବିହିନେ ସୃଷ୍ଟି ନାଶ	।	ସଂସାରେ ତମ ଘୋର ଗ୍ରାସ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ସୃଷ୍ଟି ଯାର ବଳେ	।	ଶେଷ ନ ରହେ ଆଖଣ୍ଡଳେ	।।
ଏମନ୍ତ ବିଚାରି ସକଳେ	।	ଶଙ୍କର ସଙ୍ଗେ ଦେବବଳେ	।।
ସୁମେରୁ ମଧ୍ୟେ ବ୍ରହ୍ମା ସଭା	।	ଯହିଁ ସକଳ ଋଷି ଦେବା	।।
ସେ ସଭା ମଧ୍ୟେ ଦେବଗଣ	।	ପଡ଼ିଲେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଚରଣ	।।
ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ କରି ଆଗୁଁସାର	।	ବୋଇଲେ ଶୁଣ ବେଦବର	।।
ଦୁର୍ବାସା କୋପେ ଇନ୍ଦ୍ର ଦୁଃଖୀ	।	ଆମ୍ଭେ ସକଳେ ତାହା ଦେଖି	।।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ କେଣେ ଗଲା	।	ଦୁଃଖ ତିମିର ପ୍ରକାଶିଲା	।।
ରବି ଶଶାଙ୍କ ହୁତାଶନେ	।	ତେଜ ନ ଦିଶେ ଲକ୍ଷ୍ମୀହୀନେ	।।
ସ୍ୱର୍ଗରେ ରହିଲେ ନିଶ୍ଚଳେ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଇନ୍ଦ୍ରମେଳେ	।।
ଆମ୍ଭେ ତ ହୋଇଲୁ ଅନାଥ	।	ଋଷି ସକଳ ହେବେ ସନ୍ଥ	।।
ଏମନ୍ତେ ଋଷିଙ୍କ ବଚନେ	।	ଶୁଣିଣ ପଦ୍ମଯୋନି ମନେ	।।
ଦଣ୍ଡେ ରହିଲା ସ୍ଥିର ହୋଇ	।	ଦେବଙ୍କୁ ଚାହିଁ ବିରାଜଇ	।।
ଯେତେ ଅଛନ୍ତି ପ୍ରଜାମାନେ	।	ତେଜ ନ ଦେଖି ପ୍ରଜାଜନେ	।।
ଅଶୁଭ ପ୍ରାୟେ ତା ଦିଶଇ	।	ଏମନ୍ତ ଦୁଃଖ ମନେ ବହି	।।
ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ପାଦ ମୂଳେ	।	ଚିନ୍ତିଲେ ସମାଧି ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ପ୍ରସନ୍ନ ବଦନ ସେ ହୋଇ	।	ବୋଲନ୍ତି ଦେବଙ୍କୁ ଅନାଇ	।।
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ
ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ବେଶେ ବେଦବର	।	ଦେବଙ୍କୁ କହନ୍ତି ମଧୁର	।।
ଶୁଣ ସକଳ ଦେବଗଣ	।	କହିବି ଏହାର କାରଣ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଦେବଗଣ	।	ଚାରଣ ସିଦ୍ଧି ବିଚାରଣ	।।
ବ୍ରହ୍ମାଦି ଦେବ ସୁରଗଣେ	।	ମନୁଷ୍ୟ ପଶୁ ଗୁଳ୍ମ ବନେ	।।
ତାହାର ଅଂଶ କଳା ରହି	।	ତୁମ୍ଭେ ସକଳେ ଦେବତ୍ରୋହି	।।
ସେ ହର ଅବ୍ୟକ୍ତ ଈଶ୍ୱର	।	ଆମ୍ଭେ ଯେ ଶରଣ ତାହାର	।।
ଯାହାର ରିପୁ ମିତ୍ର ନାହିଁ	।	କ୍ଷର ଅକ୍ଷର ଯେ ବୋଲାଇ	।।
ତଥାପି ସୃଷ୍ଟି ସେ କରଇ	।	ସ୍ୱଭାବେ ତିନିଗୁଣ ବହି	।।
ସୃଷ୍ଟି କରଇ ରଜୋଗୁଣେ	।	ସତ୍ୟେ ପାଳଇ ଇନ୍ଦ୍ରପଣେ	।।
ତାମସ ଗୁଣେ ସଂହାରଇ	।	ଅନ୍ତରେ ସର୍ବ ରୂପ ହୋଇ	।।
ତୁମ୍ଭେ ସକଳ ଦେହ ବହି	।	ବିରାଜ ରୂପେ ଯେ ଗୋସାଇଁ	।।
ଏଣୁ ଜଗତ ଗୁରୁପାଦେ	।	ଶରଣ ପଶ ଅପ୍ରମାଦେ	।।
ତାର ମହିମା ଶୁଣ ପ୍ରିୟ	।	ସୁର ରକ୍ଷଣେ ବହେ ଦେହ	।।
ଆମ୍ଭ କୁଶଳ ସେ କରିବ	।	ଅନାଦି ପ୍ରଭୁ ପଦ୍ମନାଭ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ କହି ପଦ୍ମଯୋନି	।	ସଙ୍ଗେ ସକଳ ଦେବ ଘେନି	।।
ଆନନ୍ଦେ କରି ଜୟନାଦ	।	ସର୍ବେ ମିଳିଲେ ବିଷ୍ଣୁପାଦ	।।
ଯେ ବଇକୁଣ୍ଠ ଯୋଗ ଗମ୍ୟ	।	ପରମପୁର ଆତ୍ମା ଧାମ	।।
ପ୍ରକୃତି ନ ଜାଣଇ ଯାହା	।	ଯହିଁ ନ ପଶେ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟା	।।
ଅଦୃଷ୍ଟ ଅଶ୍ରିତ ଭୁବନେ	।	ଦେବେ ମିଳିଲେ ମହାଶୂନ୍ୟେ	।।
ଯହିଁକି ଜୀବ ଆତ୍ମ ଗଲେ	।	ପୁଣି ନ ପଶଇ ଶୟଳେ	।।
ଏମନ୍ତ ପୁରକୁ ଅନାଇଁ	।	ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁର ମଧ୍ୟେ ଯାଇ	।।
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ
ସତ୍ୟ ଅନନ୍ତ ଅବିକ୍ରିୟ	।	ଆଦ୍ୟନ୍ତବନ୍ତ ଗୁଣମୟ	।।
ଜନ୍ତୁଙ୍କ ହୃଦେ ଯାର ଘର	।	ଉପାଧିହୀନ ନିର୍ବିକାର	।।
ମନରୁ ବେଗବାନ ଯେହି	।	ମନ ବଚନେ ଭେଦ ନାହିଁ	।।
ଶରଣ ବେଦବର ପାଦେ	।	ଆମ୍ଭେ ପଶିଲୁ ଅପ୍ରମାଦେ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ମନ ପ୍ରାଣ ବୁଦ୍ଧି	।	ଏ ଯହିଁ ନ ପାରନ୍ତି ଭେଦି	।।
ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣେ ଯେ ଅଦୃଶ୍ୟେ	।	ଉନ୍ନିଦ୍ର ଭାବେ ଅବକାଶେ	।।
ଛାୟା ଆତପେ ଯେ ନ ମିଶେ	।	ଅକ୍ଷୟ ଶୂନ୍ୟ ପରକାଶେ	।।
କ୍ରୟ ପରମ ଯେ ବୋଲାଇ	।	ଆମ୍ଭେ ଶରଣ ଗଲୁ ତହିଁ	।।
ଯେ କାଳ ରୂପେ ଚକ୍ର ଧରେ	।	ସର୍ବଦା ମଣ୍ଡଳେ ସଞ୍ଚରେ	।।
ଯେ ଚକ୍ର ପଞ୍ଚଦଶ ଭାର	।	ତ୍ରିନାଭି ସ୍ୱରୂପେ ଓଁ କାର	।।
ଅକ୍ଷୟ ଆତ୍ମା ଯା ସ୍ୱରୂପୀ	।	ଏ ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟେ ବ୍ୟାପୀ	।।
ସେ ଶେଷକାଳର ଚରଣେ	।	ଆମ୍ଭେ ହେ ପଶିଲୁ ଶରଣେ	।।
ଯାହାର ଜ୍ୟୋତି ପରକାଶ	।	ନିର୍ମଳ କରେ ଦଶଦିଶ	।।
ଯେ ଯୋଗୀ ଯୋଗପଥେ ଥାଇ	।	କାଳ ହରନ୍ତି ଯୋଗ ଧ୍ୟାୟି	।।
ଯହିଁ ନ ଲାଗେ ମାୟା ଭ୍ରମ	।	ରୂପେ ସ୍ୱଭାବେ ଶୁଭକର୍ମ	।।
ଏ ମାୟା ଜଗତେ ସଞ୍ଚରେ	।	ଅନନ୍ତ ନାନା ରୂପ ଧରେ	।।
ନିର୍ମଳ ଆତ୍ମା ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞାନ	।	ପରମ ପୁରୁଷ ପୁରାଣ	।।
ଜନ୍ତୁଙ୍କ ଦେହେ ସମରୂପୀ	।	ଯେ ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟେ ବ୍ୟାପି	।।
ତାର ଚରଣେ ନମସ୍କାର	।	ଯେ ବ୍ରହ୍ମ ପରମ ଈଶ୍ୱର	।।
ଯେ ଦେବ ବ୍ରହ୍ମଗଣ ଆଦି	।	ଯା କ୍ରୀଡ଼ା ଅର୍ଥେ ଏ ସମ୍ପାଦ	।।
ସତ୍ୱ ବିଯୋଗେ ସୃଷ୍ଟି କରି	।	ତହୁଁ ଯୁଗଳ ରୂପ ଧରି	।।
ଦିଶଇ ଅନ୍ତର ବାହାରେ	।	ପ୍ରଦୀପ ଯେହ୍ନେ ଗୃହାନ୍ତରେ	।।
ଯାହାର ସୂକ୍ଷ୍ମଗତି ଆମ୍ଭେ	।	ଜାଣି ନ ପାରୁ ଜ୍ଞାନ ଦମ୍ଭେ	।।
ସଂସାର ମଧ୍ୟେ ଛନ୍ତି ଯେତେ	।	ସେ ଅବା ଜାଣିବେ କେମନ୍ତେ	।।
ଏ ମହୀ ଯାର ବେନି ପାଦ	।	ସ୍ୱକୃତେ ଦେବ ଚାରି ପାଦ	।।
ଏ କର୍ମ ଗହନେ ସଞ୍ଚରି	।	ଶରୀର ବହେ ନରହରି	।।
ମହାପୁରୁଷ ଆତ୍ମତତ୍ତ୍ୱ	।	ମହାବିଭୂତି ବ୍ରହ୍ମମତ	।।
ପ୍ରସନ୍ନ ହେଉ ଯେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ	।	ଶରଣ ପଶିଲୁ ତାହାଙ୍କୁ	।।
ଜଳ ଯାହାର ବୀର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ	।	ସ୍ୱଭାବେ ନିଜ ତେଜ ବହି	।।
ଭୂତ ସଞ୍ଚରେ ଜୀବ ରୂପେ	।	ହରଷ ବୁଦ୍ଧି ଅନୁତାପେ	।।
ମଧ୍ୟ ତ୍ରିଭୁବନେ ଅଖିଳ	।	ଜୀବନେ ବ୍ୟାପି ରହେ ଜଳ	।।
ଅନାଦି ଭ୍ରମି ବ୍ରହ୍ମ ଯେହୁ	।	ଆତ୍ମାଦି ସର୍ବେ ଦୟା ବହୁ	।।
ସମ ଯାହାର ମନୁ ହୋଏ	।	ଦେବଙ୍କ ଆତ୍ମା ଯେବା ବହେ	।।
ସ୍ଥାବରଙ୍କର ହେ ଈଶ୍ୱର	।	ପ୍ରଜାଙ୍କ ପ୍ରଭା ବୃଦ୍ଧି କର	।।
ମହା ବିଭୂତି ବ୍ରହ୍ମରୂପ	।	ସେ ହରି କଳ୍ପ ଆମ୍ଭ ତପ	।।
ଯାହାର ମୁଖୁ ଅଗ୍ନି ଜାତ	।	ତେଜେ ତାପଇ ଏ ଜଗତ	।।
କର୍ମକାଣ୍ଡ ସମୀର ଜନ୍ମ	।	ସେ ସର୍ବ ସାଧେ ସର୍ବ କର୍ମ	।।
ଅନ୍ତଃ ସମୁଦ୍ରେ ବହ୍ନି ଦହି	।	ଆହାର ରୂପେ ଯେ ଭୁଞ୍ଜଇ	।।
ଯାହାର ଚକ୍ଷୁ ପରଚଣ୍ଡ	।	ତେଜେ ପ୍ରକାଶଇ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ	।।
ସେ ଦେବଜନ ମାୟାମୟ	।	ବ୍ରହ୍ମାର ଶୁଦ୍ଧ ଶୂନ୍ୟ ଦେହ	।।
ମୁନିର ନାମ ଯେ ବୋଲାଇ	।	ଅମୃତ ମୃତ ରପ ବହି	।।
ଚରାଚରଙ୍କ ଦେହ ପ୍ରାଣ	।	ସେ କରେ ଜୀବ ପରିତ୍ରାଣ	।।
ପ୍ରକାଶେ ସେହୁ ରଜୋବଳେ	।	ଯାର ବିହାର ଏ ଶୟଳେ	।।
ଯାର ଶ୍ରବଣ ଦଶଦିଶ	।	ହୃଦରେ ପ୍ରକାଶେ ଆକାଶ	।।
ଯାହାର ନାଭି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ	।	ମସ୍ତକ ସ୍ୱର୍ଗ ଯା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ	।।
ପ୍ରାଣ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଆତ୍ମା ହେତୁ	।	ଯାର ପ୍ରସନ୍ନେ ଜ୍ଞାନ ହେତୁ	।।
ଯାହାର ବଳୁ ଇନ୍ଦ୍ର ଜାତ	।	ତ୍ରିଦଶ ଯାହାର ରକ୍ଷିତ	।।
ଯାହର ପାଶେ ଜନ ପ୍ରାଣ	।	ଏଣୁ ଏ ସର୍ବଭୂତ ପ୍ରାଣ	।।
ଯାର ପ୍ରସାଦେ ଦେବେ ହୋନ୍ତି	।	କ୍ରୋଧୁ ସମ୍ଭବ ପଶୁପତି	।।
ହରଷୁଁ ବ୍ରହ୍ମା ଜାତ ହୁଏ	।	ଲୋକ ପ୍ରକାଶ ଯାର ଦେହେ	।।
ଯାହା ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ସପ୍ତଛନ୍ଦ	।	ମେଢ଼ ପ୍ରଜାପତି ଆନନ୍ଦ	।।
କମଳ ଯାର ପାଦତଳେ	।	ଛାୟା ସମ୍ଭବ ସୀତା କୁଳେ	।।
ଧର୍ମ ଉଦିତ ସ୍ଥାନ ଯୁଗେ	।	ଗଗନ ଯାର ଶିରଭାଗେ	।।
ହାସରୁ ଅପସରାଗଣ	।	ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରୁ ପରିତ୍ରାଣ	।।
ବିପ୍ର ଯାହାର ମୁଖୁ ଜାତ	।	ବ୍ରହ୍ମା ନିର୍ମାଣ ଗୁହ୍ୟତତ୍ତ୍ୱ	।।
କ୍ଷତ୍ରିୟ ଯାର ଭୁଜବଳ	।	ଉରୁ ସମ୍ଭବ ବୈଶ୍ୟକୁଳ	।।
ଶୁଦ୍ର ଚରଣୁ ଉତପତ୍ତି	।	ଯେ ବ୍ରହ୍ମା ପରମ ବିଭୂତି	।।
ଉପର ଓଷ୍ଠୁ ପ୍ରୀତି ଜାତ	।	ଅଧରୁ ଲୋଭ ଯେ ସମ୍ଭୂତ	।।
କାନ୍ତି ଯାହାର ନାସିକାରୁ	।	ସମ୍ଭବ ହୁଅଇ ସ୍ପର୍ଶରୁ	।।
ପାଶବ୍ୟ କାମରୁ ସମ୍ଭବ	।	ଯମ ଜାତ ଯାହାର ଭ୍ରୁବ	।।
ଅଧର୍ମ ବଶେ ପୃଷ୍ଠଦେଶେ	।	ବେନି ପକ୍ଷରେ କାଳ ବସେ	।।
ଦ୍ରବ୍ୟ ବୟସ କର୍ମ ପୁଣ	।	ଯେ ମାୟା ପ୍ରକାଶ ଲକ୍ଷଣ	।।
ଯେହୁ ପ୍ରଶାନ୍ତ ଶକ୍ତି ବହେ	।	ଆମ୍ଭେ ମିଳିଲୁ ତାର ପ୍ରାୟେ	।।
ସତ୍ୟରେ ଯେ ପ୍ରତିପୂଜିତ	।	ମାୟା ରଚିତ ଗୁଣେ ସ୍ଥିତ	।।
ସେ ହରି ଦେଖାଉ ଶରୀର	।	ଯେ ନୋହେ କରଣେ ଗୋଚର	।।
ତା ଦେହ ରଖିବାର ଅର୍ଥେ	।	ଶରଣ ଗଲୁ ପାଦଗତେ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ସୁଜନେ ଏଣେ କର ଭାବ	।	ଯେ ଭାବେ ସଂସାରୁ ତରିବ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ସମ୍ବାଦେ

ନାମ ପଞ୍ଚମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

Unknown

ଷଷ୍ଠ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ଦେବ ସ୍ତୁତି ଶୁଣି	।	ଶୂନ୍ୟେ ପ୍ରକାଶ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ସମସ୍ତେ ହରି ତେଜ ଦେଖି	।	ଦେବେ ବୁଜିଲେ ଭୟେ ଆଖି	।।
ଦିନ ନ ପାରନ୍ତି ବିଚାରି	।	ବୁଦ୍ଧିର ମତେ ପ୍ରାଣ ଧରି	।।
ରହିଲେ ଅନ୍ଧକାରାଚ୍ଛନ୍ନେ	।	ଚାହିଁ ନ ପାରନ୍ତି ଗଗନେ	।।
ମଧ୍ୟେ ଯେ ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଥିଲେ	।	ଟେକି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଚାହିଁଲେ	।।
ଦେଖିଲେ ବିଷ୍ଣୁର ପ୍ରକାଶ	।	ଶରୀରେ ପୂରିଛି ଆକାଶ	।।
ନୀଳ ମହୀନ୍ଦ୍ର ପ୍ରାୟେ ଦିଶେ	।	ଅରୁଣ ଲୋଚନ ପ୍ରକାଶେ	।।
ବିକଚ ପୁଣ୍ଡରୀକ ପ୍ରାୟେ	।	କର୍ଣ୍ଣେ କୁଣ୍ଡଳ ବେନି ଶୋହେ	।।
ତପ୍ତ କାଞ୍ଚନ ପ୍ରାୟେ ବର୍ଣ୍ଣ	।	ପୀତ ବସନ ପରିଧାନ	।।
ପ୍ରସନ୍ନ ଚାରୁ ସର୍ବ ଅଙ୍ଗ	।	ସୁମୁଖ ସୁନ୍ଦର ସୁରଙ୍ଗ	।।
ଅମୂଲ୍ୟ ମୁକୁଟ ଲଲାଟେ	।	କାଞ୍ଚନ ଭୂଷଣ ପ୍ରକଟେ	।।
ମର୍କତ ସ୍ତମ୍ଭ ଦୀର୍ଘ ଭୁଜେ	।	ବଳୟ କଙ୍କଣ ବିରାଜେ	।।
କାଞ୍ଚି କଳାପ ବଳୟରେ	।	ଶୋଭିତ ହାର ନୂପୁରରେ	।।
କୌସ୍ତୁଭ ମଣି କଣ୍ଠେ ଶୋହେ	।	ତେଜ ପ୍ରକାଶେ ଜନମୋହେ	।।
କମଳ ବନମାଳା ରୂପେ	।	ଊରେ ଲମ୍ବଇ ସୂକ୍ଷ୍ମ ରୂପେ	।।
ଏମନ୍ତ ରୂପେ ଶୂନ୍ୟେ ଚିନ୍ତି	।	ଶିବ ସହିତେ ବେଦପତି	।।
ଧ୍ୟାନେ ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦେ ପଡ଼ି	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି କର ଯୋଡ଼ି	।।
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ
ଅଜାତ ପୁରୁଷ ସ୍ୱଭାବେ	।	ସୃଷ୍ଟି ସ୍ଥିତି ପାଳନ ଲୋଭେ	।।
ଗୁଣ ବିସ୍ତାର ତୁମ୍ଭେ କର	।	ମହିମା ଅମୃତ ସାଗର	।।
ଅଣୁ ହିଁ ଅଣୁଭାବ ହୋଇ	।	ସ୍ୱମାୟା ସୁଖେ ଯେ ଭଜଇ	।।
ମହାନୁଭାବେ ଏ ଜଗତେ	।	ମହାପୁରୁଷ ନମୋସ୍ତୁତେ	।।
ତୁ ନାଥ ସଂସାର ଧାରଣ	।	ଏଣୁ ଅଶେଷ ରୂପ ଗୁଣ	।।
ଆଗମ ନିଗମ ସମ୍ପାଦି	।	ବିଚାର ସାଂଖ୍ୟଯୋଗ ବିଧି	।।
ବେଦ ବିହିତ ରବିତଳେ	।	ମନ ବଚନର ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ତୋହର ରୂପ ଧ୍ୟାନ କରି	।	ମାୟାଗହନ ଯାନ୍ତି ତରି	।।
ତୁ ନାଥ ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟେ	।	ଯେବା କରାଉ ଆତ୍ମା ତନ୍ତ୍ରେ	।।
ଜଗତ ଆଦି ମଧ୍ୟ ତୁହି	।	ତୋ ରୂପ ପାରିବ କେ କହି	।।
ମୃତ୍ତିକା ଘଟ ପ୍ରାୟ ହୋଇ	।	ତୋ ରୂପ ବିଶ୍ୱେ ପ୍ରକାଶଇ	।।
ଆତ୍ମା ଆଶ୍ରୟ ମାୟା କରି	।	ତୁ ଏ ସଂସାରେ ରୂପ ଧରି	।।
ସଂସାରେ ପଶୁ ଆତ୍ମା ରୂପେ	।	ସୁଖେ ବିହରୁ କଳ୍ପେ କଳ୍ପେ	।।
ନିର୍ମଳ ଚେତା ମୁନିଗଣେ	।	ତୋତେ ଦେଖନ୍ତି ଶୁଦ୍ଧ ମନେ	।।
ଯଥା ଅନଳ କାଷ୍ଠେ ଥାଏ	।	ତେହ୍ନେ ଅମୃତ ଗୁରୁଦେହେ	।।
ଧରିଣ ଦେହେ ଯେହ୍ନେ ଅନ୍ନ	।	ସଂଯୋଗ କୃଷି କରଷଣ	।।
ମନୁଷ୍ୟ ନାନା ଯୋଗବଳେ	।	ଭଜନ୍ତି ତୋ ପାଦ କମଳେ	।।
ନମିଣ ତୋ ଚରଣ ତଳେ	।	ଭବସାଗରୁ ତରିଗଲେ	।।
ସର୍ବେ ନମନ୍ତି ତୋ ଚରଣେ	।	ତୁ ସ୍ଥିର ସଂସାର ଧାରଣେ	।।
ବାଞ୍ଚିତ ଅର୍ଥ ଫଳ ପାନ୍ତି	।	ନାନା ପ୍ରକାରେ ତୋତେ ଚିନ୍ତି	।।
ଆତ୍ମା ତୋହର ରୂପ ଦେଖି	।	ସଂସାର ଦେଖି ହୋନ୍ତି ସୁଖୀ	।।
ଯେସନେ ଅଶ୍ରୁବାନ ବଳେ	।	ପ୍ରବେଶ କରେ ଗଙ୍ଗା ଜଳେ	।।
ତୋ ଅନୁଗ୍ରହ ବିନୁ ଅଙ୍ଗେ	।	ଅନଳେ ଯେସନେ ସ୍ଫୁଲିଙ୍ଗେ	।।
କିବା କହିବି ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।	ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ରଖ ଏ ଜଗତେ	।।
ଆମ୍ଭେ ସକଳ ଲୋକପାଳେ	।	ଶରଣ ତୋ ପାଦ କମଳେ	।।
ଏ ଦେହ ଅନ୍ତର ବାହାରେ	।	ତୋ ତହୁଁ କେବା ଅଛି ପରେ	।।
ଯେ ଅନୁଗ୍ରହେ ବହେ ଅଙ୍ଗ	।	ଅନଳେ ଯେସନେ ପତଙ୍ଗ	।।
କିସ କହିବୁ ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।	ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ରଖ ଏ ଜଗତେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ ବ୍ରହ୍ମା ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ସଂସାର ହିତ ମନେ ଗୁଣି	।।
ପରମ ସୁଖେ ତନୁ ପୂରି	।	ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ କହନ୍ତି ମୁରାରି	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ଜଳଧି ମନ୍ଥନ ପ୍ରସ୍ତାବେ	।	ଆତ୍ମା ପ୍ରକାଶ ଅନୁଭବେ	।।
ପ୍ରସନ୍ନ ଚିତ୍ତେ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।	କହନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମା ମୁଖ ଚାହିଁ	।।
ଶୁଣ ହୋ ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ ଦେବେ	।	ଯେବା କହିବା ତୁମ୍ଭଠାବେ	।।
ତୁମ୍ଭର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯେଉଁମତେ	।	କହିବା ଶୁଣ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।।
ଅସୁରଙ୍କର ସଙ୍ଗେ ଯାଇ	।	ସର୍ବେ ବିଶ୍ୱାସ ରୂପ ବହି	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ସନ୍ଧି କର	।	ପ୍ରଲୋଭେ ତାଙ୍କ ମନ ହର	।।
ଯାବତ ସିଦ୍ଧି ନୋହେ କାର୍ଯ୍ୟ	।	ତାବତ ମିତ୍ର ଭାବେ ଭଜ	।।
ଆପଣା କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି ଅର୍ଥେ	।	ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ଭଜନ୍ତି ସମସ୍ତେ	।।
କାର୍ଯ୍ୟ ସରିଲେ ନିଜ ଭାବେ	।	ସର୍ବେ ରହନ୍ତି ଆତ୍ମା ଲୋଭେ	।।
ଅହିଂସା କରି କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି	।	ଯେମନ୍ତେ ଆତ୍ମା କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି	।।
ଅମୃତ ଅର୍ଥେ ରତ୍ନାକର	।	ଯେ ପାନେ ହୋଇବ ଅମର	।।
ପୁଣି କହିବା ଉପଦେଶ	।	ବେଗେ ଗହନ ବନେ ପଶ	।।
ବୃକ୍ଷ ଔଷଧି ଗୁଳ୍ମ ଯେତେ	।	ବନସ୍ତୁ ଆଣ ଅପ୍ରମିତେ	।।
ପାଷାଣେ ଛେଚି ତାକୁ ବଳେ	।	ନିକ୍ଷେପ କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ଜଳେ	।।
ସେ ଅମ୍ଳଯୋଗେ ବସୁଦଧି	।	ତେଣୁ ଲଭିବ କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି	।।
ଏ ଯେ ମନ୍ଦର ମହୀଧର	।	ମନ୍ଥନ ଦଣ୍ଡ ୟାକୁ କର	।।
ବାସୁକୀ ନାଗ ରଜ୍ଜୁ କରି	।	ମନ୍ଥିବ ଦେବାସୁର ଧରି	।।
ମୋହର ଆତ୍ମା ସହ ଜଳେ	।	ମନ୍ଥନ କରି ବାହୁବଳେ	।।
ତୁମ୍ଭେ ସେ ଅମୃତ ଖାଇବ	।	ନିରାଶ ହୋଇବେ ଦାନବ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଲଭିବ ସର୍ବ ସିଦ୍ଧି	।	ସର୍ବ ସମ୍ପାଦିବ ଜଳଧି	।।
ଶାନ୍ତି ବଚନେ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇ	।	ଆଗମ ଶାସ୍ତ୍ରେ ଏହା କହି	।।
ପ୍ରଥମେ ବାସୁକୀ ବଦନେ	।	ଗରଳ ଛାଡ଼ିବ ମନ୍ଥନେ	।।
ତହିଁକି ନ କରିବ ଭୟ	।	ମୁଁ ପୁଣି କରିବି ଉପାୟ	।।
ପ୍ରାଣୀ ଯେ ଲୋଭବଶେ ମୋତେ	।	ବସ୍ତୁ ଆବୋରନ୍ତି ଜଗତେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ଦେବଗଣେ କହି	।	ତକ୍ଷଣେ ଗରୁଡ଼ ଆରୋହି	।।
ନିଜ ଭବନେ ହରି ଗଲେ	।	ଭକତ ପାରିଷଦ ତୁଲେ	।।
ରୁଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଦି ଦେବଗଣେ	।	ନମିଲେ ବିଷ୍ଣୁର ଚରଣେ	।।
ସକଳେ ହୋଇ ଏକମତ	।	ବଳି ଭୁବନେ ଉପଗତ	।।
ଦ୍ୱାରେ ଅସୁର ଯେତେ ଥିଲେ	।	ଦେବଗଣଙ୍କୁ ନିରୋଧିଲେ	।।
ଦେବ ନିରୋଧ କଥା ଶୁଣି	।	ଅସୁରଙ୍କର ଚୂଡ଼ାମଣି	।।
ସନ୍ଧି ବିଗ୍ରହ ସେ ଜାଣଇ	।	ବୋଲଇ ନିଜ ଗଣ ଚାହିଁ	।।
ଦେବଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ତୁମ୍ଭେ ଦ୍ୱାର	।	କି ଅବା କରିବେ ବିଚାର	।।
ଏମନ୍ତେ ବଳି ଆଜ୍ଞା ପାଇ	।	ଦ୍ୱାର ଛାଡ଼ିଲେ ଭାବ ବହି	।।
ବଳି ନିକଟେ ଦେବେ ଯାଇ	।	ଜୟ ଶବଦ ଉଚ୍ଚେ ଗାଇ	।।
ବଳିକି ଦେଖିଲେ ଆସନେ	।	ବେଷ୍ଟିତ ଅସୁର ଗହଣେ	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ଯାର ଘରେ	।	କିବା ଉପମା ଦେବା ତୀରେ	।।
ନିଜ ଶରୀର ତେଜ ପୁଞ୍ଜେ	।	ଦିଗପାଳଙ୍କ ତେଜ ଗଞ୍ଜେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଯେ ବଳି ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ବିଶ୍ୱାସେ ବଚନ ପୁଚ୍ଛଇ	।।
ଶୁଣ ରାଜନ କହୁ ତୋତେ	।	ଏ ତିନି ଲୋକେ ଶୁଭ ଅର୍ଥେ	।।
ଦୁର୍ବାସା ଶାପ ମହାଘୋର	।	ସମ୍ପଦ ନାଶିଲା ମୋହର	।।
ସୋମ ସବିତା ତେଜ ଗଲା	।	ସ୍ୱାହା ସୁଧା ହିଁ ନ ଚଳିଲା	।।
କମ୍ପଇ ଏ ତିନି ଭୁବନ	।	ସର୍ବେ ହୋଇଲେ ଦୁଃଖେଚ୍ଛନ୍ନ	।।
ଏଣୁ ବିଷ୍ଣୁ ଭୁବନେ ଯାଇ	।	କହିଲୁ ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ରାଇ	।।
ସେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ବଚନ	।	ଶୁଣ ରାଜନ ସାବଧାନ	।।
ବୋଇଲେ ଏ କ୍ଷୀର ଜଳଧି	।	ଅମ୍ଳ ସଂଯୋଗେ କର ଦଧି	।।
ମନ୍ଦର ଗିରିକୁ ଆଣିବ	।	ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପିବ	।।
ବାସୁକୀ ନାଗ ରଜ୍ଜୁ କରି	।	ଦେବ ଅସୁରେ ତାହା ଧରି	।।
ମନ୍ଥନ କରିବେ ଯତନେ	।	ଉଭୟ ପ୍ରୀତି ତୋଷମନେ	।।
ଯେତେ ଉପୁଜିବ ମନ୍ଥନେ	।	ସକଳେ ମିଳି ତୋଷମନେ	।।
ସମାନ ଭାଗେ ଭାଗ କର	।	ସନ୍ତୋଷ ମନେ ଦେବାସୁର	।।
ସଂସାର ଏବେ ହେଉ ରକ୍ଷା	।	ଏମନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁ ଦେଲେ ଦୀକ୍ଷା	।।
ଏଣୁ ସୁଗୁଣ ତୁମ୍ଭେ ଆମ୍ଭେ	।	ଜଳଧି ମନ୍ଥନ ଆରମ୍ଭେ	।।
ତୁମ୍ଭ ଆମ୍ଭର ଏକ ଗତି	।	ଯାହା ବୋଇଲେ ଶିରୀପତି	।।
ଏମନ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ର ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ଅସୁର ମନେ ମନେ ଗୁଣି	।।
ବୋଇଲେ ଶୁଭ କଥା ଏହି	।	ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାରେ ମନ ମୋହି	।।
ବଳି ସହିତେ ଉଠି ସର୍ବେ	।	ସମ୍ମତ କଲେ ପ୍ରିୟ ଭାବେ	।।
ସମ୍ବରାରିଷ୍ଟ ନେମି ତୁଲେ	।	ଯେତେ ଦାନବ ବୀର ଥିଲେ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ମୋହିଲେ ମାୟାମତେ	।	ହରଷ ଅସୁରଙ୍କ ଚିତ୍ତେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ଶ୍ରଦ୍ଧା ମନେ	।	ଉଦ୍ୟତ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନେ	।।
ଏମନ୍ତ ଦେବାସୁରଗଣେ	।	ବେଗେ ମିଳିଲେ ଗିରିବନେ	।।
ତୀକ୍ଷ୍ମ କୁଠାରେ ବେଗେ ହାଣି	।	ଅମ୍ଳ ଔଷଧ ବନୁ ଆଣି	।।
ପର୍ବତେ ଛେଚି ପ୍ରତି ଶିଳେ	।	କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରେ ପକାଇଲେ	।।
ସେ ଦୋଷୁଁ କ୍ଷୀରୋଦ ଅର୍ଣ୍ଣବେ	।	ଦଧି ହୋଇଲା ଅମ୍ଳ ଯୋଗେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ପ୍ରିୟମାନେ	।	ମିଳିଲେ ଗିରି ସନ୍ନିଧାନେ	।।
ନାନାଦି ତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ଶସ୍ତ୍ର ଧରି	।	ଉପାଡ଼ି ଘୋର ନାଦ କରି	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ତୁଲେ ଦେବେ ଯେତେ	।	ଅସୁରେ ବଳିର ସହିତେ	।।
ସମସ୍ତେ ଗିରି ମୁଣ୍ଡ କଲେ	।	ବଳେ କେତେହେ ଦୂରଗଲେ	।।
କାହିଁ ବହିବେ ଗିରିବର	।	ସେ ଗିରିବରଙ୍କର ସାର	।।
ପଥେ ଆଣନ୍ତେ ଗିରିବର	।	ପଡ଼ିଲେ ତାଙ୍କରି ଉପର	।।
ଚୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଲା ମହାଭାରେ	।	ସକଳ ପଡ଼ିଲେ ଭୂମିରେ	।।
ଦେବଙ୍କୁ ଦେଖି ଭଗବାନ	।	ତକ୍ଷଣେ ଗରୁଡ଼ ଆସନ	।।
ପଥେ ମିଳିଲେ ତାଙ୍କ ପାଶେ	।	ଦେବଙ୍କ ଭକତି ବିଶ୍ୱାସେ	।।
କୋଳେ ମନ୍ଦର ଗିରି କଲେ	।	ଦେବ ଅସୁରଙ୍କୁ ଚାହିଁଲେ	।।
ଅମୃତ ନୟନେ ଅନାଇ	।	ଜୀବନ ଦେଲେ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
ଲାଗନ୍ତେ ଗୋବିନ୍ଦର କର	।	ତକ୍ଷଣେ ପାଇଲେ ଶରୀର	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଏକହସ୍ତେ ଗରି	।	ନିଶ୍ଚଳେ ନିଜ କରେ ଧରି	।।
ଗରୁଡ଼ ଉଡ଼େ ଶୂନ୍ୟ ପଥେ	।	ଦେବ ଦାନବ ବଳି ସାଥେ	।।
କ୍ଷୀର ଜଳଧି ତୀରେ ମିଳି	।	ଦେବେ ଅସୁରେ ବନମାଳୀ	।।
ଗରୁଡ଼ ପୃଷ୍ଠେ ଗିରିବର	।	କରେ ନିବେଶି ଗଦାଧର	।।
ଗରୁଡ଼ ଗଲା ନିଜ ଘରେ	।	ଶୁଣ ନୃପତି ମନସ୍ଥିରେ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ମନ୍ଦରାଚଳାୟନେ

ନାମ ଷଷ୍ଠୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ସପ୍ତମ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବ୍ୟାସ ନନ୍ଦନ ଅନୁରାଗେ	।	କହନ୍ତି ପରୀକ୍ଷିତ ଆଗେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ଏକ ମେଳେ	।	ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ପାତାଳେ	।।
ବାସୁକୀ ନିକଟେ ମିଳିଲେ	।	ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ କରିଲେ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଆଜ୍ଞା ଶିରେ ଧରି	।	ଅଂଶେ ଅଭୟ ରୂପଧରି	।।
ଧରଣୀ ଧରି ଏକ ରୂପେ	।	ମିଳିଲେ କ୍ଷୀରାବ୍‌ଧି ସମୀପେ	।।
ଦେବେ ବେଷ୍ଟିତ ମହାଗିରି	।	ରହିଲା ବିଶ୍ୱରୂପ ଧରି	।।
ଦେଖି ସକଳ ତୋଷମନେ	।	ଆରମ୍ଭ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନେ	।।
ବାସୁକୀ ଫଣା ଆଗ ଧରି	।	ଦେବଙ୍କ ତୁଲେ ନରହରି	।।
ବୋଲନ୍ତି ଅସୁରକୁ ଚାହିଁ	।	ତୁମ୍ଭେ ହୋ ପୁଚ୍ଛ ଧର ଯାଇ	।।
ହରି ବଚନ ଶୁଣି କର୍ଣ୍ଣେ	।	ଅସୁର ଭାଳି ଏକ ମନେ	।।
ବୋଲନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁମୁଖ ଚାହିଁ	।	ଏକଥା ଉଚିତ ନୁହଇ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ସର୍ପର ଲାଙ୍ଗୁଳ	।	କେବେହେଁ ନୁହଇ ମଙ୍ଗଳ	।।
ଆମ୍ଭେ ଦେବଙ୍କ ପୂର୍ବେ ଜାତ	।	ପବିତ୍ର କଶ୍ୟପଙ୍କ ସୁତ	।।
ଧର୍ମ ଅଧର୍ମ ଆମ୍ଭେ ଜାଣୁ	।	ଆଗମ ନିଗମ ପ୍ରମାଣୁ	।।
ବିଖ୍ୟାତ ଜନ କୁଳଶୀଳ	।	କେମନ୍ତେ ଧରିବୁ ଲାଙ୍ଗୁଳ	।।
ଆମ୍ଭର ଏଣେ କାର୍ଯ୍ୟ ନାହିଁ	।	ଏମନ୍ତ ଭାବ ଚିତ୍ତେ ବହି	।।
ସର୍ବ ଅସୁର ଏକମେଳେ	।	ରହିଲେ କ୍ଷୀର ସିନ୍ଧୁ ଜଳେ	।।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ଉପେକ୍ଷି	।	ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ତାହା ଦେଖି	।।
ପୁଚ୍ଛ ଧଇଲେ ଶିରୀରଙ୍ଗ	।	ସର୍ବ ଦେବଙ୍କୁ ଘେନି ସଙ୍ଗ	।।
ମନ୍ଦର ଧରି ବାହୁବଳେ	।	ସ୍ଥାପିଲେ କ୍ଷୀର ସିନ୍ଧୁ ଜଳେ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ଶରୀର ଜଳଧି	।	ଯୋଜନ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷାବଧି	।।
ଗିରି ପଡ଼ିଲା ରସାତଳେ	।	ଖୋଜି ନ ପାରିଲେ ସକଳେ	।।
ତୀରେ ଉଠିଲେ ଦୁଃଖମନେ	।	ବଦନେ ଚାହିଁ ଅନ୍ୟୋଅନ୍ୟେ	।।
ଦଇବ ଅତି ବଳିୟାର	।	ନାଶିଲା ନିଜ ପୁର୍ଷକାର	।।
ଦେବ ଦାନବ ବିଷ୍ଣୁ ପାଶେ	।	ରହିଁ ଚାହିଁଲେ ଦଶଦିଶେ	।।
ତାହାଙ୍କ ଦର୍ପଭଗ୍ନ ଚାହିଁ	।	ହସି ବୋଲନ୍ତି ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
ପାତାଳୁ କୂର୍ମ ରୂପ ଧରି	।	ପୃଷ୍ଠେ ବସାଇ ମହାଗିରି	।।
ଉଠିଲେ ଘେନି ଗିରିବର	।	ତୀରେ ଦେଖନ୍ତି ଦେବାସୁର	।।
ଯେସନେ ସରୋବର ମଧ୍ୟେ	।	ପୃଷ୍ଠକୁ ସ୍ଥାପିଲେ ଆନନ୍ଦେ	।।
ଗିରି ଯୋଜନ ପଞ୍ଚଦଶ	।	ତୀରେ ରହିଲା ଅବଶେଷ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ମାୟାଯୋଗ କରି	।	ତକ୍ଷଣେ ମାୟା ରୂପ ଧରି	।।
ବହିଲେ ଗିରି ପୃଷ୍ଠଦେଶେ	।	ମସ୍ତକ ଲଗାଇ ଆକାଶେ	।।
ଦେଖି ଆନନ୍ଦେ ଦେବାସୁରେ	।	ବାସୁକୀ ଧରି ତେଜଭରେ	।।
ପର୍ବତେ ତିନିଗୁଣ କରି	।	ଲଭିଲେ ମନ୍ଥନ ଆବୋରି	।।
ଦେବ ଅସୁର ବେନିଭାଗେ	।	ବାସୁକୀ ଧରି ଅତି ବେଗେ	।।
ହୁଙ୍କାରି କରନ୍ତି ମନ୍ଥନ	।	ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ରାଜନ	।।
କଚ୍ଛପ ଗିରି ଘରଷଣେ	।	ଅନଳ ଲାଗିଲା ତକ୍ଷଣେ	।।
ଗିରି ଯେ କୂର୍ମ ପୃଷ୍ଠେ ଥିଲା	।	ତକ୍ଷଣେ ଉଶ୍ୱାସ ହୋଇଲା	।।
କଣ୍ଡୁ ଘର୍ଷଣ ସୁଖ ବୁଝି	।	ସେ କୂର୍ମ ବେନି ଚକ୍ଷୁ ବୁଜି	।।
ସୁଖେ ନିଦ୍ରିତ ନାରାୟଣ	।	କେ ସେହୁ ଅନଳ ଧାରଣ	।।
ପୁଣି ଗୋବିନ୍ଦ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ	।	ମିଳିଲେ ଦେବଙ୍କ ସମ୍ମୁଖେ	।।
ଦେବ ଅସୁର ଅଳ୍ୱ ବଳ	।	ଜାଣିଲେ ପ୍ରଭୁ ଆଦିମୂଳ	।।
ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।	ଦେବ ଦାନବ ମଧ୍ୟେ ଯାଇ	।।
ପଶିଲେ ତାହାଙ୍କର ଚିତ୍ତେ	।	ବଳ ହୋଇଲା ଅପ୍ରମିତେ	।।
ବାସୁକୀ ଦେହେ ନରହରି	।	ପଶିଲେ ବାଳରୂପ ଧରି	।।
ସହସ୍ର ଭୁଜେ ଶୂନ୍ୟପଥେ	।	ଗିରି ଆବୋରି ହୃଦଗତେ	।।
ରହିଲେ ପ୍ରଭୁ ଆଦିମୂଳ	।	ଶୂନ୍ୟେ ଦେଖନ୍ତି ଋଷିବଳ	।।
ଆନନ୍ଦେ ଗଗନ ଆରୋହି	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ଚାହିଁ	।।
ପୁଷ୍ପ ବରଷି ବେଦ ନାଦେ	।	ମୁନିଏ କହନ୍ତି ଆନନ୍ଦେ	।।
ଦେଖନ୍ତି ଅଧଃ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱେ ଚାହିଁ	।	ହରିହୁଁ ଅନ୍ୟ ନ ଦିଶଇ	।।
ଉତ୍କଟ ନାଦେ ସୁରାସୁରେ	।	ଗିରି ମନ୍ଥନ୍ତି ଅତି ଖରେ	।।
ମହା ପର୍ବତ ଘରଷଣେ	।	ଜଳେ ଯେ ଜଳ ଜନ୍ତୁଗଣେ	।।
ଜଳଧି ସଙ୍ଗେ କ୍ଷୋଭ ପାଇ	।	ପୂର୍ବେ ରହିଲି ସ୍ଥିର ହୋଇ	।।
ବାସୁକୀ ସହସ୍ର ବଦନେ	।	ନିଃଶ୍ୱାସ ଛାଡ଼େ ଘନଘନେ	।।
ତାର ନିଃଶ୍ୱାସ ଦାବାନଳ	।	ପୂରିଲା ଦିଗ ଅନ୍ତରାଳ	।।
ନିଃଶ୍ୱାସ ଅଗ୍ନି ଧୂମ ଲାଗି	।	ଦେବ ଦାନବେ ଦୁଃଖ ଭାଗି	।।
ସହି ନ ପାରନ୍ତି ମନ୍ଦର	।	ତାହାକୁ ଦେଖି ଚକ୍ରଧର	।।
ତକ୍ଷଣେ ଶୂନ୍ୟେ ମେଘମାଳ	।	ଶୀତଳ ବରଷନ୍ତି ଜଳ	।।
କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରେ ଶୀତ ତପ୍ତ	।	ରୂପେ ପଶିଲେ ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ବାସୁକୀ ଆଦି ଜଳ ଜୀବେ	।	ତାପୁ ତାରିଲେ ଶୀତଭାବେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ଦେହଗତେ	।	ମାଳ କଙ୍କଣ ଥିଲା ଯେତେ	।।
ସକଳ ଧୂମେ ହତଗର୍ବ	।	ଅନାଇ ପ୍ରଭୁ ପଦ୍ମନାଭ	।।
ଜଳ ସିଞ୍ଚନେ ସୁଖୀ କଲେ	।	କଳି ସମେତ ଯେତେ ଥିଲେ	।।
ଏମନ୍ତେ ବାସୁକୀ ଶରୀରେ	।	ଅତି ମନ୍ଥନ ଗୁଣଭରେ	।।
ଗରଳ ଛାଡ଼େ ଅତି ଦୁଃଖେ	।	ବରଷା ପ୍ରାୟ ସସ୍ରମୁଖେ	।।
ଜଳେ ପଡ଼ନ୍ତେ ବିଷଜ୍ୱାଳେ	।	ଯେ ଜଳଜନ୍ତୁ ଥିଲେ ଜଳେ	।।
ବିକଳେ ବୁଲି ଛଟପଟେ	।	ପୁଣି ଗଭୀରେ ପୁଣି ତଟେ	।।
ସେ ବିଷ ବେଗବନ୍ତ ଜ୍ୱାଳେ	।	ଦିଗ ପୂରିଲା ଅନ୍ତରାଳେ	।।
ଚକିତେ ଅଧଃ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ମଧ୍ୟେ	।	ଜନ୍ତୁଏ ପଳାନ୍ତି ବିଷାଦେ	।।
ଡାକନ୍ତି ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ମୁଖ କରି	।	ରଖହେ ପ୍ରଭୁ ଶୂଳଧାରୀ	।।
ନ ସହୁ ବିଷର କଷଣ	।	ତୋ ପାଦେ ପଶିଲୁ ଶରଣ	।।
ହର ସମୀପେ ମୁନିଗଣ	।	ମିଳି କରନ୍ତି ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ	।।
ଯେ ଦୁଃଖ ବନ ଧୂମକେତୁ	।	ଅଶେଷ ଅପବର୍ଗ ହେତୁ	।।
ବିକଳେ ମିଳି ଶିବ ପାଶେ	।	ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ବିଷତ୍ରାସେ	।।
ମିଳି ସକଳ ପ୍ରଜାପତି	।	ସନ୍ନିଧେ ବସାଇ ପାର୍ବତୀ	।।
ଋଷି ଉବାଚ
ହେ ମହାଦେବ ସଦାଶିବ	।	କେ ଜାଣିପାରେ ତୋର ଭାବ	।।
ତୁ ଭୂତ ଭୁବନ ଈଶ୍ୱର	।	ପ୍ରାଣୀର ପ୍ରାଣ ରକ୍ଷା କର	।।
ଏ ବିଷ ସଂସାର ଦହିବ	।	ଏଣୁ ଉଦ୍ଧର ସଦାଶିବ	।।
ସର୍ବ ଜନ୍ତୁଙ୍କ ବଧ ମୋକ୍ଷ	।	ତୁ ନାଥ ଈଶ୍ୱର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ	।।
କୁଶଳ ଇଚ୍ଛା ଯାର ମନେ	।	ସେତୋତେ ଚିନ୍ତେ ନିତ୍ୟେଧ୍ୟାନେ	।।
ଜଗତ ଗୁରୁ ନାଥ ତୁହି	।	ଯେ ତୋର ଶରଣ ପଶଇ	।।
ସ୍ୱଶକ୍ତି ତୋର ଗୁଣମୟୀ	।	ଯେ ଭାବେ ସର୍ବ ସ୍ଥିତି ହୋଇ	।।
ପ୍ରଳୟ କରୁ ନାଥ ତୁହି	।	ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ରୁଦ୍ର ହୋଇ	।।
ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରମ ଗୁପତ	।	ସଦ ଅସଦ ଭାଗବତ	।।
ପ୍ରକାଶ ନାନା ଶକ୍ତି ରୂପେ	।	ତୁ ଆତ୍ମା ମୋହ ଜନ୍ମ ରୂପେ	।।
ସର୍ବ ଦେବଙ୍କ ଆତ୍ମା ତୁମ୍ଭେ	।	ଅଶେଷ ଯଜ୍ଞର ଆରମ୍ଭେ	।।
ଭୂମି ତୋହର ପାତ୍ର ବେନି	।	ତୋ ବଳ ବହଇ ମେଦିନୀ	।।
କାଳ ଯେ ତୋର ନିଜ ଗତି	।	ତୋର ଦୃକ୍ଷଣ ପ୍ରଜାପତି	।।
ଏ ଅଷ୍ଟଦିଗ ତୋ ଶ୍ରବଣ	।	ତୋହର ରସନା ବରୁଣ	।।
ନଭ ତୋହର ନାଭି ଦେଶ	।	ନିଃଶ୍ୱାସ ବାତ ଅଣଚାଶ	।।
ପର୍ବତ ତୋର ଅସ୍ଥି ସଂଘ	।	ତୋ ରୋମ ଔଷଧର ଓଘ	।।
ଏ ସାତ ଛନ୍ଦ ସପ୍ତଧାତୁ	।	ତୁ ଧର୍ମ ସୃଷ୍ଟି ସ୍ଥିର ହେତୁ	।।
ଭୋ ନାଥ ତୋ ପାଞ୍ଚ ବଦନ	।	ଯେ ଉପନିଷଦ ବଦନ	।।
ଅଷ୍ଟ ଉତ୍ତର ତିନିଶତ	।	ଯେ ବ୍ରହ୍ମ ମନ୍ତ୍ରଙ୍କ ଉକତ	।।
ଯେ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ବ ତତ୍ତ୍ୱଧ୍ୟାନ	।	ଯେଣୁ ତୋହର ଶିବ ନାମ	।।
ଜ୍ୟୋତି ସ୍ୱରୂପେ ତୋର ବାସ	।	ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରମ ପ୍ରକାଶ	।।
ଅଧର୍ମ ତୋ ଶରୀର ଛାୟା	।	ତୋର ଆଶ୍ରିତ ଘୋରମାୟା	।।
ତୋ ତିନି ନେତ୍ର ତିନିଗୁଣ	।	ଯେ ଗୁଣେ ସଂସାରେ ଧାରଣ	।।
ତୋ ଛନ୍ଦୋମୟ ଶାସ୍ତ୍ର ଶିକ୍ଷା	।	ଏ ସର୍ବ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଦୀକ୍ଷା	।।
ଅଖିଳ ଲୋକପାଳ ତୁହି	।	ତୋ ଅନ୍ତ କେହି ନ ଜାଣଇ	।।
ବିରଞ୍ଚି ବୈକୁଣ୍ଠେ ତୋ ନାମ	।	ସୁରେନ୍ଦ୍ର ଗଣ ନୁହେଁ ସମ	।।
ପରମ ଜ୍ୟୋତି ତୁ ଆନନ୍ଦ	।	କେବେହେଁ ଗୁଣେ ନୋହେଭେଦ	।।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କି ଅନ୍ତଃକାଳେ ଧରି	।	ତୃତୀୟ ନେତ୍ର ତୁ ଆବୋରି	।।
କାମ ତ୍ରିପୁର ଘୋର କାଳ	।	ଦକ୍ଷର ଯଜ୍ଞ ଧ୍ୱଂସ କଲ	।।
ଯେ ଅଛି ଶତ୍ରୁ ଭୂତ ଦେହୀ	।	ଯେ ଅବା ଲୋଭ କ୍ରୋଧମୟୀ	।।
ତାହାକୁ କରୁ ତୁ ଦହନ	।	ତୁ ନାଥ ଅଟୁ ନିରଞ୍ଜନ	।।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କି କରୁ ଆତଯାତ	।	ଏଣୁ ତୋ ନାହିଁ ଆଦି ଅନ୍ତ	।।
ଯେ ଆତ୍ମଜ୍ଞାନୀ ଏ ଜଗତେ	।	ତୋ ପାଦ ଚିହ୍ନେ ଅବିରତେ	।।
ସେବା ତପସ୍ୟା କରି ଭଜେ	।	ତୋ ରୂପ ଧ୍ୟାନ ଭାବେ ପୂଜେ	।।
କେ ରବିସୁତେ ନ ଡରନ୍ତି	।	ଏ ଘୋର ସଂସାରୁ ତରନ୍ତି	।।
ଆମ୍ଭେ ଯେ ଘୋର ବିଷଭୟେ	।	ଶରଣ ଗଲୁ ତୋର ପାୟେ	।।
ଏ ବିଷ ଭୟେ ଦଶଦିଶ	।	କେବେହେଁ ନ ଦିଶେ ପ୍ରକାଶ	।।
ଏଣୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ନିଶ୍ଚେ ଗଲା	।	ଅକାଳେ ପ୍ରଳୟ ହୋଇଲା	।।
ଭୟେ କମ୍ପଇ ତିନିପୁର	।	ଆକାଶେ କମ୍ପେ ସୁରେଶ୍ୱର	।।
ଏ ଘୋର ଭୟୁଁକର ତ୍ରାଣ	।	ଭୋ ନାଥ ରଖ ଆମ୍ଭ ପ୍ରାଣ	।।
ତୁ ଧର୍ମ ଜ୍ଞାନୀଙ୍କର ସାର	।	ଯେ ଧର୍ମ ଜନ ଉପକାର	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବ୍ୟସନ ଦେଖି ତାହାଙ୍କର	।	ଦୟା ବହିଲେ ବେଦବର	।।
ସେ ଦେବ ଦେବ ଭୂତପତି	।	ବୋଇଲେ ଶୁଣ ଗୋ ପାର୍ବତୀ	।।
ଶିବ ଉବାଚ
ଦେଖ ଭବାନି ପ୍ରଜାଙ୍କର	।	ଦୁଃଖ ହୋଇଲା ଭୟଙ୍କର	।।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନୁ ଏ ଜାତ	।	ଏଥୁ ରଖିବା ମୋ ଉଚିତ	।।
ତା ଜନ୍ମ ଧନ୍ୟ ଏ ସଂସାରେ	।	ଯେ ରହେ ପର ଉପକାରେ	।।
ସାଧୁ ଜନଙ୍କର ଏ ଗତି	।	କେବେହେଁ ଧର୍ମ ନ ଛାଡ଼ନ୍ତି	।।
କ୍ଷଣ ଭଙ୍ଗୁର ଏ ଶରୀର	।	ସୁଦୃଢ଼ ପର ଉପକାର	।।
ଏମନ୍ତେ ରୁଦ୍ରଙ୍କ ବଚନ	।	ଅମ୍ବିକା ଶୁଣି ତୋଷ ମନ	।।
ରୁଦ୍ର ଚରଣ କରେ ଧରି	।	ମଧୁରେ କହନ୍ତି ଗଉରୀ	।।
ଦେବ୍ୟୁବାଚ
ଭୋ ନାଥ ଜଗତ ଈଶ୍ୱର	।	ଦେବଙ୍କ ବୋଲ ତୁମ୍ଭେ କର	।।
ଏ ଘୋର ବିଷ କର ଗ୍ରାସ	।	ଏହି ସଂସାରେ ଥିବ ଯଶ	।।
ଧର୍ମ କରନ୍ତି ଯେତେ ନର	।	ତାହାଙ୍କୁ ରଖେ ଚକ୍ରଧର	।।
ଏମନ୍ତେ ଗଉରୀ ବଚନେ	।	ରୁଦ୍ର ଉଠିଲେ ତୋଷମନେ	।।
କ୍ଷୀରାବଧି ତଟେ ବିଜେକରି	।	କର ଅଞ୍ଜଳି ଜଳେ ଭରି	।।
ଉତ୍କଟ ଘୋର ମହାବିଷ	।	ଏକା ଗ୍ରାସକେ କଲେ ଗ୍ରାସ	।।
ରଖିଲେ ଅଖିଳ ଭୁବନ	।	ଶୁଣ ହୋ ପରୀକ୍ଷ ରାଜନ	।।
ଗଳେ ଦିଶିଲା ନୀଳ ପ୍ରଭା	।	ଆନନ୍ଦ ମନେ ସୁରଦେବା	।।
ଯେ ପର ଦୁଃଖେ ଦୁଃଖ ସହି	।	ତାହାକୁ ପରମାତ୍ମା କହି	।।
କରନ୍ତି ପର ଉପକାର	।	ଧନ୍ୟ ଜୀବନ ତାହାଙ୍କର	।।
ଏମନ୍ତ ରୁଦ୍ର କର୍ମ ଦେଖି	।	ସଂସାର ଜନ ହେଲେ ସୁଖୀ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଗୋବିନ୍ଦ ଦେବମେଳେ	।	ନମିଲେ ରୁଦ୍ର ପାଦ ତଳେ	।।
ରୁଦ୍ର ବିପନ୍ତେ ଘୋର ବିଷ	।	ପାଣିରେ ପଡ଼େ ଅବଶେଷ	।।
ବୃଶ୍ଚିକ ବୃନ୍ଦ ସର୍ପଗଣ	।	ଭକ୍ଷିଲେ ଶେଷ ବିଷକରଣ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ବିଷ ଭକ୍ଷିଲେ ଉମାକାନ୍ତ	।।
ଏ କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ	।	ଶୁଣି ପବିତ୍ର ହୁଏ ମନ	।।
ସୁସାଧୁ ଜନଙ୍କର ହିତେ	।	ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧ ଭାଗବତେ	।।
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧ ଗୀତ ନାଦେ	।	ସୁଜନେ ଶୁଣ ଅପ୍ରମାଦେ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବିଷ୍ଣୁ ବିଜୟେ ରୁଦ୍ର ଗରଳ

ଭକ୍ଷଣେ ନାମ ସପ୍ତମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଅଷ୍ଟମ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ରାଜନ ସାବଧାନେ	।	ସଦାଶିବଙ୍କ ବିଷ ପାନେ	।।
ଦେବ ଦାନବ ମନତୋଷେ	।	ରୁଦ୍ର ବିରଞ୍ଚି ଘେନି ପାଶେ	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ କରି ମନୁ	।	ଜଳୁ ଉଠିଲା କାମଧେନୁ	।।
ସେ ଧେନୁ ଦେଖି ତୋଷମନେ	।	ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଥିଲେ ଯେ ମନ୍ଥନେ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ବିପ୍ର ବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା	।	ଅଗ୍ନି ପୂଜନେ ସାମରଥା	।।
ସେ କାମଧେନୁ ଘେନିଗଲେ	।	ମନ ଆନନ୍ଦେ ଯଜ୍ଞ କଲେ	।।
ଯେ ଯଜ୍ଞ ସ୍ୱର୍ଗଲୋକ ପଥ	।	ପ୍ରବେଶ କରେ ନରନାଥ	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ସୁରଦେବା	।	ଉଠିଲେ ଅଶ୍ୱ ଉଚ୍ଚୈଶ୍ରବା	।।
ସେ ସର୍ବ ଲକ୍ଷଣେ ସୁନ୍ଦର	।	ଶଶାଙ୍କ ସଦୃଶ ପାଣ୍ଡୁର	।।
ସେ ଅଶ୍ୱ ଦେଖି ବଳି ଚିତ୍ତେ	।	ଶ୍ରଦ୍ଧା ହୋଇଲା ଅନ୍ତର୍ଗତେ	।।
ଈଶ୍ୱର ତାର ମନ ଜାଣି	।	ବୋଇଲେ ଶୁଣ ବୀରମଣି	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ଅଶ୍ୱ ଯେ ଉଚିତେ	।	ନେଉ ସେ ଆମ୍ଭ ଅନୁମତେ	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ତୋଷଚିତ୍ତେ	।	ଉଠିଲା ଗଜ ଐରାବତେ	।।
ଚତୁର ଦଣ୍ଡ ଶୋଭାକର	।	କୈଳାସ ପର୍ବତ ଆକାର	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ଗଜ ଯେ ସ୍ୱଭାବେ	।	ତେଣୁ ସେ ନ ନେଲେ ଦାନବେ	।।
ସେ ଗଜ ଇନ୍ଦ୍ର ଆବୋରିଲେ	।	ପୁଣି ମନ୍ଥନ ଯାଇ କଲେ	।।
ସୁନ୍ଦର ପୁଷ୍ପ ପାରିଜାତ	।	ସୁଗନ୍ଧେ ମୋହିଲା ଜଗତ	।।
ତକ୍ଷଣେ ଉଠିଲା ଗଗନେ	।	ମିଳିଲା ଶଚୀପତି ବନେ	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ବାହୁବଳେ	।	ମନ୍ଦର କ୍ଷୀର ସିନ୍ଧୁ ଜଳେ	।।
ଉଠିଲେ ଅପସରାବୃନ୍ଦ	।	ସୁ ସ୍ୱରେ କଲେ ଗୀତନାଦ	।।
ରତ୍ନ ମେଖଳା କଟିତଟେ	।	କୁଚ କାଞ୍ଚଲା ସୁପ୍ରକଟେ	।।
ରତ୍ନ ଭୂଷଣ ଶୋହେ ଗ୍ରୀବା	।	ରୂପ କି ପଟାନ୍ତର ଦେବା	।।
ହାର କେୟୁର ଝଟକନ୍ତି	।	ଗଗନେ ଯେହ୍ନେ ଗ୍ରହପନ୍ତି	।।
ଚାହାଁନ୍ତି କଟାକ୍ଷ ଲୋଚନ	।	ଯେ ରୂପେ ଜଗତ ମୋହନ	।।
ଗଗନ ମାର୍ଗେ ସ୍ୱର୍ଗେ ଗଲେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରର ଭୁବନେ ମିଳିଲେ	।।
ଅସୁରେ ମନେ ଦୁଃଖ ଭରି	।	ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ମହାଗିରି	।।
ସୁନ୍ଦର ଦିଶେ ଦିଶଦିଗ	।	ଧରଣୀ ହେଉଛି ଉଲ୍ଲାସ	।।
ଅମୃତ ଶୁଭଲଗ୍ନ ବେଳେ	।	ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଉଠିଲେ ମହାଜଳେ	।।
ଦିଗ ପ୍ରକାଶ ଦେହ ଝଳି	।	ଜୀମୁତେ ଯେସନେ ବିଜୁଳି	।।
କମଳା ରୂପ ଦେଖି ଜନେ	।	ଲୋଭ ବସିଲା ସର୍ବ ମନେ	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବଦନ ଚାହିଁ ବେଗେ	।	ଇନ୍ଦ୍ର ମିଳିଲେ ପଦଯୁଗେ	।।
ରତ୍ନ ଆସନ ବେଗେ ଆଣି	।	ଯହିଁ ବିଜୟେ କମଳିନୀ	।।
ଜାହ୍ନବୀ ନଦୀ ଆଦି ଯେତେ	।	ସର୍ବେ ମିଳିଲେ ପାଦଗତେ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କୁମ୍ଭେ ନୀର ଭରି	।	ମୁନିଏ ରହିଲେ ଆବୋରି	।।
ଧରଣୀ ଅଷ୍ଟରତ୍ନ ସିଦ୍ଧି	।	ଅପରେ ଅଭିଷେକ ବିଧି	।।
ଅଇରାବତ ପୁଣ୍ଡରୀକ	।	ଏ ବେନି ହସ୍ତୀଙ୍କ ନାୟକ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କୁମ୍ଭେ ନୀର ଭରି	।	ତୋଳିଲେ ଥୋରହସ୍ତେ ଧରି	।।
ସୁରଭି ପଞ୍ଚାମୃତ ଧାରେ	।	ସିଞ୍ଚିଲା କମଳା ଉପରେ	।।
ମଧୁ ମାଧବ ବେନି ପାଶେ	।	ମିଳି କୁସୁମ ଗନ୍ଧ ବାସେ	।।
ମିଳି ଅଶେଷ ମୁନିଗଣେ	।	ଆଗମ ନିଗମ ପ୍ରମାଣେ	।।
କଲେ ସେ ଅଭିଷେକ ବିଧି	।	ନିଗମ ମାର୍ଗେ ଯେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଗନ୍ଧର୍ବେ କଲେ ଗୀତ ନାଦ	।	ନାଚନ୍ତି ଅପସରା ବୃନ୍ଦ	।।
ପ୍ରଣବ ମୃଦଙ୍ଗ ଗୋମୁଖା	।	ମୂରଜ ତନ୍ତ୍ର ସୂତ୍ରଲେଖା	।।
ଶଙ୍ଖ କାହାଳୀ ବେଣୁସ୍ୱନ	।	ଗର୍ଜ୍ଜନ୍ତି ଶୂନ୍ୟ ପଥେ ଘନ	।।
ସକଳେ ମିଳି ଚାରିପଶେ	।	ସୁବାକ୍ୟେ ବେଦମନ୍ତ୍ର ଘୋଷେ	।।
କରୀନ୍ଦ୍ରେ ରତ୍ନ କୁମ୍ଭେ ନୀର	।	ଢାଳିଲେ କମଳାର ଶିର	।।
କ୍ଷୀର ଜଳଧି ଉଠି ତୋଷେ	।	ମିଳିଲା କମଳାର ପାଶେ	।।
ପୀତ ପତନୀ ବେନି ଦେଲା	।	ଅମ୍ଳାନ ପଙ୍କଜର ମାଳା	।।
ବରୁଣ ଦେଲା ଦେବୀ ଗଳେ	।	ମତ୍ତ ମଧୁପଙ୍କର ରୋଳେ	।।
ରତ୍ନ ଭୂଷଣ ନାନା ମତ	।	ଯେ ବିଶ୍ୱକର୍ମାର ନିୟତ	।।
ହାର କଙ୍କଣ ଅବତଂଶ	।	ସର୍ବେ ଦିଶନ୍ତି ରବିତ୍ରାସ	।।
ସେ ଦେବୀ ଅଭିଷେକ ଅନ୍ତେ	।	ପଙ୍କଜମାଳା ଘେନି ହସ୍ତେ	।।
ପାଦ ଚଳନ୍ତେ ମହୀତଳେ	।	ରତ୍ନ କୁଣ୍ଡଳ କର୍ଣ୍ଣେ ଲୁଳେ	।।
ଶୁଭ୍ର ସୁବାସ ଶୁଭ୍ର ହ୍ୱନ୍ତି	।	ହୃଦେ ପୟୋଧର ଚଳନ୍ତି	।।
ମୁକୁତା ହାର କୁଚ ଶିଖେ	।	କୁଙ୍କୁମ ଲେପନ ସୁରେଖେ	।।
ଚରଣେ ଲୁଳିତ ନୂପୁର	।	ସୁସ୍ୱରେ ଦିଶଇ ସୁନ୍ଦର	।।
ପଥେ ଚଳନ୍ତେ ଜଗନ୍ନାତା	।	ରୂପେ କି ଦିଶେ ହେମଲତା	।।
ହରି ଚରଣେ ମନ ଦେଇ	।	ଅନଙ୍ଗ ଲୋଚନେ ଅନାଇ	।।
ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କାରଣ	।	ବ୍ରହ୍ମ କଳ୍ପଇ ଯା ଚରଣ	।।
ଯଦ୍ୟପି କନ୍ୟା ରୂପ ଧରେ	।	ମନ ନ ରହେ ଅନ୍ୟବରେ	।।
ଚଞ୍ଚଳ ଗୁଣ ଏହିମତେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଚରଣେ ଅବିରତେ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଗଳେ ମାଳା ଦେଇ	।	ସଲଜ୍ଜେ ଚଉଦିଗେ ଚାହିଁ	।।
କୋଳେ ବସିଲେ ଜଗନ୍ମାତା	।	ଯେ ଜୀବ ଜୀବନର ଦାତା	।।
ଗୋବିନ୍ଦ କୋଳେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଦେଖି	।	ଅସୁରେ ମନ୍ଥନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ତୁରୀ ମର୍ଦ୍ଦଳ ଶଙ୍ଖ ସ୍ୱନ	।	ନୃତ୍ୟ ଉତ୍ସବ ଘନ ଘନ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଆଦି ଯେତେ	।	ତକ୍ଷଣେ ମିଳିଲେ ସମସ୍ତେ	।।
ସକଳ ଦେବ ମୋଦ ଭରି	।	ଆନନ୍ଦେ ପୁଷ୍ପ ବୃଷ୍ଟି କରି	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ କଟାକ୍ଷ ଦେହେ ଲାଗି	।	ସର୍ବେ ହୋଇଲେ ମୋକ୍ଷଭାଗୀ	।।
ସୁପୁଣ୍ୟ ଆଦି ସୁରଗଣେ	।	ଯୁକ୍ତ ହୋଇଲେ ତତକ୍ଷଣେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଆଦି ଦେବେ	।	ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଗୋବିନ୍ଦ ତୋଷ ସର୍ବେ	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଗୋବିନ୍ଦ ସଉଭାଗ୍ୟେ	।	ଗୀତ ମଙ୍ଗଳ ସ୍ତୁତି ମାର୍ଗେ	।।
ମିଳି ସକଳ ଦିଗପାଳେ	।	ପୁଷ୍ପ ବରଷିଲେ ଗହଳେ	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଗୋବିନ୍ଦ ମୁଖ ଦେଖି	।	ଦେବେ ସକଳ ହେଲେ ସୁଖୀ	।।
ଶୀଳାଦି ଅଷ୍ଟଗୁଣେ ଯୁକ୍ତ	।	ସର୍ବେ ହୋଇଲେ କୃତ୍ୟକୃତ୍ୟ	।।
ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ନ ଚାହିଁ ଅସୁରେ	।	ବିଗୁଣ ବହିଲେ ଅନ୍ତରେ	।।
ବିମନ ହୋଇଲେ ଅସୁରେ	।	ଲୋଭ ଜନ୍ମିଲା ହୃଦୟରେ	।।
ସର୍ବେ ଯେ ହୋଇଲେ କାତର	।	ଲାଜ ପ୍ରଭାବ ଗଲା ଦୂର	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ମନଦୁଃଖେ	।	ଚାହାଁନ୍ତି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ମୁଖେ	।।
ମନ୍ଥନେ ହୋଇଲା ବାରୁଣୀ	।	ରୂପେ ଶୋଭିତ କମଳିନୀ	।।
ଅସୁରେ ହରି ଅନୁମତେ	।	ସେ କନ୍ୟା ଲଭିଲେ ସମସ୍ତେ	।।
ପୁଣି ମନ୍ଥିଲେ ତୋଷମନେ	।	ପୌରୁଷ ହରଷ ବଦନେ	।।
ଅଦ୍ଭୁତ ପୁରୁଷ ଉପୁଜେ	।	ତେଜ ସକଳ ରୂପ ଗଞ୍ଜେ	।।
ହସ୍ତୀର ଶୁଣ୍ଢ ପ୍ରାୟେ ହୋଇ	।	ଲମ୍ବେ ଉଦଣ୍ଡ ଭୂଜ ଦୁଇ	।।
ସୁନ୍ଦର କମ୍ବୁଗ୍ରୀବ ସାଜେ	।	ଅରୁଣ ଲୋଚନ ବିରାଜେ	।।
ଶାମ ତରୁଣ ବର୍ଣ୍ଣ ଶୋହେ	।	ରତ୍ନ ମୂଷଣ ଜନ ମୋହେ	।।
ହୃଦେ ଲମ୍ବଇ ବନମାଳ	।	ସୁନ୍ଦର ଅଳକା କପୋଳ	।।
ପୀତ ବସନ କଟୀ ପରେ	।	କୁଞ୍ଚିତ କେଶ ବହେ ଶିରେ	।।
ସିଂହ ବିକ୍ରମ ଶୁଭ୍ର ଅଙ୍ଗ	।	ଦିଶଇ ନିଶାପତି ଭଙ୍ଗ	।।
ରତ୍ନ ବଳୟ ମଣିବନ୍ଧେ	।	ଅମୃତ କୁମ୍ଭ ଘେନି କନ୍ଧେ	।।
ସେ ରୂପେ ନାରାୟଣ ଅଂଶେ	।	ଧନ୍ୱନ୍ତୀ ରୂପ ପରକାଶେ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ଆୟୁର୍ବେଦ ଗୁରୁ	।	ଧୀର ସ୍ୱଭାବେ ମହାମେରୁ	।।
ଅସୁରଗଣ ତାହା ଦେଖି	।	ଧାଇଁଲେ ମନ୍ଥନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ଲୁଟିଲେ ସର୍ବ ବସ୍ତୁ ବଳେ	।	ଦେବଙ୍କୁ କରି ଅବହେଳେ	।।
ଅମୃତ କୁମ୍ଭ ଅତି ଖରେ	।	ଥିଲା ଯେ ଧନ୍ୱନ୍ତରୀ କରେ	।।
ସେ କୁମ୍ଭ ବଳେ ଅପହରି	।	ଧଇଲେ ଘୋର ନାଦ କରି	।।
ପଳାନ୍ତେ ପ୍ରଜାଙ୍କୁ ଲୁଟିଲେ	।	ପର୍ବତ ଉପରେ ଉଠିଲେ	।।
ଦେବେ ଦୁଃଖିତ ମନ ହୋଇ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦ ତଳେ ଯାଇ	।।
ବୋଲନ୍ତି ରଖ ନାରାୟଣ	।	ଘୋର ସଙ୍କଟୁ ଆମ୍ଭ ପ୍ରାଣ	।।
ଅମୃତ ଭକ୍ଷିଲେ ଅସୁରେ	।	ଆମ୍ଭେ କି ଥିବୁ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ	।।
ନିଶ୍ଚୟେ ହୋଇଲୁ ଅନାଥ	।	ଶରଣ ରଖ ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ଏମନ୍ତେ ଦେବଙ୍କ ବିକଳ	।	ଦେଖି କହନ୍ତି ଆଦିମୂଳ	।।
ଏ ଭାବେ ପରମ ଆନନ୍ଦ	।	ଭକ୍ତ ବତ୍ସଳ ଆଦିକନ୍ଦ	।।
ବୋଲନ୍ତି ଶୁଣ ଦେବତାଏ	।	ଚିତ୍ତେ ନ କର ତୁମ୍ଭେ ଭୟେ	।।
ମୁଁ ଆଜ ଯୋଗ ମାୟା ବଳେ	।	ଅମୃତ ଆଣି ଦେବି ହେଳେ	।।
ତତ୍‌କ୍ଷଣେ ଅସୁରଙ୍କ ଦେହେ	।	କିବା ପଶିଲେ ମାୟା ମୋହେ	।।
ତତ୍‌କ୍ଷଣେ ଚିତ୍ତେ କ୍ରୋଧ ହୋଇ	।	ଏକ ଆରକେ ଗର୍ବ ବହି	।।
କେହି କାହାକୁ ନ ଗଣନ୍ତି	।	ମୁଁ ଆଗେ ଭକ୍ଷିବି ବୋଲନ୍ତି	।।
ଦେବଙ୍କ ଭାଗ ଆଗ ଦେବା	।	କେ ବୋଲେ ଆମ୍ଭେ ଯେ ଭକ୍ଷିବା	।।
ଆମ୍ଭର ତୁଲେ ଦେବେ ଦୁଃଖୀ	।	କେମନ୍ତେ ଭକ୍ଷିବା ଉପେକ୍ଷି	।।
ବଳେ ଆଣିଲେ ସୁଧାକୁମ୍ଭ	।	ଏମନ୍ତ କହି ମହାଦମ୍ଭ	।।
କେହି କାହାକୁ ନ ଗଣନ୍ତି	।	ସମର୍ଥ ପଣେ ପଚାରନ୍ତି	।।
ମଧ୍ୟେ ଅମୃତ କୁମ୍ଭ ଥୋଇ	।	ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାରେ ମନମୋହି	।।
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ମୁରାରୀ	।	ତକ୍ଷଣେ ମାୟାରୂପ ଧରି	।।
ସ୍ୱରୂପ ହୋଇଲେ କାମିନୀ	।	ଅଶେଷ ଜଗତ ମୋହିନୀ	।।
ଶ୍ୟାମ ଉତ୍ପଳ ସ୍ୱରୂପିଣୀ	।	କାମିନିଗଣ ଶିରୋମଣି	।।
ସର୍ବ ଅବୟବ ସୁନ୍ଦର	।	ବିରାଜେ କଙ୍କଣ କେୟୁର	।।
ସୁନ୍ଦର ନାମ ଊରୁ ଶୋହେ	।	କଟୀ ଯେ ଜଗଜ୍ଜନ ମୋହେ	।।
ଉନ୍ନତ ନବ ଯଉବନୀ	।	ଯୌବନ ଭାରି ମଝାକ୍ଷିଣୀ	।।
ରଙ୍ଗ ଅଧର ଦନ୍ତପନ୍ତି	।	ହାସ୍ୟ ବଦନ ଝଟକନ୍ତି	।।
ଉତ୍ପଳ ମଲ୍ଲୀମାଳ ଶିରେ	।	ଶୋହେ ସୁନୀଳ କଳେବରେ	।।
ସୁଗ୍ରୀବ କଣ୍ଠ ଆଭରଣ	।	ଶୁଭେ ଯେ କଙ୍କଣ ଭୂଷଣ	।।
ବିରାଜେ ଅଙ୍ଗର ଭୂଷିତ	।	ଉଦର ନିତମ୍ବ ଶୋଭିତ	।।
କଟୀ ମେଖଳା ମନ ରଞ୍ଜି	।	ଉତ୍ପଳେ ମଣିରତ୍ନ ଖଞ୍ଜି	।।
ଚରଣେ ନୂପୁର ବାଜେଣି	।	ସୀମନ୍ତ ମଧ୍ୟେ ଶୋହେ ବେଣୀ	।।
ସର୍ବାଙ୍ଗେ ଭୂଷିତ ଭୂଷଣ	।	ଭୂମି ବିଳାପ ବିମୋଚନ	।।
ଅସୁରଙ୍କର ଚିତ୍ତ ହରି	।	ମୋହିନୀ ରୂପେ ବନ୍ଦୀ କରି	।।
ଚିତ୍ତେ ଅନଙ୍ଗ ଉଦ୍ଦୀପନ	।	ହରି ପଶିଲେ ତାଙ୍କ ମନ	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜଗନ୍ନାଥ କହେ	।	ଅସୁରେ ହରି ମାୟା ମୋହେ	।।
ଅମୃତ ଭକ୍ଷଣ ପାଶୋରି	।	ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ରହିଲେ ଆବୋରି	।।
ବିଷ୍ଣୁ ମୋହିନୀ ରୂପ ବାଣୀ	।	ଶୁଣି ସଂସାରୁ ତର ପ୍ରାଣୀ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବିଷ୍ଣୁ ମୋହିନୀ ରୂପ ଧାରଣ ବର୍ଣ୍ଣନେ

ନାମ ଅଷ୍ଟମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ନବମ ଅଧ୍ୟାୟ

ଅସୁରେ ବସି ଏକ ମନେ	।	ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଯଜ୍ଞ ସ୍ଥାନେ	।।
ବିବିଧ ପାନପତ୍ର ଆଣି	।	ଏକ ଆରକେ ବାକ୍ୟ ଭଣି	।।
ସୁହୃଦପଣ ଦୂର କଲେ	।	ଦୁଷ୍ଟ ଆଚାର ଆଚରିଲେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ	।	ମୋହିନୀ ରୂପେ ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ମିଳିଲେ ଅସୁରଙ୍କ ପାଶେ	।	ଅମୃତ ହରଇ ବିଶ୍ୱାସେ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ମୋହିନୀ ରୂପ ଦେଖି	।	ସର୍ବେ ନିଶ୍ଚଳ କଲେ ଆଖି	।।
ଚକିତେ ଅନ୍ୟୋଅନ୍ୟେ ଚାହିଁ	।	ବୋଲନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ମାୟା ମୋହି	।।
ଦେଖି ଏରୂପ କାନ୍ତି ଧାମ	।	ନବ ଯୁବତୀ ଅନୁପମ	।।
କାହୁଁ ଅଇଲା କିବା ଅର୍ଥେ	।	ପାଦେ କରଇ ମନ୍ଦଗତେ	।।
ଏମନ୍ତ କହୁଁ କନ୍ୟା ଆଗେ	।	ପଥେ ମିଳିଲେ ଯାଇଁ ବେଗେ	।।
ନିଶ୍ଚଳେ ନ ପାରନ୍ତି ଚାହିଁ	।	ବୋଲନ୍ତି କନ୍ୟା ପାଶେ ରହି	।।
ହେ ପଦ୍ମଲୋଚନ ସୁନ୍ଦରୀ	।	ଯୁବତୀ ମୁନି ମନୋହାରୀ	।।
କି ତୋର ନାମ କିବା ଅର୍ଥେ	।	ଅଇଲ କହ ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତେ	।।
କାହାର ପତ୍ନୀ ତୁ ବୋଲାଉ	।	ଜ୍ଞାନ ହରିଲୁ ଆମ୍ଭ ଦେହୁଁ	।।
ଆମ୍ଭେ ଯେ ଦେବତା ଅସୁରେ	।	ସିଦ୍ଧ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ କିନ୍ନରେ	।।
ମୁନି ଚାରଣ ବିଦ୍ୟାଧର	।	ଯେ ଅନ୍ୟ ସିଦ୍ଧ ଯୋଗେଶ୍ୱର	।।
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ବ ରୂପ ତୁହି	।	ତୋତେ ତ କେହି ନ ଜାଣଇ	।।
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଲୁ ତୋ ବାରତା	।	ତୋତେ ବା ସର୍ଜିଲା ବିଧାତା	।।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ହରଣେ	।	ମୋହିନୀ ରୂପ କି କାରଣେ	।।
ତା ରୂପ ଅଛି ମନୋହର	।	ତୁ ଏବେ ଆମ୍ଭ ବୋଲ କର	।।
ଆମ୍ଭେ ଯେ ଦେବତା ଦାନବେ	।	ବଇରି ଅଟୁ ଜ୍ଞାତି ଭାବେ	।।
ଏ ବସ୍ତୁ ବେନି ଭାଗ କରି	।	ଦିଅ ଗୋ ପରମା ସୁନ୍ଦରୀ	।।
କଶ୍ୟପ ପୁତ୍ର ଆମ୍ଭେ ଦୁଇ	।	କେବେ ଆମ୍ଭର ନ ପଡ଼ଇ	।।
ତୁମ୍ଭେ ଅମୃତ ଆମ୍ଭ ପାତ୍ରେ	।	ଦ୍ୱିଭାଗ କରି ଯଥା ଅର୍ଥେ	।।
ପରଷି ଦିଅ ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।	ସମାନ ଭାଗ ଦିଅ ପାତ୍ରେ	।।
କେବେହେଁ ନ କରିବ ଭେଦ	।	ଯେମନ୍ତେ ଉଭୟ ଆନନ୍ଦ	।।
ଅସୁରଙ୍କର ବୋଲ ଶୁଣି	।	ମାୟା ମୋହିନୀ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ମୋହିନୀ ମନ୍ଦହାସ ମୁଖେ	।	ଅପାଙ୍ଗ କଟାକ୍ଷ ସ୍ମରେଖେ	।।
ଅମୃତ ସମାନ ବଚନ	।	କହନ୍ତି ଜଗତ ଜୀବନ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗତ ଉବାଚ
ତୁମ୍ଭେ ଯେ କଶ୍ୟପ ନନ୍ଦନ	।	ଶୁଣ ହୋ ମୋହର ବଚନ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ସ୍ୱାମୀ ମୋର ନାହିଁ	।	କୁଳଟା ବାଦ ମୋର ତହିଁ	।।
ଅସତୀ ନାରୀଙ୍କ ସ୍ୱଭାବ	।	କେ ଅବା ବିଶ୍ୱାସେ ଭଜିବ	।।
କହିଲି ତୁମ୍ଭ ଆଗେ ସତ	।	ଏମନ୍ତ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ମତ	।।
ଏମନ୍ତ କନ୍ୟାର ବଚନ	।	ଶୁଣି ହୋଇଲେ ତୋଷମନ	।।
ଭାବ ସୁଗଭୀର ବଚନ	।	ମନୁଷ୍ୟ ତେହ୍ନେ ସୁଧାପାନ	।।
ଅସୁରଙ୍କୁ ଏ ବାକ୍ୟ ଭଣି	।	ଆନ୍ଦେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଅମୃତ ଭାଣ୍ଡ କରେ ଧରି	।	ଅଳପ ହାସ୍ୟ ମୁଖେ କରି	।।
ମୋହିନ୍ୟୁବାଚ
ମୋହିନୀ ବୋଇଲେ ବଚନ	।	ଶୁଣ ସକଳେ ଏକମନ	।।
ସୁର ଅସୁର ନ ଜାଣଇ	।	ସିଦ୍ଧି ଅସିଦ୍ଧି ସମ ଦୁଇ	।।
ଦ୍ୱିଭାଗେ ଦେବି ସୁଧାରସ	।	ସଂସ୍କାର ଦେହେ ତୁମ୍ଭେ ବସ	।।
ଏମନ୍ତେ ମୋହିନୀ ବଚନେ	।	ଶୁଣି ଦାନବେ ତୋଷମନେ	।।
ପ୍ରଥମେ ଉପବାସ କରି	।	ପ୍ରାତଃ ସ୍ନାନାଦି ସନ୍ଧ୍ୟା ସାରି	।।
ଆନନ୍ଦେ ଘୃତେ ହୋମ କଲେ	।	ଗୋ ବିପ୍ର ଚରଣେ ପୂଜିଲେ	।।
ଭୂତଙ୍କୁ ଦେଲେ ଭୂତବଳି	।	ସ୍ତୁତି ଯେ କଲେ ବିପ୍ରେ ମିଳି	।।
ଅଛିଦ୍ର ବସ୍ତ୍ରଯୁଗ୍ମ ପିନ୍ଧି	।	ଶୋଭା ସୁଗନ୍ଧ ନାନାବିଧି	।।
କୁଶ ଆସନେ ସର୍ବେ ବସି	।	ବଦନ କଲେ ପୂର୍ବ ଦିଶି	।।
ଧୂପ ଆମୋଦେ ଯଜ୍ଞଶାଳେ	।	ଆନନ୍ଦେ ବସିଲେ ସକଳେ	।।
ସୁଗନ୍ଧ ମାଲ୍ୟ ଦୀପପନ୍ତି	।	ଆବୋରି ପାନପତ୍ର ଛନ୍ତି	।।
ଯେ ଯଜ୍ଞଶାଳେ ନରହରି	।	ଅତି ମୋହିନୀ ରୂପ ଧରି	।।
ଅସୁରଙ୍କର ମନ ମୋହି	।	ଅମୃତ କୁମ୍ଭ ତଳେ ଥୋଇ	।।
ଅତି ମୋହିନୀ ରୂପ ଦେଖି	।	ଦେବତା ଅସୁରଙ୍କୁ ରଖି	।।
ରହିଲା ହରି ବକ୍ଷସ୍ଥଳେ	।	ସୁସଞ୍ଚ କୁଚଯୁଗ ମୂଳେ	।।
ହରି ବିଚାର କଲେ ମନେ	।	ଅସୁରଙ୍କର ସୁଧାପାନେ	।।
ଦେବେ ହୋଇବେ ଅରକ୍ଷିତ	।	ଏ କଥା ନୁହଇ ଉଚିତ	।।
ସର୍ପକୁ କ୍ଷୀର ଯେ ପିଆନ୍ତି	।	ସର୍ପର ଘାତେ ସେ ମରନ୍ତି	।।
ଜାତି ସ୍ୱଭାବେ ନୃଶଂସକ	।	ଅସୁର ନୁହନ୍ତି ବିବେକ	।।
ଏମନ୍ତେ କୃଷ୍ଣ ମନେ ଚିନ୍ତି	।	ବୋଇଲେ ହୁଅ ବେନିପନ୍ତି	।।
ବାମେ ଦକ୍ଷିଣେ ମୋର ବସ	।	କହି ହୁଅନ୍ତି ହସ ହସ	।।
ସଲଜ୍ଜେ ଅସୁରଙ୍କ ମନ	।	ବଳେ ହରିଲେ ଭଗବାନ	।।
ରୂପ ଦେଖନ୍ତେ ହୋଇ ଛିନ୍ନ	।	ବଦନୁ ନ ସ୍ଫୁରେ ବଚନ	।।
ବଞ୍ଚନା କରି ନାରାୟଣ	।	ଅମୃତ କଳସ ଘେନିଣ	।।
ଦୂରେ ଯେ ଦେବଗଣ ଥିଲେ	।	ତାହାଙ୍କ ପାତ୍ରେ ସୁଧା ଦେଲେ	।।
ଅସୁର ସୁକୃତ ପାଳନେ	।	ନିଶ୍ଚଳେ ବସିଲେ ମଉନେ	।।
ମାୟାରେ ମୋହିଲେ ଶ୍ରୀଧର	।	ବଦନୁ ନ ସ୍ଫୁରେ ଉତ୍ତର	।।
ଦେବଙ୍କୁ ପରଶିବା ବେଳେ	।	ରାହୁ ଯେ ଥିଲା ତାଙ୍କ ମେଳେ	।।
ଗୁପତେ ବସି ଦେବବୃନ୍ଦେ	।	ଅମୃତ ଭକ୍ଷିଲେ ଆନନ୍ଦେ	।।
ରବି ଶଶାଙ୍କ ତାହା ଦେଖି	।	ଉଠିଲେ ଆସନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ଚାହିଁଣ ଗୋବିନ୍ଦ ବଦନେ	।	ନୟନ ଠାରିଲେ ମଉନେ	।।
ସୁଦରଶନେ ତାହା ଶିର	।	ବେଗେ ଛେଦିଲେ ଚକ୍ରଧର	।।
ଅମୃତ ପାନେ ପଡ଼େ ମୁଣ୍ଡ	।	ତକ୍ଷଣେ ହୋଇ ବେନି ଖଣ୍ଡ	।।
ଅମର ହୋଇଲା ତକ୍ଷଣ	।	ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ନାରାୟଣ	।।
ବୋଲଇ ବର ମାଗ ତୁହି	।	ରାହୁ ବୋଲଇ ବିଷ୍ଣୁ ଚାହିଁ	।।
ଭୋ ନାଥ ତୋର ଅବଶେଷ	।	ଅବଶ୍ୟ କରିବି ମୁଁ ଗ୍ରାସ	।।
ଶୁଣି ସନ୍ତୋଷ ମହାବାହୁ	।	ବୋଇଲେ ଏହି ବର ହେଉ	।।
ଏମନ୍ତ କହି ଭଗବାନ	।	ଗ୍ରହ ମଣ୍ଡଳେ ଦେଇ ସ୍ଥାନ	।।
ଏଣୁ ସେ ରାହୁ ସର୍ବକାଳେ	।	ଗିଳଇ ରବି ଚନ୍ଦ୍ରବଳେ	।।
ବଇରି ଭାବ ନ ଛାଡ଼ଇ	।	ଅୟନେ ଅୟନେ ଭ୍ରମଇ	।।
ଦେବଙ୍କୁ ଦେଇ ସୁଧାପାନ	।	ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।।
ଦେଖନ୍ତି ଦେବତା ଅସୁର	।	ମାୟା ଛାଡ଼ିଲେ ଚକ୍ରଧର	।।
ମୋହିନୀ ରୂପ ଗଲା କେଣେ	।	ଯେ ରୂପ ଅମୃତ କାରଣେ	।।
କଠୋର ସାଧ୍ୟେ ଭଗବାନ	।	ଦେବଙ୍କୁ ଦେଲେ ସୁଧାପାନ	।।
ଦେଖନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗ ଲୋକେ ମିଳି	।	ଗରୁଡ଼େ ବସି ବନମାଳୀ	।।
ଚଳିଲେ ଆପଣା ଭୁବନ	।	ତାହାଙ୍କୁ ଚିନ୍ତି ସୁଜ୍ଞଜନ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଅମୃତ ଭକ୍ଷଣେ

ନାମ ନବମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଦଶମ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ନିଜ ଭୁବନେ ଗଲେ ହରି	।	ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷ ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।।
ଶତ୍ରୁଗଣଙ୍କ ସିଦ୍ଧି ଦେଖି	।	ସଅୁର ମନେ ମହାଦୁଃଖୀ	।।
ବଳି ସଙ୍ଗତେ ବିଚାରିଲେ	।	ଯୁଦ୍ଧର ଉଦ୍ୟମ ସେ କଲେ	।।
ନାନା ଆୟୁଧ ଧରି କଲେ	।	ମାଇଲେ ଅତି କୋପଭରେ	।।
ସିନ୍ଧୁ ମନ୍ଥନ ପ୍ରାୟ ଗୋଳ	।	ଧାଇଁଲେ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ	।।
ଅଶ୍ୱଙ୍କୁ ଅଶ୍ୱ ସଜ କଲେ	।	ହସ୍ତୀଙ୍କୁ ହସ୍ତୀ ଘେନି ତୁଲେ	।।
ଓଟ ମଇଁଷି ଖର ପୃଷ୍ଠେ	।	ବେଗେ ଧାଇଁଲେ ଘୋର ଦୁଷ୍ଟେ	।।
ଶରଭ କନ୍ଧେ କେ ବସନ୍ତି	।	କେ କପି ପୃଷ୍ଠେ ଆରୋହନ୍ତି	।।
କେ ଗୃଧ୍ର କାକ ବକ କନ୍ଧେ	।	ବସିଲେ ଯୁଦ୍ଧର ଆରମ୍ଭେ	।।
ଅମୂଲ୍ୟ ଧନ ବଜ୍ରମୁଷ୍ଟି	।	ବିବିଧ ଶସ୍ତ୍ର କୁନ୍ତ ଯଷ୍ଟି	।।
ଚର୍ମ ଭୂଷିତ କଳେବର	।	ଭୂଷିତ କୁନ୍ତେକ ବିସ୍ତାର	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ସଜ ହୋଇ	।	ଧାଇଁଲେ ମନେ କ୍ରୋଧ ବହି	।।
ଶଙ୍ଖ ମୃଦଙ୍ଗ ତୁରୀ ଭେରୀ	।	ଅତି ଉତ୍କଟ ନାଦକରି	।।
ଏମନ୍ତ ପରମ ଦାରୁଣ	।	ହୋଇଲା ଦେବାସୁର ରଣ	।।
ଯେ ହରିମାୟା ବିଦ୍ୟମାନେ	।	ଯେ ରୂପେ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନେ	।।
ଏମନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁର ମୋହନେ	।	ନିରାଶ ହୋଇ ସୁଧାପାନେ	।।
ସର୍ବ ଦାନବେ ଏକମତେ	।	ଜଣାଇ ବଳିର ଅଗ୍ରତେ	।।
ଉଦ୍ୟମ କଲେ ଯେବା ଅର୍ଥେ	।	ନ ଲଭି ବିଧିର ଆୟତେ	।।
ଶତ୍ରୁଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି ଦେଖି	।	ଭାଳି ସକଳେ ମନେ ଦୁଃଖୀ	।।
ସମସ୍ତେ ହୋଇ ଯୁଥେ ଯୁଥେ	।	ବିଚାର କଲେ ଏକଚିତ୍ତେ	।।
ଦେବଙ୍କୁ ବାହୁବଳେ ମାରି	।	ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ନେବା ହରି	।।
ତେବେ ସେ ଜୀବନ ଆମ୍ଭର	।	ସଂଗ୍ରାମ ହେବ ଶ୍ରେୟସ୍କର	।।
ଏମନ୍ତ ମନରେ ବିଚାରି	।	ସର୍ବେ ଧାଇଁଲେ ଶସ୍ତ୍ର ଧରି	।।
ଅମୃତ ପାନେ ଦେବଗଣ	।	ଇଚ୍ଛନ୍ତି ଅସୁରଙ୍କ ରଣ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ବିଷ୍ଣୁପରାୟଣ	।	ଭୟେ ସେ ନ କରନ୍ତି ରଣ	।।
ଏମନ୍ତେ ଦେବାସୁର ରଣ	।	ନିର୍ଘୋଷ ପରମ ଦାରୁଣ	।।
ଶତେ ବରଷ ନିରନ୍ତରେ	।	ସମର କଲେ ଦେବାସୁରେ	।।
ଶବଦ କରି ବାହୁନାଦେ	।	ଯୁଝନ୍ତି ବିବିଧ ଆୟୁଧେ	।।
ବଜାନ୍ତି ଶଙ୍ଖ ରଣଭେରୀ	।	ଟମକ ମଙ୍ଗଳ ମହୁରୀ	।।
ସକଳ ମଙ୍ଗଳ ସୁବାଦ୍ୟେ	।	ଗଜ ତୁରଙ୍ଗ ଘୋରନାଦେ	।।
ଶୁଭିଲା ଶବଦ ଗହଳ	।	ସିଦ୍ଧ ମନ୍ଥନେ ପ୍ରାୟେ ଗୋଳ	।।
ଲାଗିଲା ଯୁଦ୍ଧ ଏକେ ଏକେ	।	ଦନୁଜଗଣ ବୃନ୍ଦାରକେ	।।
ନାନା ବାହନେ ବିଜେକରି	।	ରଣେ ଧାଇଁଲେ ଶସ୍ତ୍ର ଧରି	।।
ଓଟର ପୃଷ୍ଠେ କେ ବସନ୍ତି	।	କେ ଅବା ଅଶ୍ୱ ଆରୋହନ୍ତି	।।
କେ ବସେ ରଥେ କେବା ଖରେ	।	କେ ମୃଗ ବାନର କନ୍ଧରେ	।।
କେ ବ୍ୟାଘ୍ର କେ ସିଂହ ଆରୋହେ	।	କେ ଗୃଧ୍ରକଙ୍କ ବଳ ଦେହେ	।।
ଜଳ ଭାସକ ତିମିଙ୍ଗଳେ	।	ଦୃଢ଼ ଆସନେ ବସି ବଳେ	।।
ଶରଭେ ମହିଷେ କେ ବସେ	।	ଗବୟ ମକ୍ଷକ ଗୋ ବୃକ୍ଷେ	।।
କେ ଶିବା କେହୁ କୃକଲାଶେ	।	ଶଶକେ କେ ଅବା ମାନୁଷେ	।।
ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ଦଣ୍ଡଛତ୍ର	।	ନୀଳ ଲୋହିତ ଶୀତ ପୀତ	।।
ବିରାଜେ ବାରାହ ଚାମରେ	।	ଚର୍ମ ଭୂଷଣ ପାଗ ଶିରେ	।।
ବିବିଧ ଶସ୍ତ୍ରେ କେ ଭୂଷଣେ	।	ଶୋଭନ୍ତି ଦେବା ସୁରଗଣେ	।।
ବିବିଧ ତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ଶସ୍ତ୍ର ମୁନେ	।	ପ୍ରଖର ରବି ରଶ୍ମି ଯେହ୍ନେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଦେବାସୁର ବାଳ	।	ମୃତ ସ୍ୱଭାବ ମହାଗୋଳ	।।
ଅତି କୁପିତ ଦେବାସୁର	।	କି ଅବା ଦେବା ପଟାନ୍ତର	।।
ଶୋଭନ୍ତି ମହାବୀର ରଣେ	।	ସାଗର ଜଳଜନ୍ତୁ ଯେହ୍ନେ	।।
ମନ ବଚନେ ଅଗୋଚର	।	ଭୀଷଣାକୃତି ଭୟଙ୍କର	।।
ଏମନ୍ତେ ରଥେ ବଳି ବସେ	।	ବୀର ବେଷ୍ଟିତ ଚଉପାଶେ	।।
ନମୁଚି ବିପ୍ରଚିତ୍ତି ବାଣ	।	ବଜ୍ରଦଂଷ୍ଟ୍ର ଯେ ବିଲୋଚନ	।।
ଶମ୍ବର ଆୟୋ ମୁଖ ହେତି	।	ଶକୁନି ତାରକ ପ୍ରହେତି	।।
ଦ୍ୱିମୃର୍ଦ୍ଧା ଅଟେ କାଳନାଭ	।	କୁମ୍ଭ ଇଲଳ ଯେ ନିଶୁମ୍ଭ	।।
ଅରିଷ୍ଟି ଶଙ୍କ ଶିରମୟ	।	ତ୍ରିପୁରାଧିପତି କାଳୟ	।।
ନିର୍ବାତ କବଚ କପିଳ	।	ଜୀମୁତ ଦୁନ୍ଦୁଭି ଉତ୍କଳ	।।
ପୌଲମଭୂତ ସନ୍ତାପନ	।	ଦୟଗ୍ରୀବ ଯେ ଚକ୍ରଷେଣ	।।
ଅରିଷ୍ଟନେମି ଆଦି ବୀରେ	।	ମିଳିଲେ ସମର ଭୂମିରେ	।।
ନ ପାଇ ଅମୃତର ଭାଗ	।	ମନେ ବହିଲେ ବଇରାଗ	।।
ସମର ମଧ୍ୟେ ବଳି ଶୋଭା	।	କିବା ଉପମା ତାକୁ ଦେବା	।।
ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟେ ପୂର୍ଣ୍ଣଶଶୀ	।	ଅସୁର ମଧ୍ୟେ ଯେହ୍ନେ ଦିଶି	।।
ବଳି ସଙ୍ଗତେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି	।	ବଳି ଦାନବ ଗୋତ୍ର ଜ୍ଞାତି	।।
ଦେବ ଅସୁର ଘୋର ରଣେ	।	ବଳି ଆବୋରି ଜଣେ ଜଣେ	।।
କରନ୍ତି ସର୍ବେ ସିଂହନାଦ	।	ଶଙ୍ଖ ଦୁନ୍ଦୁଭି ବହୁ ବାଦ୍ୟ	।।
ଦେବଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ କରି ବଳେ	।	ବେଢ଼ିଲେ ଅଶେଷ ମଙ୍ଗଳେ	।।
ଏମନ୍ତ ବଳି ବଳ ଚାହିଁ	।	ସକଳ ଦେବେ କୋପ ବହି	।।
ସାଜିଲେ ସୁରପତି ସଙ୍ଗେ	।	ଅଶେଷ ଘୋର ରଣରଙ୍ଗେ	।।
ଅଇରାବତ କନ୍ଧେ ବସେ	।	ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ପ୍ରାୟ ଦିଶେ	।।
ସେ ସୁରପତିକି ଆବୋରି	।	ଆନନ୍ଦେ ବାଦ୍ୟନାଦ କରି	।।
ନାନା ବାଦନ ଶସ୍ତ୍ରତୁଲେ	।	ଅଶେଷ ଦେବ ବିଜେ କଲେ	।।
ରଣ ଶଙ୍କୁଳ ମହାଗୋଳ	।	ସମୁଦ୍ର କୂଳେ ବେନି ବଳ	।।
ମିଳି ସକଳ ଦିଗପାଳ	।	ଶବଦ ସିନ୍ଧୁର ଉଲୋଳ	।।
ଶସ୍ତ୍ର ଉଞ୍ଚାଇ କୋପମନେ	।	ନାମ ଭାଷନ୍ତି ଅନ୍ୟେ ଅନ୍ୟେ	।।
ନିକଟେ ମିଳି ଘୋର ନାଦେ	।	ଯୁଦ୍ଧ କରନ୍ତି ଅତି କ୍ରୋଧେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ତୁଲେ କଳି ଯୁଦ୍ଧେ	।	ଦାରୁଣ ଦେବାସୁର ମଧ୍ୟେ	।।
ତାରକା ସଙ୍ଗେ କାର୍ତ୍ତିକେୟ	।	ବିଶ୍ୱକର୍ମାର ସଙ୍ଗମୟ	।।
ବରୁଣ ହେତି ବେନି ବୀରେ	।	ପ୍ରହତି ମିତ୍ରେ ଯୁଦ୍ଧ କରେ	।।
ଯମର ତୁଲେ କାଳନାଭ	।	ଯୁଦ୍ଧ କରଇ ବହି ଗର୍ବ	।।
ଶମ୍ବର ତୁଷ୍ଟା ତୁଲେ ରଣ	।	ସବିତା ତୁଲେ ବିରୋଚନ	।।
ଅପରାଜିତ ଯେ ନମୁଚି	।	ରଣେ ବସିଲେ ବହି ରୁଚି	।।
ଅଶ୍ୱିନୀ ବୃଷପର୍ବା ଘେନି	।	ସମର କରନ୍ତି ଏ ବେନି	।।
ସୂର୍ଯ୍ୟର ତୁଲେ ବାଣାସୁର	।	ରାହୁର ତୁଲେ ନିଶାକର	।।
ପୁଲୋମା ସଙ୍ଗରେ ସମର	।	କରଇ ଅନଳ ଯେ ବୀର	।।
ଶୁମ୍ଭ ନିଶୁମ୍ଭ ବୀର ବେନି	।	ଭଦ୍ରକାଳୀଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ଘେନି	।।
କରନ୍ତି ଯୁଦ୍ଧ ଭୟଙ୍କର	।	ବୃଷାକପି ଯେ ଜୟବୀର	।।
ମହିମା ବିଭାବରୁ ସଙ୍ଗେ	।	ଯୁଦ୍ଧ କରଇ ନାନା ରଙ୍ଗେ	।।
ଇଲ୍ୱଳ ବାତାପି ସହିତେ	।	ରଣେ ପଶିଲେ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରେ	।।
ସନକ ତୁଲେ ଅରିନ୍ଦମ	।	ନିର୍ଭୟେ କରନ୍ତି ସଂଗ୍ରାମ	।।
ଦୁର୍ମର୍ଷ ତୁଲେ ରତିପତି	।	ଉତ୍କଳ ମାତାର ସଂଘତି	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଯେ ପଛକତି ଥିଲା	।	ବଳି ତାହାଙ୍କୁ ଅନାଇଲା	।।
ଯୋଚି ଅଶ୍ୱକୁ ଚାରି ବାଣ	।	ବେଗେ ବିନ୍ଧିଲା ଗରୁ ଟାଣ	।।
ସାରଥି ଏକ ବାଣ ଯୋଖି	।	ଇନ୍ଦ୍ର ଧାଇଁଲା ତାହା ଦେଖି	।।
ବଳିର ଯେତେକ ନାରାଜ	।	ବେଗେ ଛେଦିଲା ସୁରରାଜ	।।
ବଳିକି ଚାହିଁ ମନ୍ଦହାସେ	।	ବେଗେ ମିଳିଲେ ତାର ପାଶେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଅଦ୍ଭୁତ କର୍ମ ଚାହିଁ	।	ବଳି ଯେ ମନେ ରୋଷ ବହି	।।
ପୁଣି ଶକ୍ତି ଏ ଧରି କରେ	।	ପେଶଇ ବାସବ ଉପରେ	।।
ଉଲ୍‌କା ଯେସନେ ଶୂନ୍ୟମାର୍ଗେ	।	ପଡ଼ି ବିରାଜେ ଦଶଦିଗେ	।।
ସେ ଶକ୍ତି ବଳି ହସ୍ତେ ଥିଲା	।	ଈଷିତେ ଇନ୍ଦ୍ର ତା ଛେଦିଲା	।।
ତୋମାର ଶୂଳ ପାଶ ରୁଷ୍ଟି	।	ବଳି ହସ୍ତରୁ ବେଗେ କାଟି	।।
ନ ପାରି ମାୟା ପ୍ରକାଶିଲା	।	ତକ୍ଷଣେ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ହେଲା	।।
ମାୟାରେ ଶିଳା ବୃଷ୍ଟି ହେଲା	।	ମେଘ ଗଗନେ ଆଚ୍ଛାଦିଲା	।।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ବରଷେ	।	ବିଦ୍ୟୁତ ଯେହ୍ନେ ଦଶଦିଶେ	।।
ପୁଣି କ୍ଷଣକେ ବହୁ ଦୃଷ୍ଟି	।	ଶୁଷ୍କ ଇନ୍ଧନ କୋଟି କୋଟି	।।
ଦାବାଗ୍ନି ଦେବଙ୍କ ଉପରେ	।	ପଡ଼ନ୍ତି ମଣ୍ଡଳ ସମରେ	।।
ଶିଳା ପଡ଼ନ୍ତି ତାଙ୍କ ଶିରେ	।	ଗହନେ ଦେବଙ୍କ ଉପରେ	।।
ପଡ଼ନ୍ତି ମହାଘୋର ରଣେ	।	ବୃଶ୍ଚିକ ମହାସର୍ପଗଣେ	।।
ବରାହ ବ୍ୟାଘ୍ର ସିଂହ ହସ୍ତୀ	।	ସମ୍ମୁଖେ ଗର୍ଜ୍ଜନ କରନ୍ତି	।।
ଶତ ସହସ୍ର ଯାତୁଧାନ	।	ଅନେକ ସଇନ୍ୟ ଅଚିହ୍ନ	।।
ବିବସ୍ତ୍ର ହୋଇ ଶୂଳହସ୍ତେ	।	ପିଟନ୍ତି ଦେବଙ୍କର ମାଥେ	।।
ରାକ୍ଷସୀଗଣ ବହୁ ନାଦେ	।	ସମରେ ମିଳିଲେ ଆନନଦେ	।।
ପ୍ରଳୟ ଯେହ୍ନେ ମେଘମାଳେ	।	ମଳିଳିଲେ ଗଗନ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ଗମ୍ଭୀରେ ଘୋରନାଦ କରି	।	ସଘନେ ବରଷନ୍ତି ବାରି	।।
ପୁଷ୍ପ କ୍ଷଣକେ ଅଗ୍ନି ବୃଷ୍ଟି	।	ପ୍ରକଳୟ ରାଶିରେ ପ୍ରକଟି	।।
ପ୍ରଳୟ ପ୍ରାୟେ ଅତି ବେଗେ	।	ଅଗ୍ନି ବେଢ଼ିଲା ଚାରିଦିଗେ	।।
ସମୁଦ୍ର ଉଲ୍ଲୋଳ ଲହରୀ	।	ଉଠିଲା ଘୋର ନାଦ କରି	।।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ବାତେ ଊର୍ମିଗଣ	।	ଉଠିଲେ ଦିଶନ୍ତି ଭୀଷଣ	।।
ଏମନ୍ତେ ଅସୁରଙ୍କ ମାୟା	।	ଦୃଶ୍ୟ ଅଦୃଶ୍ୟ ନାନା କାୟା	।।
ନାନା ପ୍ରକାର ମାୟାବଳେ	।	ପଶିଲା ଦେବଗଣ ମେଳେ	।।
ଅସୁର ମାୟାବଳ ଦେଖି	।	ତ୍ରିଦଶେ ସମର ଉପେକ୍ଷିତ	।।
ବିକଳେ ଭ୍ରମନ୍ତି ଗଗନେ	।	ଅସୁର ମହାବଳେ ଛନ୍ନେ	।।
ରହି ନ ପାରି ସ୍ୱର୍ଗପଥେ	।	ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କଲେ ଚିତ୍ତେ	।।
ଦେବଙ୍କ ଭୟ ଦେଖି ହରି	।	ଗରୁଡ଼ ପୃଷ୍ଠେ ବିଜେ କରି	।।
ପୀତ ବସନ ପରିଧାନ	।	ସୁନ୍ଦର କମଳ ଲୋଚନ	।।
ଯୁଦ୍ଧେ ଅଇଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜେ	।	କର୍ଣ୍ଣେ କୁଣ୍ଡଳାରତ୍ନ ସାଜେ	।।
ଶ୍ରୀବତ୍ସ କଉସ୍ତୁଭ ମଣି	।	ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନପୁଞ୍ଜ ଜିଣି	।।
ଏମନ୍ତ ରୂପେ ଦଇତ୍ୟାରୀ	।	ଦେବଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ବିଜେ କରି	।।
ମାୟା ଦେବଙ୍କୁ ବେଢ଼ିଥିଲା	।	ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଦେଖି ନାଶଗଲା	।।
ତେବେ ସେ ଦେଖନ୍ତି ଆକାଶେ	।	ତମଃ ଯେସନେ ରବି ତ୍ରାସେ	।।
ଜାଗ୍ରତେ ସ୍ୱପ୍ନ ଯେହ୍ନେ ମିଛ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ଦେଖନ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ	।।
ଅସୁର ମାୟା ନାଶଗଲା	।	ଦେବଙ୍କୁ ନିର୍ଭୟ ହୋଇଲା	।।
ଦେବଙ୍କ ମଧ୍ୟେ କାଳନେମି	।	ଲୁଚି ଯେ ଥିଲା ମାୟା ଘେନି	।।
ଶୂଳ ବୁଲାଇ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ	।	ମିଳିଲା ଗୋବିନ୍ଦ ସମ୍ମୁଖେ	।।
ପିଟିଲା ଗରୁଡ଼ ଉପରେ	।	ହରି ଧରିଲେ ବାମ କରେ	।।
ସେ ଶୂଳ କାଳନେମି ମୁଣ୍ଡେ	।	କରି ପ୍ରହାରିଲେ ପ୍ରଚଣ୍ଡେ	।।
ମାୟା ସହିତେ ମହାବୀର	।	ତକ୍ଷଣେ ହେଲା ଶତେଚୁର	।।
ମାଳୀ ସୁମାଳୀ ବେନି ବୀରେ	।	ଦେଖି ମିଳିଲେ ଅତି ଖରେ	।।
ତ୍ରିଶୂଳ ଗୋବିନ୍ଦ ଉପରେ	।	ପ୍ରହାର କଲେ ମହାଘୋରେ	।।
ତାହାଙ୍କ ତେଜ ଦେଖି ହରି	।	ସୁଦରଶନ କରେ ଧରି	।।
ସେ ବେନି ବୀରମୁଣ୍ଡ ହାଣି	।	ଶଙ୍ଖ ଶବଦେ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ମିଳିଲେ ଦେବଗଣ ମଧ୍ୟେ	।	ତ୍ରିଦଶେ ଦେଖନ୍ତି ଆନନ୍ଦେ	।।
ସେ ହରି ଚରଣ କମଳେ	।	ସୁଜନେ ଚିନ୍ତି ଧ୍ୟାନବଳେ	।।
ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ବିଷ୍ଣୁର ଚରିତ	।।
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ନିରୂପିତ	।	କହିଲା ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଦେବାସୁର ଯୁଦ୍ଧେ

ନାମ ଦଶମୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଏକାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ହରିଙ୍କୁ ଦେଖି ଦେବଗଣେ	।	ପୁଣି ମିଳିଲେ ଘୋର ରଣେ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଅନୁକମ୍ପା ବଳେ	।	ସମରେ ରହିଲେ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ପବନ ଆଦି ବଳେ	।	ବେଗେ ମିଳିଲେ ଦିଗପାଳେ	।।
ନିରତେ ଅସୁରଙ୍କ ଗାତ୍ରେ	।	ପ୍ରହାର କଲେ ନାନା ଅସ୍ତ୍ରେ	।।
ଦେବଙ୍କ ଶସ୍ତ୍ରାଘାତେ ଫୁଟି	।	ଅସୁର ମଲେ କୋଟି କୋଟି	।।
ଅସୁରବଳ ଭଗ୍ନ ଦେଖି	।	ଇନ୍ଦ୍ର ଯେ ସମର ଉପେକ୍ଷି	।।
ବଳି ସମ୍ମୁଖେ ବେଗେ ମିଳି	।	ବଜ୍ର ଉଞ୍ଚାଇ ହସ୍ତ ତୋଳି	।।
ବୋଲଇ ଅତି କୋପମନେ	।	କର୍କଶ ଗମ୍ଭୀର ବଚନେ	।।
ତୁ ଯେ ବୋଲାଉ ମହାବୀର	।	ସମ୍ଭାଳ ବଜ୍ରଘାତ ମୋର	।।
ଶୂନ୍ୟେ ବୁଲାନ୍ତେ ସାତବାର	।	ଦେଖି କମ୍ପିଲେ ସୁରନର	।।
ବଳିକି ବଜ୍ର ପ୍ରହାରଣେ	।	ପ୍ରଜାଏ ହାହାକାର ରଣେ	।।
ବଳି ବଦନ ଇନ୍ଦ୍ର ଚାହିଁ	।	ନିନ୍ଦିତ ବଚନ ବୋଲଇ	।।
ରେ ମୁଢ଼ ମୋତେ ମାୟା କରୁ	।	ଜିଣିବା ପ୍ରାୟେ ମନେ ଧରୁ	।।
ନଟର ପ୍ରାୟ ମାୟା କଲୁ	।	ନିଜ ସ୍ୱଭାବ ଦେଖାଇଲୁ	।।
କୁହୁକେ ଯେହ୍ନେ ନଟ ଜନ	।	ମାୟାରେ ହରେ ପ୍ରାଣୀ ମନ	।।
ମାୟାର ବଳେ ସ୍ୱର୍ଗ ଜିଣି	।	ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି ଯେତେ ପ୍ରାଣୀ	।।
ତାହାଙ୍କୁ ସଦ୍ୟ ନାଶ ବେଗେ	।	ମୁହିଁ କରଇ ଅଧୋମାର୍ଗେ	।।
ଏବେ ଏମନ୍ତ ଗର୍ବ ତୋର	।	କୁଳିଶ ମହା ଭୟଙ୍କର	।।
ଏଣେ ତୋହର ଶିର ଛେଦି	।	ରଖିବି ଅମର ସମ୍ପାଦି	।।
ଏବେ ତୁ ବଜ୍ରାଘାତ ସହ	।	ଜ୍ଞାତିର ତୁଲେ ରୁଣ୍ଡ ହୁଅ	।।
ଏମନ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରର ବଚନ	।	ବଳି ହୋଇଲା କୋପମନ	।।
ବଳିରୁବାଚ
କାଳର ବଳେ ଏ ସଂସାରେ	।	ଯୁଦ୍ଧେ ମିଳନ୍ତି ଯେତେ ନରେ	।।
ଜୟ ଅଜୟ କୀର୍ତ୍ତି ନାଶ	।	ଏ ଆଦି ଅଟଇ ଅବଶ୍ୟ	।।
ଯୁଦ୍ଧେ ମରିଣ ଅବଶେଷ	।	ଯାଇ ଅକ୍ଷୟ ସ୍ୱର୍ଗେ ବସେ	।।
ଏଣୁ ସକଳ ଜନ୍ତୁଗଣ	।	କାଳର ପାଶେ ନିବନ୍ଧନ	।।
ପଣ୍ଡିତ ଜନେ ଏହା ଜାଣି	।	ଧର୍ମ ଅଧର୍ମ ପରିମାଣି	।।
ଶୋକ ହରଷ ପଥେ ମନ	।	କେବେହେଁ ନ କରନ୍ତି ଜାଣ	।।
ଆମ୍ଭେ ସକଳେ ଏହା ଜାଣି	।	ଆଗମ ନିଗମ ପ୍ରମାଣି	।।
ଏଣୁ ଏ ତୁମ୍ଭର ବଚନ	।	ମର୍ମ ତାଡ଼ିତ ଅଭିମାନ	।।
ଆମ୍ଭେ ଯେ କେବେହେଁ ନଗଣି	।	ତୁମ୍ଭର ବିବରଣ ଜାଣି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ର ଆଗେ କହି	।	ନିଜ ଧନୁରେ ଗୁଣ ଦେଇ	।।
ଆକର୍ଣ୍ଣ କରି ଦଶ ବାଣ	।	ବଳି ବିନ୍ଧିଲା ଗରୁ ଟାଣ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ବାଣ ବାଜି	।	ତଳେ ପଡ଼ିଲା ବେଗେ ଭାଜି	।।
ଗଜ ଶରୀର ପୁଷ୍ପମାଳେ	।	ବାଜି ପଡ଼ଇ ଯେହ୍ନେ ତଳେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଅମୋଘ ଶକ୍ତି ଧରି	।	ଘୋର ହୁଙ୍କାର ନାଦ କରି	।।
ପିଟିଲା ବଳି ବକ୍ଷସ୍ଥଳେ	।	ଆପଣା ତେଜ ଭୁଜବଳେ	।।
ହୃଦରେ ବାଜି ଶର ଫୁଟେ	।	ତକ୍ଷଣେ ବକ୍ଷସ୍ଥଳ ଫାଟେ	।।
ବଳି ପଡ଼ିଲା ମହୀତଳେ	।	ଶୂନ୍ୟେ ଦେଖନ୍ତି ଦିଗପାଳେ	।।
ବଳିର ଭୂମିଗତ ଚାହିଁ	।	ଜୟ ଅସୁର ବେଗେ ଯାଇ	।।
ସଖାର ଦେଖନ୍ତେ ମରଣ	।	ଆବୋରି କଲା ଘୋର ରଣ	।।
ସିଂହ ବାହନେ ବେଗେ ମିଳି	।	ହୁଙ୍କାର ନାଦେ ଗଦା ତୋଳି	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ପ୍ରହାରିଲା	।	ସେ ଗଦା ହସ୍ତୀରେ ବାଜିଲା	।।
ଗଦା ପ୍ରହାରେ ଜ୍ଞାନ ହାରି	।	ଗଜ ପଡ଼ିଲା ଇନ୍ଦ୍ର ଧରି	।।
ଅଗ୍ର ଚରଣ ତଳେ ପଡ଼ି	।	ଶୁଭଇ ମେଘ ଘଡ଼ ଘଡ଼ି	।।
ପଡ଼ିଲା ଅଚେତନ ହୋଇ	।	ଦେଖି ମାତଳି ବେଗେ ଯାଇ	।।
ରଥେ ସହସ ଅଶ୍ୱ ଯୋଖି	।	ଇନ୍ଦ୍ର ନିକଟେ ଦେଲା ରଖି	।।
ବିମାନେ ବସି ସୁରପତି	।	ତକ୍ଷଣେ ତେଜି ନିଜ ହସ୍ତୀ	।।
ଜୟ ମାତଳି ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ଧନ୍ୟ ଶବଦେ ପ୍ରଶଂସଇ	।।
ଜ୍ୱଳନ୍ତା ଶୂଳ ଘେନି ବେଗେ	।	ପିଟିଲା ମାତଳିର ଅଙ୍ଗେ	।।
ସେ ଶୂଳ ପ୍ରହାରେ ମାତଳି	।	ସହେ ସ୍ୱଭାବେ ମହାବଳି	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଧାଇଁଲା ଅତି ବେଗେ	।	ବଜ୍ର ପ୍ରହାରେ ଜମ୍ଭ ଅଙ୍ଗେ	।।
ଜମ୍ଭ ମରଣ ବଜ୍ରାଘାତେ	।	ପୁଣି ତାହାର ଜ୍ଞାତି ଯେତେ	।।
ନାରଦ ମୁଖୁ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ଜୟ ଅଜୟ ନ ପ୍ରମାଣି	।।
ନମୁଚି ବଳ ପାକ ସଙ୍ଗେ	।	ବାହାର ହୁଏ ମହାରାଗେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ନିକଟେ ବେଗେ ମିଳି	।	ପୁରୁଷ ବାକ୍ୟେ ଦେଇ ଗାଳି	।।
ନାରାଚ ବରଷେ ଗହଳେ	।	ଯେସନେ ଆକାଶ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ପବନ ବଳେ ମେଘମାଳ	।	ପର୍ବତେ ବରଷନ୍ତି ଜଳ	।।
ଗର୍ଜ୍ଜନ କରି ବାଣପନ୍ତି	।	ରଥ ଉପରେ ବରଷନ୍ତି	।।
ଅଦ୍ଭୁତ ଦେଖି ଦେବରାଜ	।	ବିନ୍ଧିଲେ ସହସ୍ର ନାରାଚ	।।
ଶର ସମୁଦ୍ର ବେଗେ ଗଲା	।	ଦେଖିଣ ପାକ କୋପ କଲା	।।
ଧନୁ ଆର୍କଷି କର୍ଣ୍ଣ ବେନି	।	ନାରାଚ କୋପାନଳେ ଘେନି	।।
ମାତଳି ଉପରେ ପ୍ରହାରେ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ଘୋର ନାଦ କରେ	।।
ନମୁଚି କରି ମହାରୋଷ	।	ବାଣ ବିନ୍ଧିଲା ପଞ୍ଚଦଶ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପକ୍ଷ ହେଲା ମୁଖେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରତା ଦୂରେ ଥାଇ ଦେଖେ	।।
ପଡ଼ଇ ମାତଳି ଉପରେ	।	କାତର ହୋଇଲେ ଅମରେ	।।
ଏମନ୍ତ ଅସୁରଙ୍କ ଶସ୍ତ୍ର	।	ଭେଦିଲା ଦେବ ତାଙ୍କ ଗାତ୍ର	।।
ଶରତ କାଳେ ରବି ଯେହ୍ନେ	।	ଜୀମୁତ ଆଚ୍ଛାଦେ ଗଗନେ	।।
ଅସୁରଗଣ ରଥ ଦେଖି	।	ଦେବେ ହୋଇଲେ ମନେ ଦୁଃଖୀ	।।
ଅନାଥ ହୋଇ ସୁରବଳେ	।	ପଶିଲେ ଯାଇ ସିନ୍ଧୁଜଳେ	।।
ଅସୁର ବଳ ମଧ୍ୟଗତେ	।	ଦେବେ ସେ ପଡ଼ିଲେ ଆୟତ୍ତେ	।।
ଗର୍ଜିଲେ ଯେହ୍ନେ ପକ୍ଷୀଗଣେ	।	ଦେବେ ପଶନ୍ତି ଘୋର ରଣେ	।।
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ବାସବେ	।	ଆବୋରିଥିଲେ ଯେ ଦାନବେ	।।
ବାହାର ହୋଇ ଦିବ୍ୟ ରଥେ	।	ରବି ଯେସନେ ରାତ୍ର ଅନ୍ତେ	।।
ଅସୁରଙ୍କର ଶସ୍ତ୍ର ଦେଖି	।	ଇନ୍ଦ୍ର ସଂଭ୍ରମ ମନେ ଦୁଃଖୀ	।।
ପୁଣି ଧାଇଁଲା ମନ ଖେଦେ	।	ବଜ୍ର ଉଞ୍ଚାଇ ଘୋର ନାଦେ	।।
ସେ ଅଷ୍ଟଧାରା ବଜ୍ରାଘାତେ	।	ଜୀମୁତେ ଯେହ୍ନେ ବଜ୍ରବାତେ	।।
ଦୈତ୍ୟର ପାଦ ଶିରହାଣି	।	ଘୋର ଶବଦେ ବଜ୍ରପାଣି	।।
ଦେଖି ତା ବନ୍ଧୁ ବର୍ଗବଳ	।	ବିକଳେ କରନ୍ତି ଗହଳ	।।
ନମୁଚି ତାର ବଧ ଦେଖି	।	ଅଶ୍ରୁ ନୟନେ ହୋଇ ଦୁଃଖୀ	।।
ଶୋକ ସାଗରେ ସେ ବୁଡ଼ିଲା	।	ପୁଣି କ୍ଷଣକେ କୋପ କଲା	।।
ଲୌହ ନିର୍ମିତ ଶୂଳ କରେ	।	ଘେନି ଧାଇଁଲା ଅତି ଖରେ	।।
ସେ ଶୂଳ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବିରାଜେ	।	ଚଳନ୍ତେ ଘଣ୍ଟି ରାବ ବାଜେ	।।
ସେ ଶୂଳ ଘେନି ଅତି ବେଗେ	।	ମିଳିଲା ସୁରନାଥ ଆଗେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ପ୍ରହାରିଲା	।	ନିର୍ଭୟେ ସିଂହନାଦ କଲା	।।
ଶୂଳ ଆସନ୍ତେ ଶୂନ୍ୟ ପଥେ	।	ବାସବ ଧନୁ ଧରି ହସ୍ତେ	।।
ବାଣେ ଛେଦିଲେ ଶତଖଣ୍ଡେ	।	ପାଷାଣେ ଯେହ୍ନେ ଛତୁପିଣ୍ଡେ	।।
ପୁଣି କୁଳିଶ ପୁରନ୍ଦର	।	ପେଶିଲା ନମୁଚି ଉପର	।।
ବଜ୍ର ପ୍ରହାର ନ କାଟିଲା	।	କନ୍ଧରୁ ଚର୍ମ ନ ଛିଡ଼ିଲା	।।
ତା ଦେଖି ଇନ୍ଦ୍ର ବିଚାରଇ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ଦେଖିଲାତ ନାହିଁ	।।
ଆଉ ବଞ୍ଚିଲା ଏ କେମନ୍ତେ	।	ଏଣୁ ସଂଶୟ ମୋର ଚିତ୍ତେ	।।
ଏ ଶସ୍ତ୍ର ଅସୁରଙ୍କ ରଣେ	।	ପ୍ରହାରେ ଗଲା ଅକାରଣେ	।।
ଏମନ୍ତେ ରଣମଧ୍ୟେ ରତେ	।	ଶବଦ ଶୁଭେ ଶୂନ୍ୟପଥେ	।।
ଶୁଣ ହେ ଶୁକ୍ର ଏକ ଚିତ୍ତେ	।	ନ ଭେଦେ ଶୁଷ୍କ ଆର୍ଦ୍ର ଅସ୍ତ୍ରେ	।।
ପୂର୍ବେ ଏ କଲା ତପ ଘୋର	।	ଏହାକୁ ଦେଇଅଛୁଁ କର	।।
ଅଜୟ ହୋଇଲା ସ୍ୱଭାବେ	।	କେହି ନ ଯିବେ ଏହା ଆଗେ	।।
ଶୁଷ୍କ ଆର୍ଦ୍ରରେ ଭେଦ ମୋହେ	।	ଏଣୁ ତା ଦେହ ଚିର ରହେ	।।
ଏବେ ତୁ ଶୁଣ ମେଘବାନ	।	ଏହା ମରଣେ କର ଧ୍ୟାନ	।।
ଯେ ତୋତେ ଦିଶେ ଧ୍ୟାନ ମାର୍ଗେ	।	ତେଣେ ଜୀବନ ହର ବେଗେ	।।
ଏମନ୍ତ ଶୂନ୍ୟବାଣୀ ଶୁଣି	।	ବାସନ ଧ୍ୟାନ ମନେ ଗୁଣି	।।
ଧ୍ୟାନେ ଦେଖଇ ଜଳଫେନ	।	ତା ଦେଖି ବିଚାରଇ ମନ	।।
ଏ ଆର୍ଦ୍ର ଶୁଷ୍କ ନ ବୋଲାଇ	।	ଏଣେ ନାଶିବି ତାର ଦେହୀ	।।
ଏମନ୍ତେ ମନେ ବିଚାରନ୍ତେ	।	ଫେନ ମିଳିଲା ଆସି ହସ୍ତେ	।।
ନମୁଚି ଅଙ୍ଗେ ପ୍ରହାରିଲା	।	ତକ୍ଷଣେ ଶିର ଛିଡ଼ିଗଲା	।।
ସମରେ ନମୁଚି ମରଣେ	।	ମିଳିଲେ ଦେବ ଋଷିଗଣେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ପୁଷ୍ପ ବୃଷ୍ଟି	।	କରନ୍ତି ଦେବେ ନାନା ସ୍ତୁତି	।।
ଗନ୍ଧର୍ବ ଅପସରା ବୃନ୍ଦ	।	କରନ୍ତି ନୃତ୍ୟ ଗୀତ ନାଦ	।।
ଜୟ ଦୁନ୍ଦୁଭି ରଣେ ବାଜେ	।	ଦେବ ଦାନବ ରଣମାଝେ	।।
ଏହି ପ୍ରକାରେ ଦିଗପାଳେ	।	ବରୁଣ ପବନ ଅନଳେ	।।
ଅସୁର ବଳ ସର୍ବମାରି	।	ପଶୁଙ୍କୁ ଯେସନେ କେଶରୀ	।।
ଅସୁର ବଳ ଭଗ୍ନ ଶୁଣି	।	ନାରଦ ବାକ୍ୟେ ଶୂଳପାଣି	।।
ଦେବଗଣଙ୍କୁ ବୋଧ କଲେ	।	ଯୁଦ୍ଧ ନ କର ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ	।।
ନାରଦ ସର୍ବ ଦେବଗଣେ	।	ପ୍ରବୋଧ କଲେ ଜଣେ ଜଣେ	।।
ନାରଦ ଉବାଚ
ବୋଲନ୍ତି ଦେବଗଣେ ଚାହିଁ	।	ସମର କର କିସ ପାଇଁ	।।
ସିନ୍ଧୁ ମନ୍ଥନେ ପାଇ ପ୍ରାସ	।	ଅସୁରେ ହୋଇଲେ ବିନାଶ	।।
ତୁମ୍ଭେ ଅମୃତ ପାନ କରି	।	ହେଳେ ଲଭିବ ସ୍ୱର୍ଗଶିରୀ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ନାରଦ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି ଭଲେ	।	ତ୍ରିଦଶ ସମର ନ କଲେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ କରି	।	ତ୍ରିଦଶ ଗଲେ ନିଜ ପୁରୀ	।।
ଯୁଦ୍ଧେ ଅସୁରେ ଯେତେ ଥିଲେ	।	ନାରଦ ବାକ୍ୟେ ବାହୁଡ଼ିଲେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ନନ୍ଦନ ବାକ୍ୟ ମାନି	।	ବଳିର ମୁଣ୍ଡ ପିଣ୍ଡ ଘେନି	।।
ସକଳେ ମିଳି ଏକତୁଲେ	।	ପଶ୍ଚିମେ ଅସ୍ତଗିରି ଗଲେ	।।
ଯେ ଅବା ଶିର ଉର ଛାଡ଼ି	।	ସଂଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟେ ଥିଲେ ପଡ଼ି	।।
ଶୁକ୍ରର ମୃତ୍ୟୁ ସଂଜୀବନେ	।	ସକଳେ ବର୍ତ୍ତିଲେ ଜୀବନେ	।।
ବଳିକୁ ଶୁକ୍ର ଘେନି କୋଳେ	।	ଆସନେ ବସାଇ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଯୁଦ୍ଧେ ହାରିଲା ମାନଭଙ୍ଗେ	।	ସମରେ ରହେ କୋପାରମ୍ଭେ	।।
ବୋଇଲେ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ଚରିତ	।।
ସୁଜନେ କର ଏବେ ଭାବ	।	ଏ ଭାବେ ସଂସାର ତରିବ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଦେବାସୁର ଯୁଦ୍ଧେ

ନାମ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

Unknown

ଦ୍ୱାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ବାଦରାୟଣି ଉବାଚ
ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ମୋହିନୀ ସ୍ୱରୂପେ	।	ଅମୃତ ହରି ମାୟା କଳ୍ପେ	।।
ଦେବଙ୍କୁ କରାଇଲେ ପାନ	।	ମାୟା ମୋହନେ ଭଗବାନ	।।
ଏକଥା ଜାଣି ବିପରୀତ	।	ବୃକ୍ଷ ଆରୋହି ବିଶ୍ୱନାଥ	।।
ସକଳେ ଭୂତଗଣ ମେଳେ	।	ଅମ୍ବିକା ଘେନି ନିଜ କୋଳେ	।।
ଦେଖିବା ଅର୍ଥେ ଗଲେ ହର	।	ଯହିଁ ବିଜୟ ମାୟାଧର	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ମାୟା ଦେଖି ତୋଷେ	।	ଆସନେ ବସାଇ ହରଷେ	।।
ପୂଜିଲେ ରମା ହର ପାଦେ	।	ରୋମ ହରଷେ ଗଦଗଦେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ସେ ହରଗଉରୀ	।	ହରଷେ ହସ୍ତେ ହସ୍ତେ ଧରି	।।
ସନ୍ତୋଷ କରି କୃଷ୍ଣ ମନ	।	ବୋଲନ୍ତି ମଧୁର ବଚନ	।।
ଶ୍ରୀ ରୁଦ୍ର ଉବାଚ
ହେ ଦେବ ଦେବ ଜଗତବ୍ୟାପି	।	ହେ ଜନ୍ମେଜୟ ବିଶ୍ୱରୂପୀ	।।
ସର୍ବ ଶରୀର ଆତ୍ମା ରୂପେ	।	ତୁ ନାଥ ବସୁ ଭାବକଳ୍ପେ	।।
ସକଳ ଦେହେ ତୁ ଈଶ୍ୱର	।	ତୁ ନାଥ ଧର୍ମ ନିରାକାର	।।
ଜଗତ ଆଦି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତ	।	ଏଣୁ ତୁ ବୋଲାଉ ଅନନ୍ତ	।।
ଚରଣ କମଳ ତୋହର	।	ଆଶ୍ରୟ ମୁନି ଜନଙ୍କର	।।
ବିଚାର ହେତୁ ନିରଞ୍ଜନ	।	ସ୍ଥିତି ଉଦୟ ସଂଯମନ	।।
ଆତ୍ମାର ଆତମା ଜ୍ଞାନରୂପୀ	।	ଏଣୁ ଅଶେଷ ଦେହ ବ୍ୟାପି	।।
ସଦ ଅସଦ୍ ଏକ ରୂପୀ	।	ଦୟା ଅଦୟା ବିଶ୍ୱରୂପୀ	।।
ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ହେତୁ ଚିଦାନନ୍ଦ	।	ଅନାଦି କନ୍ଦ ଆଦିକନ୍ଦ	।।
ସମ ଅସମ ପରିସ୍ଥିତି	।	ପରମ ପୁରୁଷ ପ୍ରକୃତି	।।
ଯେ ଜନ ଭଜନ୍ତି ତୋ ଗତି	।	ତୋ ଦେହେ ସାଧୁଜନ ଉକ୍ତି	।।
ଅବ୍ୟୟ ଅନନ୍ତ ସ୍ୱରୂପୀ	।	ତୁ ନାଥ ସ୍ଥୂଳଶୂନ୍ୟ ବ୍ୟାପୀ	।।
ଦେବ ଦାନବ ମାୟା ଯେତେ	।	ତୋ ମାୟା ବଳେ ଏ ଜଗତେ	।।
ତୋ ରୂପ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି	।	ଦୁଷ୍ଟେ ଜାଣିବେ ଅବା କାହିଁ	।।
ଜଗତ ସ୍ଥିତି ଜନ୍ମ ନାଶ	।	ଭୂତଙ୍କ ଦେହେ ପରକାଶ	।।
ଜୀବର ବଧ ମୋକ୍ଷ ବେନି	।	ତୁ ନାଥ କରୁ ମାୟାଘେନି	।।
ଆକାଶେ ଯେହ୍ନେ ବାୟୁ ବହେ	।	ପାର୍ଥିବ ତନୁ ବହେ ଦେହେ	।।
ଅଦେହୀ କେହି ନ ଦେଖନ୍ତି	।	ଏମନ୍ତ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଗତି	।।
ସେ ବସେ ଚରାଚର ଦେହେ	।	ଗଗନ ରସ ପ୍ରାୟ ରହେ	।।
ତୁ ସେ ସଂସାର ଉପକାରୀ	।	ତ୍ରିଗୁଣେ ନାନା ରୂପ ଧରି	।।
ଯେତେ ସାଧିଲୁ କ୍ରିୟା ଅର୍ଥେ	।	ସେ ରୂପେ ଦେଖିଲି ମୁଁ ତୋତେ	।।
ଏବେ ଏ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନେ	।	ଦେବ ଦାନବେ ଏକମନେ	।।
ଅମୃତ ଅର୍ଥେ ଅନ୍ୟେ ଅନ୍ୟେ	।	ତା ଦେଖି ଦେବେ ଦୁଃଖ ମନେ	।।
ତୋତେ ଚିନ୍ତିଲେ ଧ୍ୟାନ କରି	।	ତୁ ନାଥ ମାୟା ରୂପ ଧରି	।।
ମୋହିନୀ ରୂପେ ଭଗବାନ	।	ମୋହିଲେ ଅସୁରଙ୍କ ମନ	।।
ସେ ରୂପ ଦେଖାଅ ଗୋ ମୋତେ	।	ଦେଖିବି ଗଉରୀ ସମେତେ	।।
ଯେ ରୂପେ ପରମ ମଙ୍ଗଳେ	।	ମୁଁ ତା ଦେଖିବି କୁତୂହଳେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ରୁଦ୍ର ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ହସି ବୋଲନ୍ତି ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବା
ଅସୁର ସୁଧା ନେବାବେଳେ	।	ମୁହିଁ ସେ ଦେବଙ୍କ ବିକଳେ	।।
ମାୟା ମୋହିନୀ ରୂପ ଧରି	।	ଅସୁର ବଳେ ମାୟା କରି	।।
ଅମୃତ ଦେବଗଣେ ଦେଲି	।	ପୁଣି ସେ ରୂପ ସଂହାରିଲି	।।
ଏବେ ତୁ ଦେବତାର ଆଶେ	।	ଯେବେ ମିଳିଲୁ ମୋର ପାଶେ	।।
ଯେ ରୂପ ଦେଖାଇବି ମୁହିଁ	।	ଯେବେ ସମ୍ଭାଳି ପାରୁ ତୁହି	।।
କାମିନୀ ମଧ୍ୟେ କରେ ମୋହ	।	ପୁରୁଷ କେ ଧରିବ ଦେହ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ କହି ଭଗବାନ	।	ଶରୀର କରି ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ	।।
ରୁଦ୍ର ଚାହାନ୍ତେ ଦଶ ଦିଶେ	।	ଗଉରୀ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରିୟ ବଶେ	।।
ଆଗେ ଯେ ଥିଲା ଉପବନେ	।	ନାନା କୁସୁମ ତରୁଗଣେ	।।
ତହିଁ ବିଜୟ ଦଇତାରୀ	।	ଜଗନ୍ମୋହନ ରୂପ ଧରି	।।
ହସ୍ତେ କନ୍ଦୁକ ସାର ଶୋହେ	।	ସେ ରୂପ ଜନ ମନ ମୋହେ	।।
ନିତମ୍ବେ ବେଷ୍ଟିତ ଅମ୍ବର	।	କଟି ମେଖଳା ରତ୍ନ ଯାର	।।
ହୃଦ କମ୍ପଇ କୁଚଘଞ୍ଚ	।	ହାରକୁ କରିଛି ସୁସଞ୍ଚ	।।
ଅତି ସୁସଞ୍ଚ ପଞ୍ଚମଝା	।	ରୂପକୁ ପଟାନ୍ତର ଦୁଜା	।।
ସ୍ୱଭାବେ ବଡ଼ ଭୟଙ୍କର	।	ଖଚିତ ନାନା ଅଳଙ୍କାର	।।
ଶିରେ ସୀମନ୍ତ ମଣିମୟ	।	ଶ୍ରୁତିରେ ତାଟଙ୍କ ଉଦୟ	।।
ଭାଲେ ସିନ୍ଦୂର ବିନ୍ଦୁ ସାଜେ	।	କମଳ ଲୋଚନ ବିରାଜେ	।।
ରତ୍ନ କୁଣ୍ଡଳ ଶୋହ କର୍ଣ୍ଣେ	।	ଦଶନ ହସିତ ବଦନେ	।।
କବରୀ ମଧ୍ୟେ ଫୁଟି ଦିଶେ	।	କି ସେ କନ୍ଦର୍ପ ମୋହ ପାଶେ	।।
ଅଳକାତଳେ ବାମ କର	।	ସୁରଙ୍ଗ ଅଙ୍ଗୁଳି ଉପର	।।
କନ୍ଦୁକ ଦକ୍ଷ କରେ ଧରି	।	ଲୀଳା ବିଭ୍ରମ ମୁଖ କରି	।।
ଏମନ୍ତ ରୂପ ରୁଦ୍ର ଦେଖି	।	ପିଛାଡ଼ି ନ ପାରନ୍ତି ଆଖି	।।
ସଗଣ ଗଉରୀ ସମେତେ	।	ସକଳେ ଚାହାଁନ୍ତି ଚକିତେ	।।
ଏମନ୍ତ ମୋହିନୀର କରେ	।	ଥିଲା କନ୍ଦୁକ ଖସେ ଧୀରେ	।।
ତକ୍ଷଣେ ଭୂମିରେ ପଡ଼ିଲା	।	ପଡ଼ି କେତେ ହେଁ ଦୂର ଗଲା	।।
କନ୍ଦୁକ ଆଣିବାର ଖରେ	।	ବୃକ୍ଷ ଉହାଡ଼େ ରୋଷଭରେ	।।
ଧାମନ୍ତେ ଅଦ୍ଭୁତ ଅବଳା	।	କୁଚ ଉପରୁ ବସ୍ତ୍ର ଗଲା	।।
ପବନେ ଉଡ଼େ ଜାନୁବସ୍ତ୍ର	।	ବେଗେ ତୋଳିଲା ବାମହସ୍ତ	।।
ଶିବ ଯେ ଥିଲେ ଗୌରୀ ଆଗେ	।	ମଦନ ବାଣ ପଡ଼େ ଅଙ୍ଗେ	।।
ରୂପ ଦେଖନ୍ତେ ଲଜ୍ଜା ଛାଡ଼ି	।	ଧାମନ୍ତେ କାମେ ମନ ବୁଡ଼ି	।।
ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ ଦେଖି ବେଗେ ଧାଇଁ	।	ବୃକ୍ଷ ଗହଳେ ସେ ଲୁଚଇ	।।
ରୁଦ୍ର ଧାଇଁଲେ ଅତି ବେଗେ	।	ମିଳିଲେ ବୃକ୍ଷଙ୍କର ଲାଗେ	।।
ବୃକ୍ଷର ମଧ୍ୟେ ଯାଇ ଚଳି	।	ସ୍ତନ ଦେଖାଇ ବସ୍ତ୍ର ତୋଳି	।।
ଦେଖି ଧାଇଁଲେ ଅତି ବେଗେ	।	ବସ୍ତ୍ର ଫିଟିଲା କଟି ଭାଗେ	।।
ଜଟା କଳାପ ଅସମ୍ଭାଳ	।	କପାଳୁ ଗଳେ ଶ୍ରମଝାଳ	।।
କରିଣୀ ଦେଖି ଯେହ୍ନେ ଗଜ	।	ଧାମଇ ଉଚ୍ଚେ ତୋଳି ଭୂଜ	।।
ରୁଦ୍ର ଧଇଲେ ଯାଇ କୋଳେ	।	ଆବୋରି ବେନିଭୂଜ ତଳେ	।।
ପୁଣି ମୋହିନୀ ଗଲା ଚଳି	।	ଧାମଇଁ ଜାନୁବସ୍ତ୍ର ତୋଳି	।।
କବରୀ ବନ୍ଧ ଫିଟିତଳେ	।	ଖସି ପଡ଼ଇ ଫୁଲମାଳେ	।।
ପୁଣି ଧରନ୍ତେ ହର କୋଳେ	।	ମୋହିନୀ ଗଲେ ଭୂଜତଳେ	।।
ମୁକୁଳ କେଶ ଅଧୋମୁଖେ	।	ଧାମଇଁ ବଦନ ସୁରେଖେ	।।
ଏମନ୍ତେ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାବଳେ	।	ଶଙ୍କର ମଦନ ବିକଳେ	।।
ପୁଣି ଧରନ୍ତେ ଭୁଜ ତୋଳି	।	ରୁଦ୍ର ଶରୀରୁ ରେତ ଗଳି	।।
କରିଣୀ ଅର୍ଥେ ହସ୍ତୀ ଯେହ୍ନେ	।	ଧାମଇଁ ଉଠିଣ ଅଜ୍ଞାନେ	।।
ରେତ ପଡ଼ିଲା ଯହିଁ ତହିଁ	।	ମୋହିନୀ ବସେ ମୋହ ପାଇ	।।
ତକ୍ଷଣେ ହେଲା ରୌପ୍ୟବର୍ଣ୍ଣ	।	ଗିରି ଗଗନ ଉପବନ	।।
ନଦୀ ସରିତ ସରୋବର	।	ଧାମନ୍ତେ ପଡ଼େ ରେତ ଧାର	।।
ଏମନ୍ତେ ବିଷ୍ଣୁମାୟା ବସେ	।	ଈଶ୍ୱର ଧାଇଁ ବନଦେଶେ	।।
ନିରାଶ ହୋଇ ନିବର୍ତ୍ତିଲେ	।	ଗଉରୀ ନିକଟେ ମିଳିଲେ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାରେ ମୋହି ମନ	।	ରୁଦ୍ର ହୋଇଲେ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ	।।
ନିଜ ମୂରତି ଧରି ହରି	।	ହର ସନ୍ନିଧେ ବିଜେ କରି	।।
କହନ୍ତି ରୁଦ୍ର ମୁଖ ଚାହିଁ	।	କୋମଳ ବାକ୍ୟେ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ହେ ଦେବ ଦେବ ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଇଚ୍ଛାରେ ହେଲୁ ତୁ ମୋହିତ	।।
ଜଗତ ଜନ ମାୟାବଳେ	।	ଭ୍ରମନ୍ତି ଅବନୀ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ତନୁ ଧରି	।	କେବା ପାରିବ ତହୁଁ ତରି	।।
ଭୋ ରୁଦ୍ର ମହିମା ତୋହର	।	ଅଜ୍ଞାନୀ ଜନେ ଅଗୋଚର	।।
ତୁ ନାଥ ନିଜ ମାୟାବଳେ	।	ତ୍ରିଗୁଣ ଗ୍ରାସୁ ଅନ୍ତଃକାଳେ	।।
ଯେ ବିଷ୍ଣୁମାୟା ଗୁଣମୟୀ	।	ସେ ତୋତେ ଆଉ ନ ଲାଗଇ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ରାଜନ ଏକଚିତ୍ତେ	।	ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରବୋଧି ଏମନ୍ତେ	।।
ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି	।	ନିଜ ଭୁବନେ ଗଲେ ହରି	।।
ରୁଦ୍ର ଭବାନୀଗଣ ତୁଲେ	।	ନିଜ ଭୁବନେ ବିଜେ କଲେ	।।
ରୁଦ୍ରଙ୍କ ମଧ୍ୟ ହର ବସି	।	ବିଷ୍ଣୁର ମାୟା ପରଶଂସି	।।
ଶୁଣ ଗୋ ପ୍ରିୟେ କହି ଯାହା	।	ଦେଖିଲୁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ମାୟା	।।
ଅଶେଷ ଜନମନ ହରେ	।	କେବା ସେ ମାୟାରୁ ନିସ୍ତରେ	।।
ମୁଁ ମାୟାଧରଙ୍କର ଈଶ	।	ତା ମାୟା ଦେଖି କଲି ତ୍ରାସ	।।
ତା ମାୟାବଳେ ମୋହ ଶିବ	।	ଅନ୍ୟ କେ ସେ ମାୟା ତରିବ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ମାୟା ଅଗୋଚର	।	ଯହିଁ ଭ୍ରମନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମାସୁର	।।
ଏମନ୍ତେ ହରିର ମହିମା	।	କେ କହିପାରେ ଗୁଣସୀମା	।।
ଯେ ହରି ଜଗତ ଉଦ୍ଧରେ	।	ମାୟାରେ ନାନା ରୂପ ଧରେ	।।
ତାର ଚରିତ ଶୁଣି କର୍ଣ୍ଣେ	।	ମୁଖେ ଗୁଣନ୍ତି ଯେବା ଜନେ	।।
ଯେ ଅବା ପ୍ରସ୍ତାବେ କହନ୍ତି	।	ଘୋର ସଂସାରୁ ସେ ତରନ୍ତି	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ହରିବାଣୀ	।	ଶୁଣି ସଂସାରୁ ତର ପ୍ରାଣୀ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଶଙ୍କର ମୋହନ ସମ୍ବାଦେ

ନାମ ଦ୍ୱାଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ତ୍ରୟୋଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ହେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ	।	କହିବା ମନୁବଂଶ ଜାତ	।।
ସୂର୍ଯ୍ୟ ତନୟ ଅନୁପମ	।	ତାହାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଦେବ ନାମ	।।
ସପ୍ତମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଜାତ	।	ଶୁଦ୍ଧ ସୁଗୁଣ ସୁବିଖ୍ୟାତ	।।
ତାର ସନ୍ତତି ହେଲେ ଯେତେ	।	କହିବା ଶୁଣ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।।
ଈକ୍ଷ୍ୱାକୁ ସର୍ଯାତି ନଭଗ	।	ଧୃଷ୍ଟ ନରିଷ୍ୟନ୍ତି ନାଭାଗ	।।
ସପ୍ତମେ ଦିଷ୍ଟ ନାମ କହି	।	କରୁଷ ପୃଷଧୁ ଏ ଦୁଇ	।।
ଦଶମ ପୁତ୍ର ବସୁମାନ	।	ଏ ନାମେ ପୁତ୍ର ବିଦ୍ୟମାନ	।।
ସେ ମନୁକାଳେ ଦେବଗଣ	।	ତାହାଙ୍କ ନାମ ଏବେ ଶୁଣ	।।
ଆଦିତ୍ୟ ବସୁ ରୁଦ୍ର ଗୁଣ	।	ବିଶ୍ୱଦେବ ଯେ ମରୁଦ୍‌ଗଣ	।।
ଅଶ୍ୱିନୀ ରୁଦ୍ରଙ୍କ ସମେତ	।	ଦେବତାଗଣ ଏ ବିଖ୍ୟାତ	।।
ତାହାଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ବେଦବର	।	ଇନ୍ଦ୍ରର ନାମ ପୁରନ୍ଦର	।।
ସେ ମନୁକାଳେ ସପ୍ତଋଷି	।	ଭ୍ରମନ୍ତି ଧ୍ରୁବ ଚକ୍ରେ ବସି	।।
କଶ୍ୟପ ଅତ୍ରି ଋଷି ଶ୍ରେଷ୍ଠ	।	ତୃତୀୟ ମୁନି ଯେ ବଶିଷ୍ଠ	।।
ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଯେ ଗଉତମ	।	ଷଷ୍ଠରେ ଯମଦଗ୍ନି ନାମ	।।
ଭରଦ୍ୱାଜ ଏ ସପ୍ତମୁନି	।	ଜ୍ଞାନେ ଭ୍ରମନ୍ତି କର୍ମ ଘେନି	।।
ଯେ ବୈ ବସ୍ୱତ ମନୁକଳ୍ପେ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ବାମନ ସ୍ୱରୂପେ	।।
ଜନ୍ମିଲେ ଅଦିତି ଉଦରେ	।	କଶ୍ୟପ ଋଷିଙ୍କର ଘରେ	।।
ଏ ସପ୍ତ ମନ୍ୱନ୍ତରେ ଯେତେ	।	ଭାବି କହିଲି ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
ଏବେ ଭବିଷ୍ୟ ମନୁ ସାତ	।	ଶୁଣ ସୁମନେ ପରୀକ୍ଷିତ	।।
ବିଶ୍ୱକର୍ମାର କନ୍ୟା ବେନି	।	ସୂର୍ଯ୍ୟେ ବରିଲେ ଭାବ ଘେନି	।।
ରୂପେ ଦିଶଇ ଅନୁପମ	।	ତାଙ୍କର ସଂଜ୍ଞା ଛାୟା ନାମ	।।
ସୂର୍ଯ୍ୟର ତେଜ ଅସହନେ	।	ସଂଜ୍ଞା ଯେ ଅଶ୍ୱରୂପେ ବନେ	।।
ପ୍ରଥମେ ସୂର୍ଯ୍ୟତୁଲେ ରମି	।	ସଂଜ୍ଞା ପ୍ରସବେ ପୁତ୍ର ତିନି	।।
ଯମ ଯମୁନା ଭାଇ ଭଗ୍ନି	।	ଜନ୍ମିଲେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେବ ତିନି	।।
କହୁ ଅଛଇ ତୋତେ ଭାବେ	।	ଛାୟାର ଜନ୍ମ ଶୁଣ ଏବେ	।।
ସାବର୍ଣ୍ଣି ନାମେ ଏକ ସୁତ	।	କନ୍ୟା ତପତି ନାମେ ଜାତ	।।
ତୃତୀୟ ପୁତ୍ର ଶନୈଶ୍ଚର	।	ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ନୃପବର	।।
ସାବର୍ଣ୍ଣି ଅଷ୍ଟ ମନ୍ୱନ୍ତରେ	।	ଭଜିଲା ସଂସାର ବେଭାରେ	।।
ନିର୍ମୋକ ବିରଜସ୍ୱ ଆଦି	।	ସାବର୍ଣ୍ଣି ତନୟା ସମ୍ପାଦି	।।
ବିରଜା ଆଦି ଦେବଗଣେ	।	ଜନ୍ମିଲେ ସଂସାର କାରଣେ	।।
ତାଙ୍କ ପାଳନେ ପ୍ରତିବନ୍ଧେ	।	ବଳି ବସଇ ଇନ୍ଦ୍ରପଦେ	।।
ତାହାଙ୍କୁ ଛଳିବେ ବାମନ	।	ଯଜ୍ଞେ ସେ ପୃଥ୍ୱୀ ଦେବେ ଦାନ	।।
ତିନି ଚରଣ ଦାନ ଦେଇ	।	ବାମନ ପାଦ ମୁଣ୍ଡ ବହି	।।
କେତେ ହେଁ ଦିନ ଦାନ ଫଳେ	।	ସେ ଭୋଗେ ଭୁଞ୍ଜିବ ସୁତଳେ	।।
ସ୍ୱର୍ଗେ ବସିଣ ଇନ୍ଦ୍ରପଣେ	।	ଅନ୍ତେ ପଶିବ ନାରାୟଣେ	।।
ସେ କଳିକାଳେ ସପ୍ତମୁନି	।	ଉଦୟ ନିଜ ତେଜ ଘେନି	।।
ଯେଣେ ଏ ସଂସାର ଧାରଣ	।	ତାହାଙ୍କ ନାମ ଏବେ ଶୁଣ	।।
ଗାଲବ ଦୀପ୍ତିମାନ ରାମ	।	କୃପାଚାର୍ଯ୍ୟେ ସେ ଅଶ୍ୱତ୍‌ଥାମ	।।
ଆବର ଋଷ୍ୟଶୃଙ୍ଗ ପୁଣି	।	ମୋହର ପିତା ବ୍ୟାସମୁନି	।।
ଏ ଆଦି ସପ୍ତଋଷି ଗଣେ	।	ବ୍ରହ୍ମାର ଆଜ୍ଞା ପରମାଣେ	।।
ହୋଇବେ ଭବିଷ୍ୟତ କାଳେ	।	ଅଛନ୍ତି ଆଶ୍ରମ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ଏହି ସାବର୍ଣ୍ଣି ମନ୍ୱନ୍ତରେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ଦେବ ଗୁହ୍ୟ ଘରେ	।।
ସରସ୍ୱତୀ ଯେ ଗର୍ଭୁଜାତ	।	ନାମରେ ସାର୍ବଭୌମ ଖ୍ୟାତ	।।
ସେ କାଳ ବିଷ୍ଣୁ ନିଜ ଭାବେ	।	ବଳିକି ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଦେବେ	।।
ବରୁଣ ଭବନେ ନବମେ	।	ଦକ୍ଷ ସାବର୍ଣ୍ଣି ତନୁ ଜନ୍ମେ	।।
ପୁତ୍ର ଜନ୍ମିବେ ତୋର ରେତୁଁ	।	ଯେ ଭୁତକେତୁ ଦିପ୍ତୀକେତୁ	।।
ପାର ମରୀଚି ଗର୍ଭୁ ଆଦି	।	ଏ ନାମେ ଦେବତା ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଦେବ ଅଦ୍ଭୁତ ନାମେ ଇନ୍ଦ୍ର	।	ଭୋଗ କରିବ ସ୍ୱର୍ଗପଦ	।।
ଋଷିଏ ଦ୍ୟୁତିମାନ ଆଦି	।	ସେ ମନୁ ସମୟେ ସମ୍ପାଦି	।।
ବିକ୍ଷ ଯେ ଆୟୁଷ୍ମାନ ଘରେ	।	ସେ ଆୟୁଧାରାର ଗର୍ଭରେ	।।
ଋଷଭ ନାମେ ଜାତ ହେବେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ସ୍ୱର୍ଗପଦ ଦେବେ	।।
ଦଶମେ ଉପଶୋକ ସୁତ	।	ବ୍ରହ୍ମା ସାବର୍ଣ୍ଣି ସେ ବିଖ୍ୟାତ	।।
ତାର କୁମରେ ବ୍ରହ୍ମବାଦୀ	।	ଜନ୍ମିବେ ଭୂରିଷେଣ ଆଦି	।।
ସୁକୃତି ସତ୍ୟ ହରିଷ୍ମାନ	।	ଜୟ ଆବର ମୂର୍ତ୍ତି ପୁଣ	।।
ଏ ଆଦି ଋଷିଏ ବ୍ରାହ୍ମଣ	।	ଏବେ ଦେବତା ନାମ ପୁଣ	।।
ଅବିରୁଦ୍ଧ ଯେ ସୁବାସନ	।	ଇନ୍ଦ୍ରର ନାମ ଶମ୍ଭୁ ଜାଣ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ବିଶ୍ୱସ୍ରଷ୍ଟା ଘରେ	।	ଜନମି ବିସୁଚି ଉଦରେ	।।
ବିଶ୍ୱକସେନ ନାମ ବହି	।	ପାଳିଲେ ନିଜ ଧର୍ମେ ମହୀ	।।
ବିଶ୍ୱକସେନ ଶମ୍ଭୁ ସଙ୍ଗେ	।	ମିତ୍ର ହୋଇବେ ସତ୍ୟଯୁଗେ	।।
ଧର୍ମ ସାବର୍ଣ୍ଣି ନାମେ ଖ୍ୟାତ	।	ଯେ ଏକାଦଶେ ମନୁଜାତ	।।
ସତ୍ୟ ଧର୍ମାଦି ଦଶସୁତ	।	ତା ଗର୍ଭୁ ହୋଇବେ ସମ୍ଭୁତ	।।
ନିର୍ବାଣ ରୁଚି ବିହଙ୍ଗମ	।	ଦେବଙ୍କ ନାମ କାଳରାମ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇବ ବଇଧୃତ	।	ଋଷି ଯେ ବରୁଣ ସମ୍ଭୁତ	।।
ବୈଧୃତା ଗର୍ଭେ ବିଶ୍ୱକେତୁ	।	ଜନମି ସେ ଆର୍ଯ୍ୟକ ରେତୁ	।।
ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ବିଶ୍ୱକେତୁ ବଳେ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ପାଳିବ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ରୁଦ୍ର ସାବର୍ଣ୍ଣି ଯେ ଦ୍ୱାଦଶେ	।	ଜନ୍ମିବେ ନାରାୟଣ ଆଶେ	।।
ଉପଦେଶ ଯେ ଦେବବାନ	।	ଦେବ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଯେ ତା ନନ୍ଦନ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇବେ ଋତୁ ଧାମ	।	ଦେବତା ହରିତାଦି ନାମ	।।
ତପସ୍ୱୀ ପୁଣି ତପୋମୂର୍ତ୍ତି	।	ଅଗ୍ନିଧ୍ରକାଦି ଋଷି ସ୍ଥିତି	।।
ମୁଧାମା ନାମ ଦେବ ହରି	।	ସୁନୃତା ଗର୍ଭେ ଅବତରି	।।
ଦୈତ୍ୟ ସଂହାରି ବିପ୍ରଘରେ	।	ସାଧିବେ ଏହି ମନ୍ୱନ୍ତରେ	।।
ଦେବ ସାବର୍ଣ୍ଣି ତ୍ରୟୋଦଶ	।	ଜନ୍ମିବେ ନାରାୟଣ ଅଂଶ	।।
ବିଚିତ୍ର ଚିତ୍ରସେନ ଆଦି	।	ଦେବସାବର୍ଣ୍ଣି ପୁତ୍ର ସାଧି	।।
ସୁକର୍ମା ସୁକ୍ରମା ଏ ଆଦି	।	ଦେବତା ରୂପେଣ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇବେ ଦିବ୍ୟସ୍ପତି	।	ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ନରପତି	।।
ନିର୍ମୋକ ତତ୍ତ୍ୱ ଦରଶନ	।	ହୋଇବେ ସପ୍ତଋଷି ଗଣ	।।
ହରିର ଅଂଶେ ଯୋଗେଶ୍ୱର	।	ଔରସେ ଦେବହୋତ୍ରଙ୍କର	।।
ବୃହତୀ ଗର୍ଭୁଜାତ ହେବେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ସାବର୍ଣ୍ଣି ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶେ	।	ହୋଇବେ ନାରାୟଣ ଅଂଶେ	।।
ଉରୁ ଗମ୍ଭୀର ବ୍ରଧ୍ନ ତୁଲେ	।	ତାହାର ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମିଲେ	।।
ପବିତ୍ର ରାକ୍ଷସ ନାମରେ	।	ଦେବତା ସେହି ମନ୍ୱନ୍ତରେ	।।
ହୋଇବ ଶୁଚି ନାମେ ଇନ୍ଦ୍ର	।	ସୁଖେ ପାଳିବ ଦେବବୃନ୍ଦ	।।
ଅଗ୍ନି ବାହୁ ଯେ ଶୁଚି ଶୁଦ୍ଧି	।	ମଗଧ ଆଦି ଋଷି ସିଦ୍ଧି	।।
ବୃହଦଭାନୁ ଅବତାରେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ସକାତ୍ରୟ ଘରେ	।।
ଜନ୍ମିବେ ବିନତା ଉଦରେ	।	ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ନୃପବରେ	।।
ଚତୁରଦଶ ମନୁଯେତେ	।	ଭାବେ କହିଲି ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
କଳ୍ପ ଯେ ମନୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ	।	ଏ ଭାବେ ବ୍ରହ୍ମାର ଦିବସ	।।
ସହସ୍ର ଯୁଗ ବେଦମତେ	।	କଳ୍ପେ ହୋଇଲା ଏ ଜଗତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ବେନି କଳ୍ପ ଗଲେ	।	ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଅହୋରାତ୍ର ଭଲେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଶୁକ ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ରାଜା ହୋଇଲେ ମନେ ଗୁଣି	।।
ରାଜୋବାଚ
ଏ ଭାବେ ବ୍ରହ୍ମାର ଦିବସ	।	ଭାଷନ୍ତି ମନୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ	।।
ଯେ ମନୁକାଳେ ସେବା ଧର୍ମ	।	ଯଜ୍ଞ ସ୍ୱଭାବେ ଯଥା କର୍ମ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ଆଜ୍ଞା ପରମାଣେ	।	ଯେବା ସାଧିଲେ ଜଣେ ଜଣେ	।।
ସେ କଥା କହ ମୁନି ମୋତେ	।	କେ ଅବା କର୍ମ କଲେ କେତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ରାଜା ମୁଖୁଶୁଣି	।	ପୁଣି କହନ୍ତି ଶୁକ ମୁନି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଯେ ମୁନି ମନୁଙ୍କ ତନୁଜେ	।	ସେ ସପ୍ତଋଷି ସୃଷ୍ଟିମାଝେ	।।
ଏ ଯେତେ ଦେବ ଇନ୍ଦ୍ରଗଣ	।	ଏ ସର୍ବ ରୂପ ନାରାୟଣ	।।
ଯଜ୍ଞାଦି କ୍ରିୟା ତା ଶରୀର	।	ସେ ହରି ଧର୍ମ ନିରାକାର	।।
କଳ୍ପ ଅନ୍ତରେ କାଳବଳେ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ନାଶନ୍ତି ସଲିଳେ	।।
କାଳ ଗ୍ରାସଇ ଶ୍ରୁତିପଥ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଦିଶଇ ଅନାଥ	।।
ଋଷିଏ ମିଳି ତପବଳେ	।	ଧର୍ମକୁ ଚିନ୍ତନ୍ତି ସକଳେ	।।
ଧର୍ମ ପାଳନ୍ତି ମୁନିଗଣେ	।	ସ୍ମୃତି ସଂଯୋଗେ ବିଚାରଣେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ପାଳଇ ତ୍ରିଭୁବନ	।	ଆଦ୍ୟରୁ ବିଷ୍ଣୁର ବଚନ	।।
ସେ ହରି ଧରି ସିଦ୍ଧରୂପ	।	ଯେଣେ ତା ଧର୍ମ ଆଦି କଳ୍ପ	।।
ଆତ୍ମାର ମାୟା ଯୋଗବଳେ	।	ନାମ ଶରୀର ଏ ଶୟଳେ	।।
ବିହାର କଲ ପଦ୍ମନାଭ	।	ଚାଲିଲା ଭବଜଳେ ନାବ	।।
ଦୃଶ୍ୟେ ଅଦୃଶ୍ୟେ ସେ ନ ମିଶେ	।	ସେ ବେଳେ ଭକ୍ତ ଜନ ଦିଶେ	।।
କହିଲୁ କଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟା ତୋତେ	।	କଳ୍ପ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ମନୁ ଯେତେ	।।
ଯେ ଏହା ଶୁଣେ କର୍ଣ୍ଣପଥେ	।	ନିଶ୍ଚଳ ମନେ ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।।
ତିଳେ ନ ରହେ ଭବକ୍ରାନ୍ତି	।	ଘୋର ସଂସାରୁ ତରିଯାନ୍ତି	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ହରିବାଣୀ	।	ଭବ ସଂସାରୁ ତର ପ୍ରାଣୀ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ କଳ୍ପସଂଖ୍ୟା ବର୍ଣ୍ଣନେ

ନାମ ତ୍ରୟୋଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ପରୀକ୍ଷିତ ଉବାଚ
ଶୁକ ଚରଣ କରେ ଧରି	।	ବୋଲେ ପରୀକ୍ଷ ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।।
ଭୋ ମୁନି ତୋର ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ଦୁର୍ଗମ ଅସମ୍ଭବ ବାଣୀ	।।
ସଂଶୟ କଲି ମୁହିଁ ଚିତ୍ତେ	।	ସେ କଥା କହ ଏବେ ମୋତେ	।।
ବଳିର ଯଜ୍ଞ ଭଗ୍ନ ଅର୍ଥେ	।	ବାମନ ଜନ୍ମିଲେ କେମନ୍ତେ	।।
ତାହାର ଅତି ତପ ବଳେ	।	ଜନ୍ମ ଲଭିଲେ କାହା କୁଳେ	।।
ଧରଣୀ ତିନିପାଦ ଦାନେ	।	ବଳିକି ଛଳିଲେ ବାମନେ	।।
ସେ ବଳି ସ୍ୱଭାବେ ଈଶ୍ୱର	।	ଅଶେଷ ଦେବେ ଅଧିକାର	।।
କୃପଣ ପ୍ରାୟେ ତାକୁ ଧରି	।	କିମ୍ପା ବାନ୍ଧିଲେ ମଧୁହାରୀ	।।
ଏମନ୍ତ ରାଜା ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ଶୁକ କହନ୍ତି ପରିମାଣି	।।
ଶୁଣ ହେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ବିଷ୍ଣୁର ଚରିତ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଯେମନ୍ତେ ବିଶ୍ୱରୂପ ଛଳେ	।	ବଳିକି ଚାପିଲେ ପାତାଳେ	।।
ସର୍ବେ ଯେ ଦେବାସୁର ପଣେ	।	ଯୁଦ୍ଧେ ଜିଣିଲେ ଦେବଗଣେ	।।
ବଳି ସହିତ ମରିଗଲେ	।	ଶେଷେ ଦାନବ ଯେତେ ଥିଲେ	।।
ବଳିର ମୃତପିଣ୍ଡ ନେଇ	।	ପଶ୍ଚିମ ଗିରିପୃଷ୍ଠେ ଥୋଇ	।।
ଶୁକ୍ରଙ୍କୁ ଆଣି ଗଉରବେ	।	ବିଶ୍ୱାସି କହିଲେ ଦାନବେ	।।
ଅସୁରଙ୍କର ଭାବ ଘେନି	।	ଶୁକ୍ର ଯେ ମୃତ୍ୟୁ ସଞ୍ଜୀବନୀ	।।
ମନ୍ତ୍ରେ ଜୀଆଁଇଲେ ତକ୍ଷଣେ	।	ଯେତେକ ମରିଥିଲେ ରଣେ	।।
ସକଳେ ଉଠିଲେ ତକ୍ଷଣେ	।	ନମିଲେ ଶୁକ୍ରଙ୍କ ଚରଣେ	।।
ବୋଲନ୍ତି ଶୁକ୍ର ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ଅନାଥ ହୋଇଲୁ ଗୋସାଇଁ	।।
ଦେବେ ଯେ ଅମୃତ ଭକ୍ଷଣେ	।	ଅମର ହୋଇ ଘୋର ରଣେ	।।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ମାରିଗଲେ ସର୍ବେ	।	ତୁମ୍ଭେ ଜୀବନ ଦେଇ ଏବେ	।।
ତୁମ୍ଭେ ଯେ ଆମ୍ଭର ସହାୟ	।	ଏବେ କି କରିବୁ ହେ କହ	।।
ଏମନ୍ତେ ଅସୁରଙ୍କର ବାକ୍ୟେ	।	ଶୁକ୍ର ଚିନ୍ତିଲେ ବସି ଏକେ	।।
ବିଚାର କରି ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତେ	।	କହନ୍ତି ବଳିର ଅଗ୍ରତେ	।।
ତୁ ମହାଯଜ୍ଞ ବେଗେ କର	।	ଯେମନ୍ତେ ଜିଣିବୁ ସମର	।।
ଏମନ୍ତେ ଗୁରୁବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ବଳି ଯଜ୍ଞର ବିଧି ଆଣି	।।
ଋତ୍ୱିଜ କରି ଜଣେ ଜଣେ	।	ବରିଲା ଯଜ୍ଞର କାରଣେ	।।
ତ୍ରିଜୟ ନାମେ ଦେବ କ୍ରତୁ	।	କଲା ଅସୁର ଜୟ ହେତୁ	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣେ ମିଳି ବେଦବାକ୍ୟେ	।	ମାର୍ଜନା କଲେ ଏକେ ଏକେ	।।
ତ୍ରୈଲୋକ ମଧ୍ୟେ ରାଜା ଏକ	।	ଏ ଭାବେ କଲେ ଅଭିଷେକ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ରଥେ ମନ୍ତ୍ର ତେଜେ	।	ବାକ୍ୟେ ଗମଇ ଶୂନ୍ୟମାଝେ	।।
ହରିତ ବର୍ଣ୍ଣ ଅଶ୍ୱ ଜ୍ୟୋତି	।	ହେମନ୍ତ ରବି ରଥ ଗତି	।।
ସିଂହସ୍ୱରୂପ ଧ୍ୱଜ ସାଜେ	।	ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସିଂହାସନ ମାଝେ	।।
ହୋମ ନିର୍ମିତ ଧନୁ ତୃଣେ	।	ଅଭେଦ କବଚ ଭୂଷଣେ	।।
ଅମ୍ଳାନ ପୁଷ୍ପମାଳ ଗଳେ	।	ନିବେଶି ପ୍ରହ୍ଲାଦ ସେକାଳେ	।।
ଭୃଗୁ ଯେ ଶଙ୍ଖ ଦେଲେ କରେ	।	ଯେ ନାଦେ ତ୍ରିଭୁବନ ପୁରେ	।।
ବିପ୍ରେ ଆହୁତି ମନ୍ତ୍ର ବଳେ	।	ସ୍ତୁତି କଲେକ ସୁମଙ୍ଗଳେ	।।
ବିପ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି	।	ରୋମାଞ୍ଚ ଗାତ୍ରେ ମୋଦଭରି	।।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ପାଦେ ପ୍ରଣମିତ	।	ବଳି ଆରୋହୀ ଦିବ୍ୟରଥ	।।
ନାନା ଭୁଷଣ କଳେବରେ	।	ଧନୁ ଖଡ଼ଗ ଧରି କରେ	।।
ରତ୍ନ କଙ୍କଣ ବାହୁମୂଳେ	।	ବିରାଜେ ମୁକୁଟ କୁଣ୍ଡଳେ	।।
ଜାଜ୍ୱଲ୍ୟ ରଥ ମଧ୍ୟେ ବସି	।	ଅନଳ ତେଜ ପ୍ରାୟେ ଦିଶି	।।
ଅଷ୍ଟ ଔଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ବଳି ତେଜେ	।	ଅସୁରବର୍ଗ ମଧ୍ୟେ ରାଜେ	।।
ଏମନ୍ତ ତୁଲେ ବଳ ଘେନି	।	ଚଳନ୍ତେ କମ୍ପଇ ମେଦିନୀ	।।
ସକଳେ ହୋଇ ଏକ ମନ	।	ଗ୍ରାସେ କି ପିଇବେ ଗଗନ	।।
ଅସୁର ସେନା ରଥେ ବସି	।	ଧାଇଁଲେ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଗ୍ରାସି	।।
ଚଳନ୍ତେ କମ୍ପେ ଦଶଦିଗ	।	କେ ସହୁ ଅସୁରଙ୍କ ତ୍ରାସ	।।
ମିଳିଲେ ଇନ୍ଦ୍ରର ଭୁବନ	।	ଅଶେଷ ନିରୋଧି ବିମାନ	।।
ନନ୍ଦନ ବନ ପନ୍ତି ପନ୍ତି	।	କଳ୍ପ ପାଦପେ ବିରାଜନ୍ତି	।।
ବିହଙ୍ଗ ମିଥୁନେ ଶୋଭିତ	।	ଭୃଙ୍ଗ କୋକିଳ ଗାନେ ରତ	।।
ହଂସ ସାରସ ଚକ୍ରବାକେ	।	କାରଣ୍ଡେ ଉତ୍ତମ ଡାହୁକେ	।।
କେଳି କରନ୍ତି ସରୋବରେ	।	ବହନ୍ତି ସୁଗନ୍ଧି ସମୀରେ	।।
ନଳିନୀ ବନେ ମନୋହର	।	ସ୍ଥିରକାମୀ ଯେ କ୍ରୀଡ଼ାଘର	।।
ସୁସଞ୍ଚ ପରିଖା ଯେସନ	।	ଆକାଶ ଗଙ୍ଗାରେ ଭୂଷଣ	।।
ପାଚେରୀ ଦିଶେ ଅଗ୍ନିବର୍ଣ୍ଣ	।	ଅଟାଳି ଭେଦିଛି ଗଗନ	।।
ଦ୍ୱାରେ କବାଟ ହେମମୟେ	।	ଦେଖନ୍ତା ପ୍ରାଣୀ ମନମୋହେ	।।
ସ୍ଫଟିକମୟ ପୁର ଦ୍ୱାରେ	।	ଯେହ୍ନେ ବିରାଜେ ନିଶାକର	।।
କେ କହୁ ଗଜମାର୍ଗ ସୀମା	।	ଯାହା ଗଢ଼ିଲା ବିଶ୍ୱକର୍ମା	।।
ସଭା ଚତ୍ୱର ପଥ ଶୋହେ	।	ତପସ୍ୱୀ ଜନ ମନ ମୋହେ	।।
ଅପୂର୍ବ ବିମାନ ସମୂହେ	।	ମଣି ନିର୍ମିତ ଝରା ଶୋହେ	।।
ପ୍ରବାହ ବେଦିକା ବିରାଜେ	।	ମଣି ଶୋଭିତ ମହାତେଜେ	।।
ଦିବ୍ୟ କାମିନୀଗଣ ଯହିଁ	।	ନବ ବୟସୀ ରୂପ ବହି	।।
ଶ୍ୟାମ ବିରଜ ବସ୍ତ୍ର ଯୁକ୍ତ	।	ଯହିଁ ଚଳନ୍ତି ଯୁଥ ଯୁଥ	।।
ଶୋଭା ଦିଶନ୍ତି ନାନା ବର୍ଣ୍ଣେ	।	ଘୃତ ପ୍ରଦୀପ ଅଗ୍ନି ଯେହ୍ନେ	।।
କବରୀ ଗନ୍ଧେ ଭୃଙ୍ଗଗଣ	।	ପ୍ରସରି କରନ୍ତି ଗ୍ରହଣ	।।
ନାନା ସୁଗନ୍ଧ ଲେପ ଦେହେ	।	ପ୍ରମୋଦ ଗନ୍ଧେ ବାୟୁ ମୋହେ	।।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କାନ୍ଥେ ଜଳ ରନ୍ଧ୍ରେ	।	ଶୋହେ ଅଗୁରୁ ଧୂପ ଗନ୍ଧେ	।।
ମାର୍ଗେ ସୁଗନ୍ଧ ଧୂପ ଧୂଆଁ	।	ମଧ୍ୟେ ଚଳନ୍ତି ସୁର ପ୍ରିୟା	।।
ପାଣ୍ଡୁର ଦିଶେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି	।	ଧୂପ ମଣ୍ଡଳ ସଞ୍ଚରନ୍ତି	।।
ମଣି ମଣ୍ଡିତ ହେମ କାନ୍ଥେ	।	ଛାୟା ଦିଶଇ ମାର୍ଗେ ଯାନ୍ତେ	।।
ଜଗତ ଅଟାଳି ସୁସଞ୍ଚେ	।	ପତାକା ଶୋହେ ଅତି ଉଚ୍ଚେ	।।
ମୟୂର ପାରାବତ ନାଦେ	।	ସଙ୍ଗୀତ ମଙ୍ଗଳ ଶବଦେ	।।
ମୃଦଙ୍ଗ ଶଙ୍ଖ ଭେରି ନାଦ	।	ତାଳ ମୁରଲୀ ବୀଣା ବାଦ୍ୟ	।।
ତାଣ୍ଡବେ ନାନାବାଦ୍ୟ ଶୋହେ	।	ଶ୍ରୁତି ପ୍ରବନ୍ଧେ ମନ ମୋହେ	।।
ସେ ପୁରେ ମାନୀ କଷ୍ଟ ଦାୟୀ	।	ପାପିଷ୍ଠେ ନ ପାରନ୍ତି ଯାଇ	।।
ଭୃତ୍ୟ ସନ୍ତାପ ଖଳଜନେ	।	ସୁଜନେ ପୀଡ଼ଇ ଯେ ଜନେ	।।
ହିଂସ୍ର ହୃଦୟ କାମୀ ଲୋଭୀ	।	ସେ ନିତ୍ୟେ ପର ପୀଡ଼ା ଭାବି	।।
ସେ କାହିଁ ଯିବେ ସେ ଭୁବନେ	।	ଯାହା ଚିନ୍ତନ୍ତି ଯୋଗିଜନେ	।।
ଏମନ୍ତ ପୁରେ ରାତ୍ରକାଳେ	।	ବଳି ମିଳିଲା ଅତି ବଳେ	।।
ବେଗେ ବେଢ଼ିଲା ଅଷ୍ଟଦିଗ	।	କେ କହୁ ଅସୁରଙ୍ଗ ବେଗ	।।
ଭୂମି ଗଗନ ଅନ୍ତରାଳେ	।	ବାଦ୍ୟ ନଶୁଭଇ ଚହଳେ	।।
ଶୁକ୍ରର ଶଙ୍ଖ କରେ ଘେନି	।	ବଳି ଯେ କଲା ଘୋର ଧ୍ୱନି	।।
ଶବଦେ ଭୁବନ କମ୍ପିଲା	।	ଶବ୍ଦେ ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ତ୍ରାସ କଲା	।।
ବଳି ଉଦ୍ୟମ ଇନ୍ଦ୍ର ଶୁଣି	।	ସଭ୍ରମେ ମନେ ମନେ ଗୁଣି	।।
ବିଚାର କରେ ଗୁରୁ ମେଳେ	।	କେମନ୍ତେ ରହିବି ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଅସୁରେ ଅମୃତ ନ ପାଇ	।	ସମରେ ମଲେ ରୋଷ ବହି	।।
ଶୁକ୍ରର ମୃତ୍ୟୁ ସଞ୍ଜୀବନେ	।	ପ୍ରାଣ ପାଇଲେ ଧାତୁଧାନେ	।।
କିମ୍ପା ଉଦ୍ୟମ ପରିମାଣି	।	ଅଇଲେ ଆମ୍ଭେ ତା ନଜାଣି	।।
ଭୋ ମୁନି ନମୁଁ ତୋର ପାୟେ	।	ସ୍ୱର୍ଗେ କେମନ୍ତେ ଥିବୁ ଭୟେ	।।
କହ କି କରିବୁ ଉପାୟେ	।	ଯାବତ ରଜନୀ ନ ପାହେ	।।
ଦେଖ ଏହାର ତେଜୋରାଶି	।	ମିଳିଲା ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଆସି	।।
ମୁଖେ କି ଆକାଶ ପିଇବ	।	ତ୍ରିଦଶ ଜିହ୍ୱାରେ ଲେହିବ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ବାକ୍ୟେ ବୃହସ୍ପତି	।	ଇନ୍ଦ୍ର କୁଶଳ ମନେ ଚିନ୍ତି	।।
ବୋଲନ୍ତି ଶୁଣ ସୁରପତି	।	ତୁବେଗେ ଛାଡ଼ ବାରସ୍ପତି	।।
ଶୁକ୍ର ଯେ ଅସୁରଙ୍କୁ ତାରି	।	ଚିତ୍ତେ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଅଛି କରି	।।
ସଂକଳ୍ପ କଲା ପୁରୋହିତ	।	ଯଜ୍ଞ କଳ୍ପିଲା ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ	।।
ତାହାର ମନ୍ତ୍ରବଳ ତେଜେ	।	ତୁ କାହିଁ ଥିବୁ ସ୍ୱର୍ଗ ମାଝେ	।।
ଜୀବନେ ଅଛି ଯେବେ କାର୍ଯ୍ୟ	।	ତେବେ ଅମରାବତୀ ତେଜ	।।
ମୁହିଁ ଜାଣଇ ଯୋଗଧ୍ୟାନେ	।	ବଳି ଯେ ଶୁକ୍ରର ବଚନେ	।।
ଘୋର ସମରେ ତୋତେ ଜିଣି	।	ତିନି ଭୁବନେ ବୀରମଣି	।।
ରାଜା ହୋଇବ ଯଜ୍ଞବଳେ	।	ତୁ ଏବେ ରହ ଯା ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ବିଷ୍ଣୁରେ ପଶ ଯା ଶରଣ	।	ତୋତେ ରଖିବେ ନାରାୟଣ	।।
ଯାବତ ବଳି ତେଜ ନାଶେ	।	ତାବତ ରହ ବନବାସେ	।।
ଯହିଁ ପର୍ବତ ବନ ଘୋର	।	ନିଗମେ ରହ ସର୍ବସୁର	।।
ଏମନ୍ତେ ଗୁରୁ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ଅମୃତ ପ୍ରାୟ ଚିତ୍ତେ ମଣି	।।
ମିଳି ସକଳ ଦେବଗଣେ	।	ଭୟେ ପଶିଲେ ଘୋର ବନେ	।।
ଏମନ୍ତେ ରଜନୀ ପ୍ରଭାତେ	।	ବଳି ସେ ଅସୁର ସମେତେ	।।
ବସିଲା ଇନ୍ଦ୍ରର ଆଶ୍ରମେ	।	ଭୃଗୁ ବଚନେ ସୁଖମନେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ଭୁବନେ ବସି ତୋଷେ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ରଖେ ଆତ୍ମଦେଶେ	।।
ଶତାଶ୍ୱମେଧ ଯାଗ ଫଳେ	।	ସଂସାରେ ଯଶ ଲଭେ ହେଳେ	।।
ବୋଇଲା ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ସୁଜନେ ଏଣେ କର ମତି	।	ତରିବ ବିଷୟ ଦୁର୍ଗତି	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳି ସ୍ୱର୍ଗ ଲଘଂନେ ନାମ

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ପଞ୍ଚଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ପୁତ୍ରଙ୍କର ନଷ୍ଟେ	।	ସେ ଦେବମାତା ମନ କଷ୍ଟେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର ଇନ୍ଦ୍ରପଣ ଗଲା	।	ଗିରି ଦୁର୍ଗମ ଆଶ୍ରେ କଲା	।।
ଦେବେ ଲୁଚିଲେ ଘୋର ବନେ	।	ଶୁଣି ଅଦିତି ଦୁଃଖମନେ	।।
ରାତ୍ର ଦିବସ ନ ଜାଣଇ	।	ନିରତେ ଗୃହେ ଥାଇ ଶୋଇ	।।
ତାର ଭୁବନେ ଏକ ଦିନେ	।	କଶ୍ୟପ ଋଷିର ଗମନେ	।।
ଅଦିତି ଶୟନ ସମ୍ମୁଖେ	।	କଶ୍ୟପ ବସି ମନଦୁଃଖେ	।।
ଦେଖିଲେ ଅଦିତି ଭୁବନେ	।	ଆଦିତ୍ୟେ ଅତି ଧୂମ୍ର ଯେହ୍ନେ	।।
ଉତ୍ସବ ଆନନ୍ଦ ନ ଦିଶେ	।	ଅଷ୍ଟ ସମ୍ପଦ ହୀନେ ମିଶେ	।।
ଦେଖିଲେ ମୁଖେ ସୁଖ ନାହିଁ	।	ଶୋକ ଆକୁଳେ କମ୍ପେ ଦେହୀ	।।
ଅନାଇ ଅଦିତ ବଦନ	।	ବୋଲନ୍ତି ମରୀଚି ନନ୍ଦନ	।।
ଶୁଣ ସୁନ୍ଦରୀ ସ୍ଥିର ଚିତ୍ତେ	।	କହଇ ତୋହର ଅଗ୍ରତେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ସଞ୍ଚିତ ସୃଷ୍ଟି ମଧ୍ୟେ	।	ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ବସନ୍ତି ଆନନ୍ଦେ	।।
ତାହାଙ୍କ ଗୃହେ ଦୁଃଖ ନାହିଁ	।	ଶୁଣ ବିପରୀତ ଦେଖଇ	।।
ଧନ ସମ୍ପଦ ଦୁଃଖ ଦେହେ	।	ଶୁଣ ନିଗମ ଯାହା କହେ	।।
ଅଶେଷ ବିଷ୍ଣୁର ଚରିତ	।	କର୍ମର ବଳେ ଏ ଛନ୍ଦିତ	।।
ଶୁଭ ଅଶୁଭ ଭାବବଳେ	।	କାଳ ଛାଡ଼ଇ ଅନ୍ତରାଳେ	।।
କାଳର ବଳେ ଏ ସଂସାର	।	କେ ଭୂତ କେ ଅବା ଅସୁର	।।
ଭୋଗ ସମ୍ପଦ ଅର୍ଥେ ଗୃହେ	।	ପ୍ରାଣୀ ସାଧନ୍ତି ଅତି ମୋହେ	।।
ଏ ଭାବେ ସଂସାର ଚରିତ	।	କିବା ହୋଇଲା ଆଚମ୍ବିତ	।।
ବିପ୍ର ଅତିଥି କିବା ଘରେ	।	କୁଟୁମ୍ବ ପୋଷଣେ ତତ୍ପରେ	।।
ପୂଜା ନ ପାଇ ଏ ଭୁବନେ	।	ନିରାଶେ ଗଲେ ଦୁଃଖ ମନେ	।।
ଯା ଘରୁ ଅତିଥି ବାହୁଡ଼େ	।	ସେ ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରେତ ମୁଖେ ପଡ଼େ	।।
ତାର ସଞ୍ଚିଲା ପୁଣ୍ୟ ଯେତେ	।	ଗମନ୍ତି ଅତିଥି ସଙ୍ଗତେ	।।
ଅଗ୍ନିରେ ଯଥା କାଳେ ହବି	।	ନଦେଇ ହୁଅ ପରାଭବି	।।
ମୋର ଅଭାବେ ତୋର ଚିତ୍ତ	।	କିବା ହୋଇଲା ମୋହଗତ	।।
ଅଗ୍ନି ପୂଜନେ ଶୁଦ୍ଧମନୁ	।	ଯେ ଜନମାନେ କାମଧେନୁ	।।
ସମ୍ପାଦି ବିପ୍ରଜନେ ଦ୍ୟନ୍ତି	।	ଦେବେ ଯେ କଲ୍ୟାଣ ବାଞ୍ଛନ୍ତି	।।
ବିପ୍ର ଅଗ୍ନିକି ନ ପୂଜିଲେ	।	କଲ୍ୟାଣ ଲଭେ କାହିଁ ଭଲେ	।।
ହରିଙ୍କୁ କାହିଁ ସେ ପାଇବ	।	ଯାହାଙ୍କୁ ବାଞ୍ଛନ୍ତି ଯେ ଶିବ	।।
ଉଭୟ ଲୋକେ ନାହିଁ ସୁଖ	।	ସର୍ବଦା ଲଭନ୍ତି ବିମୁଖ	।।
ତୋର ତନୁଜ ଦେବରାୟେ	।	ସ୍ୱର୍ଗେ ଅଛନ୍ତି ନା ନିର୍ଭୟେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରର କୁଶଳ ନ ଦେଖି	।	କିବା ହୋଇଲୁ ମନେ ଦୁଃଖୀ	।।
ଏମନ୍ତେ ସ୍ୱାମୀ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ବୋଲଇ ଦକ୍ଷର ନନ୍ଦିନୀ	।।
ଗୋରୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ ଇହ ଲୋକେ	।	ଏ ସର୍ବେ ଅଛନ୍ତି ଯେ ସୁଖେ	।।
ଧର୍ମ ଇଚ୍ଛଇ ମୋର ଘରେ	।	ଆଗମ ନିଗମ ବେଭାରେ	।।
ତ୍ରିବର୍ଗ ମୋହର ଭୁବନେ	।	କେବେ ହେଁ ନମୁଞ୍ଚନ୍ତି ଦିନେ	।।
ଅଗ୍ନି ଅତିଥି ମୋର ଗୃହେ	।	ନିରାଶ ନୁହନ୍ତି କେବେ ହେଁ	।।
ସକଳ ଶୁଭ ତୁମ୍ଭ ବଳେ	।	ସେ ଯାହା କର୍ମର କୌଶଳେ	।।
ତୁମ୍ଭେ କହିଲ ଯେତେ କର୍ମ	।	ଗୃହସ୍ଥ ସ୍ୱଭାବ ଏ ଧର୍ମ	।।
ସର୍ବ ଶ୍ରବଣେ ମୋର ଚିତ୍ତ	।	କେବେହେଁ ନୁହଁଇ ମୋହିତ	।।
ତୁମ୍ଭେ ଯେ ପ୍ରଜାଙ୍କ କୁଶଳେ	।	ନିରତେ ଭଜି ଯୋଗବଳେ	।।
ସୃଷ୍ଟିର ମଧ୍ୟେ ଯେତେ ଜନେ	।	ସକଳ ତ୍ରିଗୁଣ ବନ୍ଧନେ	।।
ଅର୍ଜିଲା କର୍ମର ଆୟତ୍ତେ	।	ଜନ୍ତୁ ସମ୍ଭବନ୍ତି ଜଗତେ	।।
ତଥାପି ଭକ୍ତିକି ଭଜନ୍ତି	।	ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି	।।
ଶୁଣ ହୋ ସ୍ୱାମୀ ବ୍ରହ୍ମସୁତ	।	ତୁମ୍ଭ ପ୍ରସାଦେ ମୋର ଚିତ୍ତ	।।
ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଚତୁର୍ବର୍ଗ ମୋହେ	।	ସେବକୀ ପଣେ ତୁମ୍ଭ ଗୃହେ	।।
ତୁମ୍ଭ ଚରିତ ପ୍ରଜା ହିତେ	।	ଯେ ଧର୍ମ କହ ମୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
ତୁମ୍ଭର ପୁତ୍ର ଦୁଇ ମତ	।	ଦେବତା ଅସୁର ଯୁକତ	।।
ଏହାଙ୍କୁ ଭଲ ତୁମେ ଇଚ୍ଛ	।	ମୁଁ ଏହା ଜାଣଇ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ	।।
ଦେବେ ଯେ ସତ୍ୟ ଗୁଣେ ଥାନ୍ତି	।	ଅସୁରେ ରଜ ତମ ଚିନ୍ତି	।।
ପୀଡ଼ା କରନ୍ତି ସାଧୁଜନେ	।	ଧର୍ମେ ରଖନ୍ତି ମୋ ନନ୍ଦନେ	।।
ମୋ ସୁତେ ଅସୁରଙ୍କ ଡରେ	।	ଲୁଚିଲେ ବନଗିରି ଘୋରେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ନ ଦେଖି ମୋ ମନ	।	ନିରତେ ହୋଇଛି ଦହନ	।।
କହ କି କରିବି ଉପାୟେ	।	କେମନ୍ତେ ଇନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱର୍ଗେ ରହେ	।।
ମୋର ସପତ୍ନୀ ପୁତ୍ର ବଳେ	।	ବିଚାର କରି ବଳି ହେଲେ	।।
ଶୁକ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀର ମନ୍ତ୍ର ତେଜେ	।	ବସିଲା ଯାଇ ସ୍ୱର୍ଗ ରାଜ୍ୟେ	।।
ମିଳିଲେ ଅନେକ ଦାନବ	।	ହରିଲେ ଇନ୍ଦ୍ରର ବିଭବ	।।
ମୁଁ ଏବେ ହୋଇ ସ୍ଥାନ ଭ୍ରଷ୍ଟ	।	ଅନେକ ପାଉଅଛି କଷ୍ଟ	।।
ମୋ ତହୁଁ ଦୁଃଖୀ କେହି ନାହିଁ	।	ପଡ଼ିଲି ତୁମ୍ଭ ପାଦେ ମୁହିଁ	।।
ତୁମ୍ଭ କୁମରେ ଛନ୍ତି ଯେତେ	।	ମୋ ପୁତ୍ର ବନରେ ପଶନ୍ତେ	।।
ଯେମନ୍ତେ ଆଜ୍ଞା ମୋତେ କର	।	ତୁମ୍ଭେ ତ ବୁଦ୍ଧିରେ ଈଶ୍ୱର	।।
ଏମନ୍ତେ ଅଦିତି ବଚନେ	।	କଶ୍ୟପ ବିଚାରନ୍ତି ମନେ	।।
ଦେଖ ଏ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାବଳେ	।	ଜୀବର ବନ୍ଧନ ଶୟଳେ	।।
ପଞ୍ଚ ଭୌତିକ ଏ ଶରୀର	।	ଆତ୍ମା ନିର୍ଲେପ ନିର୍ବିକାର	।।
ଶରୀର ପତ୍ନୀ ପୁତ୍ର ଆଧି	।	ଏ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାରେ ସମ୍ପାଦି	।।
କେ ଏହା ଅନ୍ୟଥା କରିବ	।	ବ୍ରହ୍ମା ଶଙ୍କର ବାସୁଦେବ	।।
ତୁ ଏବେ ମୋର ବୋଲକର	।	ହରି ଚରଣ ମନେ ଧର	।।
ସେ ହରି ତୋର ମନ ଦୁଃଖ	।	ନିବାରି ଦେବେ ସ୍ୱର୍ଗ ସୁଖ	।।
ଆରତଜନ ବନ୍ଧୁ ହରି	।	ସେ ପାରେ ଆରତ ନିବାରି	।।
ତାହାର ପାଦ ଆଶ୍ରେ କଲେ	।	ସଙ୍କଟୁ ତରେ ପ୍ରାଣୀ ଭଲେ	।।
ତାର ଚରଣ ଆଶ୍ରେ କର	।	ନିର୍ଭୟେ ମନ ଦୁଃଖ ହର	।।
ଏମନ୍ତ କାଶ୍ୟପର ବାଣୀ	।	ଅଦିତି ପୁଣ କହେ ଶୁଣି	।।
ଭୋ ନାଥ ବୁଦ୍ଧି କହ ମୋତେ	।	ହରିଙ୍କୁ ସେବିବି କେମନ୍ତେ	।।
ଯେମନ୍ତେ ମୋର ମନୋରଥ	।	ପୂରଣ କଲେ ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ପୁତ୍ର ବସିବ ଇନ୍ଦ୍ର ପଦେ	।	ଭୋ ନାଥ ନମେ ତୋରପାଦେ	।।
କଶ୍ୟପ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତେ ପତ୍ନୀ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ଇନ୍ଦ୍ର ନନ୍ଦନ ମନେ ଗୁଣି	।।
ବୋଲନ୍ତି ଶୁଣ ଗୋ ଘରଣୀ	।	ହରି ତୋଷଣ ବ୍ରତ ବାଣୀ	।।
ଯେ ବ୍ରତେ ପ୍ରଭୁ ହୃଷୀକେଶ	।	ତୋହର ଉଦରେ ପ୍ରବେଶ	।।
ସେ ପ୍ରଭୁ ବେଦଗର୍ଭ ରୂପେ	।	ବଳିକି ଛଳି ଦାନ କଳ୍ପେ	।।
ତୋର ପୁତ୍ରକୁ ସେ ରଖିବ	।	ତୁ ଏବେ ହରିପାଦେ ସେବ	।।
ହରି ତୋଷଣ ବ୍ରତକର	।	ଏ ଦୁଃଖ ସାଗରୁ ନିସ୍ତର	।।
ଶୁଣ କହିବା ବେଦମତେ	।	ଯେ ବ୍ରତ କରିବୁ ଯେମନ୍ତେ	।।
ଫଗୁଣ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଯୁକ୍ତ	।	ଦ୍ୱାଦଶୀ ଦିନ ପୟୋବ୍ରତ	।।
ଅର୍ଚ୍ଚନା କରି ଭକ୍ତିବଳେ	।	ବିଷ୍ଣୁର କଚରଣ କମଳେ	।।
ସେବା କରିବୁ ଯେବେ ମୋତେ	।	ଶୁଣ କହିବା କଳ୍ପ ତୋତେ	।।
ପ୍ରାତହୁଁ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ	।	ମନ୍ଦିର ଗମିବୁ ବହନ	।।
ବରାହ ମାଟି ଖାତେ ଯାଇଁ	।	ମୃତ୍ତିକା ବାମ ହସ୍ତେ ନେଇ	।।
ଶୁଣ ମନ୍ତ୍ରିବୁ ଯେଉଁ ମନ୍ତ୍ରେ	।	ଅଙ୍ଗେ ବୋଳିବୁ ଯେଉଁ ଯନ୍ତ୍ରେ	।।
ଭୋ ଦେବ ତୋର ଅନ୍ତଃକାଳେ	।	ମିଳାଉଥିଲୁ ମହାଜଳେ	।।
ପାତାଳେ ପଙ୍କ ରୂପେ ଥିଲୁ	।	ବରାହ ଦର୍ଶନେ ଉଠିଲୁ	।।
ହରିର ଦନ୍ତ ଅଗ୍ରବାସୀ	।	ତୁ ମୋର ହର ପାପରାଶି	।।
ଏମନ୍ତେ ମୃତ୍ତିକା ମନ୍ତ୍ରିବ	।	ଶରୀରେ ସମଗ୍ର ଲେପିବ	।।
ସ୍ନାନ କରିବ ତିନିକାଳେ	।	ପବିତ୍ର ଜଳ ଉଦେବେଳେ	।।
ସେ ଯୁକ୍ତ ଆତ୍ମା ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।	ସ୍ନାନ କରିବ ଶୁଚି ଗାତ୍ରେ	।।
ଏ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି କ୍ରିୟା ବଳେ	।	ପୂଜା କରିବ ଯଥା କାଳେ	।।
ତୋ ଦୀପ୍ତି ସର୍ବ ଅନ୍ତର୍ଗତେ	।	ସାକ୍ଷୀ ସ୍ୱରୂପ ଏ ଜଗତେ	।।
ସକଳ ଭୂତର ଆବାସ	।	ନମସ୍ତେ ପ୍ରଧାନ ପୁରୁଷ	।।
ଚତୁର୍ବିଂଶତି ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞାତା	।	ଅବ୍ୟକ୍ତ ସଂଖ୍ୟାଯୋଗ କର୍ତ୍ତା	।।
ଦ୍ୱିଶିର ତ୍ରିଚରଣ ତୁହି	।	ଚତୁର ଶୃଙ୍ଗ କିନ୍ତୁ ବହି	।।
ସପତ ହସ୍ତ ଯଜ୍ଞରୂପୀ	।	ନମସ୍ତେ ଚାରିବେଦ ବ୍ୟାପି	।।
ନମସ୍ତେ ଶିବ ରୁଦ୍ରବର	।	ନମସ୍ତେ ତୁହି ଶକ୍ତିଧର	।।
ସକଳ ବିଦ୍ୟା ଅଧିପତି	।	ସର୍ବ ଭୂତଙ୍କ ପ୍ରାଣପତି	।।
ହିରଣ୍ୟଗର୍ଭ ନମୋନମଃ	।	ଜଗତ ଆତ୍ମା ପ୍ରାଣସମ	।।
ଯୋଗ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଯା ଶରୀର	।	ଯୋଗୀଙ୍କ ହେତୁ ଯୋଗେଶ୍ୱର	।।
ନମସ୍ତେ ପ୍ରଭୁ ଆଦିଦେବ	।	ତୁ ସାକ୍ଷୀ ଭୂତରେ ସମ୍ଭବ	।।
ତୁ ଋଷି ହରି ନାରାୟଣ	।	ତୁ ନର ପରମ କାରଣ	।।
ତୁ ମରକତ ଶ୍ୟାମଦେହ	।	ନମସ୍ତେ କମଳା ଆଶ୍ରୟ	।।
ନମୋ କେଶବ ପୀତବାସ	।	ନମସ୍ତେ ଭକତ ବିଶ୍ୱାସ	।।
ଭକତ ଜନେ ବରଦାତା	।	ନମସ୍ତେ ସର୍ବ ପିତାମାତା	।।
ବରଣ୍ୟେ ବରଦାତା ଗୁରୁ	।	ନମୋ ଭକତ କଳ୍ପତରୁ	।।
ତୋ ପାଦରେଣୁ ମୋର ଶିରେ	।	ମୋକ୍ଷ ସାଧନେ ଯୋଗବଳେ	।।
ସେ ପାଦପଦ୍ମ ଭକ୍ତି ସେବେ	।	ଭାବେ ଖଟନ୍ତି ଦେବୀ ଦେବେ	।।
ତୋ ପାଦପଦ୍ମ ଗନ୍ଧବାସେ	।	ଅଶେଷ ଭବ ଭୟ ନାଶେ	।।
ଏମନ୍ତ ଆବାହନ କର	।	ନିଶ୍ଚଳ ଚିତ୍ତେ ଭାବେ ଧର	।।
ଏମନ୍ତ ପାଦ୍ୟ ଅର୍ଘ୍ୟ ଆଦି	।	ଶୁଦ୍ଧ ଭକତି ଯୋଗ ସାଧି	।।
ଅର୍ଚ୍ଚନା କରି ଗନ୍ଧମାଲ୍ୟେ	।	ପୂଜିବ ଆନନ୍ଦେ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଉତ୍ତମ ବସ୍ତ୍ର ଅଳଙ୍କାର	।	ସୁଗନ୍ଧ ପୁଷ୍ପ ମନୋହର	।।
ନୈବେଦ୍ୟ କରି ଷଡ଼ରସ	।	ସମର୍ପି ପ୍ରଧାନ ପାୟସ	।।
ଦଧି ଶାକର ମଧୁଘୃତେ	।	ସୁଶାଳୀ ଅନ୍ନ ଘୃତ ଯୁଥେ	।।
ନାନା ପ୍ରକାରେ ଭୋଗ ଦେଇ	।	ହୃଦେ ଭକତି ଭାବ ବହି	।।
ଯେ ମନ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାଦଶ ଅକ୍ଷର	।	ଜପିବ ଶହେ ଆଠବାର	।।
ହୋମ କରିବ ହୁତାଶନେ	।	ଶତେକ ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଧ୍ୟାନେ	।।
ତୃତୀୟେ ବ୍ରହ୍ମାଣେ ବସାଇ	।	ସୁସ୍ୱାଦୁ ଅନ୍ନଭୋଗ ଦେଇ	।।
ବିପ୍ରଙ୍କୁ ଦେଇ ଆଚମନ	।	ନିବେଦି ସୁଦିବ୍ୟ ବସନ	।।
ଅତିଥି ଅନ୍ଧ ରଙ୍କି ଦୁଃଖୀ	।	ତାଙ୍କୁ ଭୋଜନେ କର ସୁଖୀ	।।
ତାହାଙ୍କୁ ଅନ୍ନଦାନ ଦେଇ	।	ସନ୍ତୋଷ ଚିତ୍ତେ ଆଜ୍ଞା ପାଇ	।।
ଅନ୍ନ ଭୁଞ୍ଜିବ ସାୟଂକାଳେ	।	ପଞ୍ଚ ବା ସପତ କବଳେ	।।
ରାତ୍ରେ ବଞ୍ଚିବ ବାଦ୍ୟ ଗୀତେ	।	ସୁଜନେ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ମତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ହରି ଆରାଧନେ	।	ହୋମାଦି ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭୋଜନେ	।।
ପ୍ରତିପ ଦିନୁ ଏ ଅଭ୍ୟାସ	।	ଯାବତ ଶୁକ୍ଳ ତ୍ରୟୋଦଶ	।।
କରିବ ତ୍ରିକାଳରେ ସ୍ନାନ	।	ରଜନୀ ଧରଣୀ ଶୟନ	।।
ଅଙ୍ଗରୁ ଆଳସ୍ୟ ତେଜିବ	।	ନିନ୍ଦିତ ଭୋଗ ନ କରିବ	।।
ହିଂସା ତ୍ୟଜିବ ସର୍ବଜନେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ମନେ	।।
ଏମନ୍ତେ ତ୍ରୟୋଦଶୀଦିନ	।	ସୁଗନ୍ଧ ଉଦକରେ ସ୍ନାନ	।।
ଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରମାଣେ ପଞ୍ଚାମୃତ	।	କରିବ ବେଦ ବିଧିମତ	।।
ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରି ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତେ	।	ସମ୍ଭାର ଶକ୍ତି ବେଦମତେ	।।
ହରିହରଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନେଧରି	।	ଅନଳ ମନ୍ତ୍ରେ ହୋମକରି	।।
ନାନା ପ୍ରକାର ନଇବେଦ୍ୟ	।	ବଟୁକ ମଧୁରାଦି ସ୍ୱାଦ	।।
ନିର୍ବେଦ ବିଷ୍ଣୁ ତୋଷ ଅର୍ଥେ	।	ପୂଜା କରିବ ନାନା ମତେ	।।
ଅଗ୍ନି ପୂଜନେ କର୍ମ ସାରି	।	ଗୁରୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ପାଦ ଧରି	।।
ଧନ ବସନ ଅଳଙ୍କାର	।	ସେବା ଦକ୍ଷିଣ ବ୍ରତସାର	।।
ରତ୍ୱିଜଜନ ମନ ତୋଷି	।	ଦୁଃଖୀ ଦରିଦ୍ରଙ୍କୁ ଆଶ୍ୱାସି	।।
ଭୋଜନେ ତୋଷ ସର୍ବପ୍ରାଣୀ	।	ଯେଣେ ସନ୍ତୋଷ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ସକଳ ବନ୍ଧୁ ଜ୍ଞାତି ମେଳେ	।	ଭୋଜନ କରି ସାୟଂକାଳେ	।।
ସୁବାଦ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ ସ୍ୱରେ	।	ଉତ୍ସବ କରି ନିଜ ପୁରେ	।।
ଏମନ୍ତେ ପୟୋବ୍ରତ କରି	।	ଯେବା ଜଗତ ନରନାରୀ	।।
ବାଞ୍ଛିତ ଫଳକୁ ଲଭନ୍ତି	।	ଅନ୍ତେ ସେ ମାୟାରୁ ତରନ୍ତି	।।
ଏମନ୍ତ ବ୍ରହ୍ମା ମୁଖୁଁ ପୂର୍ବେ	।	ମୁହିଁ ଯେ ଶୁଣିଛି ପ୍ରସ୍ତାବେ	।।
ତୁ ଯେଣୁ ମୋହର ଭାବିନୀ	।	ତେଣୁ କହିଲି ଭାବ ଘେନି	।।
ତୁ ଏହା ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ ଧର	।	ହରି ସନ୍ତୋଷ ବ୍ରତକର	।।
ଏ ବ୍ରତ ସର୍ବ ଯଜ୍ଞସାର	।	ଦୁର୍ଗମ ସଙ୍କଟୁ ଉଦ୍ଧର	।।
ସର୍ବ ଭୂତଙ୍କ ପୂଜ୍ୟ ଏହି	।	ଦାନ ତପସ୍ୟା ଫଳଦାୟୀ	।।
ଏ ବ୍ରତ କର ତୁ ଧାରଣ	।	ଚତୁର ବର୍ଗର କାରଣ	।।
ଯମ ନିୟମ ଏଣେ ସାଧି	।	ଏ ଯୋଗେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସମ୍ପାଦି	।।
ତୁ ଏବେ ଚିତ୍ତେ ଏହା ଧର	।	ହରି ସନ୍ତୋଷ ବ୍ରତ କର	।।
ତୋର ବାଞ୍ଛିତ ହରି ଦେବେ	।	ତୋ ପୁତ୍ରଗଣଙ୍କୁ ରଖିବେ	।।
ବୋଇଲେ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଅଦିତି ଶୁଣି ପୟୋବ୍ରତ	।।
ଚିତ୍ତେ ବୋଇଲା ଭଗବାନ	।	ସୁଜନେ କର ଏଣେ ଧ୍ୟାନ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ଅଦିତି ପୟୋବ୍ରତ ଉପଦେଶେ

ନାମ ପଞ୍ଚଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଷୋଡ଼ଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷ ନୃପମଣି	।	କଶ୍ୟପ ମୁଖୁଁ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।।
ଚିତ୍ତେ କଳ୍ପିଲା ଅନ୍ତର୍ଗତେ	।	ବିଧି ପୂର୍ବକ ପୟୋବ୍ରତେ	।।
ଦ୍ୱାଦଶ ଦିନେ ପୟୋବ୍ରତ	।	କଲା ସେ ହୋଇ ଆନନ୍ଦିତ	।।
ଏକାଗ୍ର ଚିତ୍ତେ ହରି ପାଦ	।	ସେବା କଳ୍ପିଲା ଅପ୍ରମାଦେ	।।
ସୁଦୃଢ଼ ମନେ ବୁଦ୍ଧି ବଳେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ର ଧଇଲା ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଅଦିତି ପୟୋବ୍ରତ ତୋଷେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ମିଳିଲେ ତାର ପାଶେ	।।
ଶରୀର ଯେହ୍ନେ ନୀଳଘନ	।	ପୀତ ବସନ ପରିଧାନ	।।
ଆଜାନୁଲମ୍ବେ ଚାରି ଭୁଜେ	।	ଗଦା କମଳ ଚକ୍ର ସାଜେ	।।
ସମୀପେ ବିଷ୍ଣୁ ରୂପ ଦେଖି	।	ଉନ୍ମିଳ କଲା ବେନି ଆଖି	।।
ଉଠିଲା ଶୋକ ଗଦଗଦେ	।	ଶିରେ ନିବେଶି ପଦ୍ମପାଦେ	।।
ଭୂମିରେ ଦଣ୍ଡବତେ ଶୋଇ	।	କର ଅଞ୍ଜଳି ଶିରେ ଦେଇ	।।
ଆନନ୍ଦ ସାଗରେ ବୁଡ଼ିଲା	।	ନିଜ ଶରୀର ପାଶୋରିଲା	।।
ଶରୀର କମ୍ପିଲା ବିକଳେ	।	କଣ୍ଠ କୁଣ୍ଠିତ ଅଶ୍ରୁଜଳେ	।।
ବଦନୁ ବଚନ ନସ୍ଫୁରେ	।	ପ୍ରାଣ ହୋଇଲା କଣ୍ଠଦ୍ୱାରେ	।।
ଚକୋରୀ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେଖି ଯେହ୍ନେ	।	ଅମୃତ ପିଅଇ ଲୋଚନେ	।।
ମନ ନିବେଶି କୃଷ୍ଣ ପାଦେ	।	ଆନନ୍ଦେ ଶୋକ ଗଦଗଦେ	।।
ବୋଇଲା ବିଷ୍ଣୁ ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ସାନନ୍ଦେ ଶିରେ କର ଦେଇ	।।
ଅଦିତି ଉବାଚ
ଯଜ୍ଞ ପୁରୁଷ ଯଜ୍ଞନାଥ	।	ତୋର ଚରଣେ ସର୍ବ ତୀର୍ଥ	।।
ସର୍ବ ମଙ୍ଗଳ ତୋର ନାମ	।	ରୂପ ଅରୂପ ସର୍ବ କର୍ମ	।।
ଶରଣାଗତ ଦୁଃଖ ହର	।	ତୁ ନାଥ କରୁଣା ସାଗର	।।
କରୁଣାଗତ ବିଶ୍ୱରୂପୀ	।	ବିଶ୍ୱ ଭାବନ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ	।।
ସ୍ଥିତି ସଂଯମ ସଂହାରଣ	।	ତୁ ନାଥ ପରମ କାରଣ	।।
ଆତ୍ମା ସମ୍ପଦ ବୁଦ୍ଧି ଜ୍ଞାନ	।	ତୋର ପ୍ରସନ୍ନେ ପାନ୍ତି ଜନ	।।
କୈବଲ୍ୟ ଜ୍ଞାନର ସନ୍ତୋଷେ	।	ଅନ୍ତେ ପରମ ପଦେ ମିଶେ	।।
ଭୋ ନାଥ ତୋହର ଚରଣ	।	ନିର୍ଭୟେ ପଶିଲି ଶରଣ	।।
ସକଳ ଦୁର୍ଗ ମୁଁ ତରନ୍ତି	।	ଜନ୍ମ ମରଣୁ ନିସ୍ତରନ୍ତି	।।
ଭୋ ନାଥ ପ୍ରଭୁ ଆଦିମୂଳ	।	ଶୁଣିମା ମୋହର ବିକଳ	।।
ଦୁଃଖେ କମ୍ପିତ ମୋର ପ୍ରାଣ	।	ତୋ ପାଦେ ପଶିଲି ଶରଣ	।।
ପୁତ୍ରେ ନ ରହନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗରେ	।	ଭୋ ନାଥ ଶରଣ ତୋହରେ	।।
ସପତ୍ନୀ ଦୁଃଖ କି ନ ଜାଣୁ	।	ତୁ ନାଥ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ଯେଣୁ	।।
ଶୁଣି ଅଦିତିର ବଚନ	।	ପ୍ରସନ୍ନ କମଳ ଲୋଚନ	।।
ଆଦିତି ବଦନ ଅନାଇ	।	କହନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।


ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ଶୁଣ ଅଦିତି ବେଦମାତ	।	ମୁଁ ଜାଣେ ତୋର ମନୋରଥ	।।
ବଳି ଯେ ସ୍ୱର୍ଗ ବଳେ ନେଲା	।	ବିକଳେ ଇନ୍ଦ୍ର ପଳାଇଲା	।।
ଦେବେ ମାରିବେ ତାଙ୍କୁ ରଣେ	।	କାନ୍ଦିବେ ଦୈତ୍ୟ ନାରୀଗଣେ	।।
ସ୍ୱାମୀ ମରଣେ ଅତି ଦୁଃଖୀ	।	ତୁ ତାହା ଦେଖି ହେବୁ ସୁଖୀ	।।
ସ୍ୱର୍ଗେ ବସିବ ଇନ୍ଦ୍ର ତୋର	।	ସଙ୍ଗତେ ଘେନି ସର୍ବସୁର	।।
ସକଳ ସମ୍ପଦ ମିଳିବ	।	ତ୍ରିଲୋକ ନିଶ୍ଚଳେ ପାଳିବ	।।
ଏମନ୍ତ ଚିତ୍ତେ କଲୁ ତୁହି	।	ଶୁଣ କହିଲି ଯାହା ମୁହିଁ	।।
ଅସୁରେ ଥାଇ ସ୍ୱର୍ଗପୁର	।	ବଳେ ହେଇଲେ ବଳିୟାର	।।
ଏକଥା ଭଲେ ମୁଁ ଜାଣଇ	।	ତୋର ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଭୟ ନାହିଁ	।।
କେମନ୍ତେ ତୋହର କୁମରେ	।	ସୁଖେ ବସିବେ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ	।।
ତୁ ଯେ ମୋହର ପାଦଯୁଗେ	।	ସେବିଲୁ ପୟୋବ୍ରତ ମାର୍ଗେ	।।
ସେ କଥା ଅନ୍ୟଥା ନୋହିବ	।	ଏହା ଜାଣନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ	।।
ତପେ ତୁ ତୋଷିଅଛୁ ମୋତେ	।	ଇନ୍ଦ୍ର ସମ୍ପଦ ରକ୍ଷା ଅର୍ଥେ	।।
ମୋହର ସେବା ବ୍ରତ ଫଳ	।	କେବେହେଁ ନୁହଁଇ ବିଫଳ	।।
ମୁହିଁ ସେ ଅଂଶେ ତୋର ଗର୍ଭେ	।	ଜନ୍ମିବି ପୟୋବ୍ରତ ଭାବେ	।।
ଏ ବ୍ରତ ମହିମା ଅନନ୍ତ	।	ଅବଶ୍ୟ ତୋତେ ଲଭେ ସୁତ	।।
ତୋର ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ମୁଁ ରଖିବି	।	ଶତ୍ରୁଙ୍କ ଭୟ ନିବାରିବି	।।
ନିଶ୍ଚେ ରଖିବି ଦେବକୁଳ	।	ତୁ ସ୍ୱାମୀ ସଙ୍ଗେ କର ମେଳ	।।
ଏ ବ୍ରତ ଫଳ ତେବେ ପାଇ	।	ବିଶ୍ୱାସେ ପରକୁ ନ କହି	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ଲଭ ତୁହି	।	ଦେବତାମାନେ ଏତେ କହି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ତକ୍ଷଣେ ହୋଇଲେ ଅନ୍ତର	।	ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷ ନୃପବର	।।
ଏମନ୍ତେ ବିଷ୍ଣୁର ବଚନେ	।	ଅଦିତି ଯାନ୍ତେ ତୋଷମନେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ପ୍ରଭୁ ହୃଷିକେଶ	।	କଶ୍ୟପ ଶରୀରେ ପ୍ରବେଶ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ତେଜ ବହୁ ଶଶୀ	।	ରବି ଉଦିତ ପ୍ରାୟେ ଦିଶି	।।
ଅମର ଗୁରୁ ଲଗ୍ନବେଳେ	।	ଉଚ୍ଚେ ଅଛନ୍ତି ଗ୍ରହ ବଳେ	।।
ମୁହୂର୍ତ୍ତ ନାମ ଅଭିଜିତେ	।	ପତି କାମିନୀ ଏକ ଯୁକ୍ତେ	।।
ରତି ଆନନ୍ଦେ ରତି ବୀର୍ଯ୍ୟେ	।	ଗର୍ଭ ସଞ୍ଚାରେ ତେଜ ପୁଞ୍ଜେ	।।
ଦାରୁ ଘର୍ଷଣେ ଅଗ୍ନି ଯେହ୍ନେ	।	ବାୟୁ ସଂଯୋଗେ ଲାଗେବନେ	।।
ଅଦିତ ବିଷ୍ଣୁରୂପ ଧରି	।	ଶଶାଙ୍କ ପ୍ରାୟ ମନୋହାରୀ	।।
ଦିଶେ ଅଦିତି ରୂପକାନ୍ତି	।	ଦିନକୁ ଦିନ ବଢ଼େ ଜ୍ୟୋତି	।।
ଅଦିତି ଗର୍ଭରେ ସଞ୍ଚାର	।	ସେ କଥା ଜାଣି ବେଦବର	।।
ରଜନୀ କାଳେ ବ୍ରହ୍ମା ଆସି	।	ଅଦିତି ନିଦ୍ରା ସ୍ଥାନେ ବସି	।।
ଗର୍ଭକୁ ଚାହିଁ ପ୍ରଜାପତି	।	ଆନନ୍ଦେ କଲେ ଦିବ୍ୟସ୍ତୁତି	।।
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ
ଜୟ ଅନନ୍ତ ତୋର ନାମ	।	ନମୋ ନମସ୍ତେ ତ୍ରିବିକ୍ରମ	।।
ନମୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭାଗବତ	।	ନମସ୍ତେ ତ୍ରିଗୁଣ ଅର୍ଜିତ	।।
ନମସ୍ତେ ପୃଶ୍ନି ଗର୍ଭରୂପୀ	।	ନମସ୍ତେ ସର୍ବଲୋକ ବ୍ୟାପୀ	।।
ତ୍ରିନାଭ ବିଷ୍ଣୁ ବେଦ ଇଷ୍ଟ	।	ହେ ବଦଗର୍ଭ ହେ ତ୍ରିପିଷ୍ଟ	।।
ଏ ସୃଷ୍ଟି ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟେ	।	ତୁ ନାଥ ବିହରୁ ଆନନ୍ଦେ	।।
ତୁମ୍ଭେ ଅନନ୍ତ ଶକ୍ତିଦର	।	ମନ ବଚନେ ଅଗୋଚର	।।
ତୁ କାଳରୂପୀ ଏ ଜଗତ	।	ସର୍ଜିପାଳନ କରୁ ଅନ୍ତ	।।
ନୀର ଯେସନେ ସୃଷ୍ଟି ଅନ୍ତେ	।	ପଶେ ଜଳଧି ଗର୍ଭଗତେ	।।
ସ୍ଥାବର ଆଦି ଜନ୍ମହରି	।	ତୁ ସବୁ ଆତ୍ମାରୂପ ଧରି	।।
ତୋର ମାୟାର ବଳେ ଜନେ	।	ତୋ ରୂପ ଜାଣିବେ କେସନେ	।।
ଜନ୍ତୁଙ୍କ ବାହ୍ୟ ଅଭ୍ୟନ୍ତର	।	ତୋ ତହୁଁ କେ ଅଛି ଅପାର	।।
ଜଳେ ପଡ଼ନ୍ତି ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀ	।	ସେ କେବେ ନଲଭେ ତରଣୀ	।।
ସେ କାହିଁ ଜଳଧି ତରିବେ	।	ଯେ ନ ପଶନ୍ତି ତୋର ଭାବେ	।।
ଏମନ୍ତ କରି ନାନା ସ୍ତୁତି	।	ନିଜ ଭୁବନେ ପ୍ରଜାପତି	।।
ଆନନ୍ଦ ମନେ ବ୍ରହ୍ମା ଗଲା	।	ଶୁଣ ରାଜନ ବିଷ୍ଣୁଲୀଳା	।।
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।	କହିଲା ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ବାମନ ରୂପ ଧରି ଏବେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ବଳିକି ଛଳିବେ	।।
ଏକଥା ଏକମନେ ଶୁଣି	।	ତରିବ ଭବ ତରଙ୍ଗିଣୀ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବିଷ୍ଣୁ ଅଦିତି ଗର୍ଭଗତେ

ନାମ ଷୋଡ଼ଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ସପ୍ତଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ଅଭିମନ୍ୟୁ ନନ୍ଦନ	।	କେମନ୍ତେ ଜନ୍ମିଲେ ବାମନ	।।
ଯେ ହରି ପୟୋବ୍ରତ ଫଳେ	।	ଜନ୍ମିଲେ ଅବନୀ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ତାର ଚରିତ ଶୁଣ ଏବେ	।	ଯେମନ୍ତେ ବଳିର ପ୍ରସ୍ତାବେ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ସ୍ତୁତି ଶୁଣ ଦୋଷେ	।	ସେ ହରି ପରମ ପୁରୁଷେ	।।
ଅମୃତ ଭାବ ଯେ ଶରୀର	।	ହେଲେ ବାମନ ଅବତାର	।।
ଗଗନେ ଉଦେ ଦିବାକର	।	ବାମନ ଉଦରୁ ବାହାର	।।
ଅଦିତି ଗର୍ଭୁ ଭୂମିଗତେ	।	ବାମନ ଦେଖିଲା ଅଗ୍ରତେ	।।
ନୀଳ ନୀରଦ ତନୁ ବର୍ଣ୍ଣ	।	ପ୍ରକାଶ କମଳ ଲୋଚନ	।।
ଆଜାନୁଲମ୍ବେ ଭୁଜ ଚାରି	।	ଶଙ୍ଖ କମଳ ଗଦା ଧରି	।।
ପୀତ ବସନ କଟୀ ମାଝେ	।	ତଡ଼ିତ ନୀଳ ମେଘ ସାଜେ	।।
ରତ୍ନ କୁଣ୍ଡଳେ ଶ୍ରୁତି ଯୁଗେ	।	ଶ୍ରୀବତ୍ସ ଚିହ୍ନ ହୃଦଭାଗେ	।।
କଣ୍ଠେ ଲମ୍ବଇ ବନମାଳ	।	ସୁନ୍ଦର ଅଳତା କପୋଳ	।।
ପ୍ରସନ୍ନ ମୁଖେ ହାସ ଦିଶେ	।	ସଲିଳେ କମଳ ପ୍ରକାଶେ	।।
ଜଳଧି ଉଛୁଳେ ଉଲ୍ଲୋଳେ	।	କାନନେ ନାନା ପୁଷ୍ପ ଲୋକେ	।।
ଋତୁ ବହଇ ଗୁଣବନ୍ତେ	।	ପ୍ରସରେ ଶରଦ ବସନ୍ତେ	।।
ସୁଗନ୍ଧ ପବନ ଆମୋଦେ	।	ଗଗନେ ମଙ୍ଗଳ ଶବଦେ	।।
ଭୂମିରେ ବିପ୍ର ବେଦ ନାଦେ	।	ଅନଳ ପୂଜନ୍ତି ସନ୍ନିଧେ	।।
ଗ୍ରହ ନକ୍ଷତ୍ର ଶୁଭବେଳେ	।	ପର୍ବତେ ରହିଲେ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଭାଦ୍ରବ ମାସ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ	।	ଦ୍ୱାଦଶୀ ଶ୍ରବଣା ଯେ ରକ୍ଷ	।।
ମୁହୂର୍ତ୍ତ ନାମ ଅଭିଜିତ	।	ଗ୍ରହ ନକ୍ଷତ୍ର ସୁପ୍ରଶସ୍ତ	।।
ସର୍ବ ନକ୍ଷତ୍ରେ ତାରାଗଣେ	।	ପ୍ରଶସ୍ତ ମଙ୍ଗଳ ଦକ୍ଷିଣେ	।।
ବିଜୟା ନାମ ମଧ୍ୟାୟନେ	।	ଶଙ୍ଖ ଦୁନ୍ଦୁଭି ବାଦ୍ୟସ୍ୱନେ	।।
ମୃଦଙ୍ଗପଟ୍ଟହ କଂସାଳ	।	ଦୁନ୍ଦୁଭି ଭେରୀ ବାଦ୍ୟ ଗୋଳ	।।
ବଜାନ୍ତି ଗୋମୁଖା ଆନକ	।	ପ୍ରଣବ ତୁରୀ ଯେ ଅନେକ	।।
ସୁଗୀତ ବାଦ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ଗୋଳେ	।	ଦିଗ ଉଛୁଳିଲା ତୁମୂଳେ	।।
ନାଚନ୍ତି ଅପସରା ବୃନ୍ଦେ	।	ଗନ୍ଧର୍ବ ତାଳଯନ୍ତ୍ର ବାଦ୍ୟେ	।।
ଦେବତା ମୁନି ପିତୃଗଣେ	।	ଅଗ୍ନି ସମେତ ଜଣେ ଜଣେ	।।
ସୁପର୍ଣ୍ଣ ସିଦ୍ଧି ବିଦ୍ୟାଧର	।	ସହ କିଂପୁରୁଷ କିନ୍ନର	।।
ଚାରଣ ଯକ୍ଷ ରକ୍ଷ ମଦି	।	ପିଶାଚ ଗୃହ୍ୟକ ପ୍ରସିଦ୍ଧି	।।
ସ୍ତୁତି ବଚନେ ଗୀତ ସ୍ୱରେ	।	ପୁଷ୍ପ ବର୍ଷନ୍ତି ନିରନ୍ତରେ	।।
ଅଦିତି ପରେ ପୁଷ୍ପ ବୃଷ୍ଟି	।	ଯେବେ ଖଣ୍ଡିବ ଜନ୍ମାରିଷ୍ଟି	।।
ଅଦିତି ନିଜ ପୁତ୍ର ଦେଖି	।	ନିର୍ମଳ କଲା ବେନି ଆଖି	।।
ଯେ ହରି ନିଜ ଯୋଗ ତେଜେ	।	ଜନ୍ମିଲେ କାଶ୍ୟପର ବୀର୍ଯ୍ୟେ	।।
କଶ୍ୟପ ଜୟ ଜୟ ବାଣୀ	।	ମଙ୍ଗଳ ବେଦନାଦ ଭଣି	।।
ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।	ରୂପ ପ୍ରକାଶିଲେ ବାମନ	।।
ଦେଖନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗେ ଦିଗପାଳେ	।	ଦେବୀ ଦେବତା ଅନ୍ତରାଳେ	।।
ବଟ ବାମନ ରୂପ ଦେଖି	।	ମୁନିଏ ଆଶ୍ରମ ଉପେକ୍ଷି	।।
ପରମ ହରଷେ ମିଳିଲେ	।	ଜୟ ମଙ୍ଗଳା ସ୍ତୁତି କଲେ	।।
ବିଧାତା ଆଦି ମୁନି ତୁଲେ	।	ପୁତ୍ରର ଜାତକର୍ମ କଲେ	।।
ବାମନ ଉଗ୍ର କର୍ମ ଦେଖି	।	ସବିତା ଗଗନେ ଉପେକ୍ଷି	।।
ସବିତା ମନ୍ତ୍ର କର୍ଣ୍ଣେ କହେ	।	ଯେଣେ ସବିତା ତେଜ ବହେ	।।
ଗୁରୁ ପଇତା ଦେଲେ କନ୍ଦେ	।	କଶ୍ୟପ ମେଖଳା ଆନନ୍ଦେ	।।
ଅବନୀ କୃଷ୍ଣାଜିନ ଦେଲେ	।	ଶଶାଙ୍କ ଦଣ୍ଡ ସମର୍ପିଲେ	।।
ଅଦିତି ଦେଲା କଉପୀନ	।	ଯେଣେ ତ୍ରିଦଣ୍ଡ ପରିଧାନ	।।
ମୁନିଏ ଦେଲେ କରେ ଦର୍ଭ	।	ତେଜ ମଣ୍ଡଳ ଦେବଗର୍ଭ	।।
ଶାରଦା ଦେଲେ ଅକ୍ଷମାଳା	।	ଯେସନେ ବୁଦ୍ଧି ଅନର୍ଗଳା	।।
ବରୁଣ ରାଜା ଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ତେ	।	ଭିକ୍ଷାପାତ୍ରକୁ ଦେଲେ ହସ୍ତେ	।।
ଅମ୍ବିକା ଦେଲେ ଭିକ୍ଷା ଆଣି	।	ସଙ୍ଗତେ ଘେନି କମଳିନୀ	।।
ଋଷିଏ ବ୍ରହ୍ମତେଜ ଦେଲେ	।	ସ୍ତୁତି ବଚନେ ସ୍ତୁତି କଲେ	।।
ନର୍ମଦା ନଦୀର ଉତ୍ତରେ	।	ଭୃଗୁ କଚ୍ଛପେ ବିପ୍ରବରେ	।।
କଶ୍ୟପ ହୋମ କରାଇଲେ	।	ବିଧାତା ପୁରୁଷର ବୋଲେ	।।
ଏମନ୍ତ ଧରି ଦିବ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତି	।	ଦେଲେ ଅନଳେ ପୂର୍ଣ୍ଣାହୁତି	।।
ଋତ୍ୱିକେ କରି ନାନା ବିଧି	।	ବଳିର ମତେ ଅଶ୍ୱମେଧି	।।
କରାଇ ନିଜ ମନ୍ତ୍ର ବଳେ	।	ଅମରେ ସ୍ଥାପିବ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ସେ କଥା ଜାଣିଣ ବାମନ	।	ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ କଲେକ ଗମନ	।।
ବଳି ଭୁବନେ ବିଷ୍ଣୁଯାନ୍ତେ	।	ଭୂମି କମ୍ପଇ ପଦାଘାତେ	।।
ବଳିକୁ ଯଜମାନ କରି	।	ମିଳି ଭୃଗୁଙ୍କୁ ଆଗକରି	।।
ଯଜ୍ଞ କରନ୍ତି ମନ୍ତ୍ର ବଳେ	।	ଯେମନ୍ତେ ଅମର ମଣ୍ଡଳେ	।।
ବଳି ବସିଲା ଦୃଢ଼ ଚିତ୍ତେ	।	ନିୟତ୍ତେ ଜନ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ବଳି ଯଜ୍ଞବାଟେ	।	ବାମନ ମିଳିଲେ କପଟେ	।।
ତପନ ଦେଖି ତାରାପନ୍ତି	।	ଯେସନେ ହ୍ୱନ୍ତି ହତଜ୍ୟୋତି	।।
ଭାର୍ଗବ ଆଦି ପୁରୋହିତେ	।	ସଦସ୍ୟ ଯଜମାନ ଯେତେ	।।
ବାମନ ତେଜେ ଅସ୍ତଗଲେ	।	ତମ ଯେସନେ ପ୍ରାତଃକାଳେ	।।
ନ କରିପାରି ଅନୁମାନ	।	ସର୍ବେ ହୋଇଲେ ହତଜ୍ଞାନ	।।
ରବି ଶଶାଙ୍କ କବା ବହ୍ନି	।	ମିଳିଲେ ନିଜ ତେଜ ଘେନି	।।
ଯେ ତହିଁ ଥିଲେ ବ୍ରହ୍ମାସୁତ	।	ଯଜ୍ଞ ପ୍ରୋକ୍ଷଣେ ଉପଗତ	।।
ଏମନ୍ତେ ଜାଣି ନ ପାରିଲେ	।	ବାମନ ତେଜେ ଅସ୍ତ ଗଲେ	।।
ଚାହାନ୍ତି କୁତ୍ସିତ ଲୋଚନେ	।	କେହି ନ ଜାଣି ଅନୁମାନେ	।।
କାହାରି ଦେହେ ନାହିଁ ଜ୍ଞାନ	।	କ୍ଷଣେ ରହିଲେ ଖେଦମନ	।।
ସେ ଜଳ କମଣ୍ଡଳୁ ଘେନି	।	କରିଣ ସାମବେଦ ଧ୍ୱନି	।।
ମିଳିଲେ ଯଜ୍ଞରେ କପଟ	।	ବାମନ ନୃପତି ନିକଟ	।।
କଟିରେ କୃଷ୍ଣାଜିନ ଶୋହେ	।	ଖର୍ବ ଶରୀରେ ଜନ ମୋହେ	।।
ବେଷ୍ଟିତ କଟିଲେ ମେଖଳା	।	ଯଜ୍ଞୋପବୀତ ଅକ୍ଷମାଳା	।।
ଅଦ୍ଭୁତ ବାମନ ଶରୀର	।	ଶିରେ ବିରାଜେ ଜଟାଭାର	।।
ମାୟା ବାମନ ରୂପ ଦେଖି	।	ତକ୍ଷଣେ ଆସନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ଭୃଗୁ ସହିତେ ଶିଷ୍ୟ ଯେତେ	।	ଆସନୁ ଉଠିଲେ ତ୍ୱରିତେ	।।
ଅଞ୍ଜଳି ହସ୍ତ କରି ବେଗେ	।	ମିଳିଲେ ବାମନର ଆଗେ	।।
ବଳି ବାମନ ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ଆସନ ଦେଲେ ବେଗେ ନେଇ	।।
ଚରଣେ ନମସ୍କାର କରି	।	କୁଶଳ ବାରତା ପଚାରି	।।
ଉତ୍ତମ ଜଳେ ଧୋଇ ପାଦ	।	ଆନନ୍ଦେ କଣ୍ଠ ଗଦଗଦ	।।
ପାଦ ଉଦକ ଘେନି ଶିରେ	।	ରୋମ ହରଷ କଳେବରେ	।।
ଯାର ଚରଣେ ଶେଷ ଜଳ	।	ଖଣ୍ଡଇ ସର୍ବ ଅମଙ୍ଗଳ	।।
ଗିରୀଶ ପରମ ଭକ୍ତିରେ	।	ଯେ ପାଦୋଦକ ଧରେ ଶିରେ	।।
ବଳି ଯେ ବେନି କର ଯୋଡ଼ି	।	କହେ ବାମନ ପାଦେ ପଡ଼ି	।।
ବଳି ଉବାଚ
ଭୋ ବିପ୍ର ନମେ ତୋ ଚରଣେ	।	ଅଶେଷ କୁଶଳ କାରଣେ	।।
ବ୍ରହ୍ମ ଋଷିଙ୍କ ତେଜ ପ୍ରାୟ	।	ମୁହିଁ ଦେଖଇ ତୋର ଦେହ	।।
ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ୱରୂପ ସାକ୍ଷାତେ	।	ତୋ ରୂପ ନାହିଁ ଏ ଜଗତେ	।।
କି ଅର୍ଥେ ତୋହର ଆଗମ	।	କହ ତୋହର କିସ ନାମ	।।
ମୋ ପିତୃଗଣେ ଆଜି ତୋଷ	।	ପବିତ୍ର ମୋର ଗୃହବାସ	।।
ଆଜି ମୋ ସଫଳ ଜୀବନ	।	ଯେଣୁ ତୁମ୍ଭର ଆଗମନ	।।
ପବିତ୍ର ହୋଇଲା ମୋ କୁଳ	।	ଲଭିଲ ଶତକ୍ରତୁ ଫଳ	।।
ଆଜ ଅନଳ ଘୃତ ଗ୍ରାସେ	।	ତୋଷେ ଚଳିବେ ନିଜ ବାସେ	।।
ଏ ଗୃହ ପବିତ୍ର ମୋହର	।	ନିର୍ମଳ ଆଜ ସର୍ବପୁର	।।
ଭୋ ବିପ୍ର ଦାନ ମାଗ ମୋତେ	।	ଯେ ଅବା ଇଚ୍ଛା ତୋର ଚିତ୍ତେ	।।
ଗୋରୁ କାଞ୍ଚନ ଦିବ୍ୟପୁର	।	କିବା ପ୍ରାସାଦ ମନୋହର	।।
ଗ୍ରାମ ପାଟଣା କନ୍ୟାଧନ	।	ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ବା ସୁବର୍ଣ୍ଣ	।।
ଅନ୍ନ ବସନ ଆଦି ଯେତେ	।	ଭୋ ବିପ୍ରବର ମାଗ ମୋତେ	।।
ଗଜ ତୁରଙ୍ଗ ଅଶ୍ୱ ତରୀ	।	ରଥି ପଲ୍ୟଙ୍କ ଆଦିକରି	।।
କିବା ତୋହର ହିତେ ଯେତେ	।	ଭୋ ବିପ୍ର ମାଗ ଅନୁମତେ	।।
ଦେବି ମୁଁ ଏ ସତ୍ୟ ବଚନ	।	ଦାରା ତନୟ ବା ଜୀବନ	।।
ଏମନ୍ତ ବଳି ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ	।	କହିଲେ ବାମନ ଅଗ୍ରତେ	।।
ଏମନ୍ତେ ବଳି ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ବିଷ୍ଣୁ ସ୍ୱଭାବେ କୁଶପାଣି	।।
ମଙ୍ଗଳ ସ୍ୱରେ ବେଦଧ୍ୱନି	।	କରନ୍ତି ବଳି ମନ ଘେନି	।।
ତିନି ଭୁବନ କମ୍ପେ ନାଦେ	।	ସୁଜନ ମନ ବିଷ୍ଣୁ ପାଦେ	।।
କହଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ପ୍ରାକୃତ ବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳି ଭୁବନେ ବେଦଧ୍ୱନି କରଣେ

ନାମ ସପ୍ତଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

Unknown

ଅଷ୍ଟାଦଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବଳିର ଏ ବଚନ ଶୁଣି	।	ସନ୍ତୋଷେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ବଳି ବାକ୍ୟକୁ ସ୍ତୁତି କରି	।	ବଟୁ ବାମନ ରୂପ ଧରି	।।
ବୋଲନ୍ତି ମଧୁର ବଚନ	।	ସେବ ବାକ୍ୟେ ମୋହ ପ୍ରାଣୀମନ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ହେ ବଳି ଧନ୍ୟ ତୋ ବଚନ	।	କୁଳ ଉଚିତ ସୁଶାସନ	।।
ଧର୍ମ ସମ୍ଭୂତ ଯଶସ୍କର	।	ଅର୍ଥୀଜନକୁ ସୁଧାକର	।।
ଯାହାର ବଂଶେ ପୁରୋହିତ	।	ଭାର୍ଗବ ପଦ୍ମଯୋନି ସୁତ	।।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଯାର ପିତାମହ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଭଜନେ ମହାଶୟ	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣେ ଦାନ ତୁମ୍ଭ କୁଳେ	।	ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭୁବନ ମଣ୍ଡଳେ	।।
ଯାହାର ବଂଶେ ରଣତୀର୍ଥ	।	ସଂଗ୍ରାମେ ନୁହନ୍ତି ନିସତ	।।
ଅତିଥି ଆଗମନେ ସୁଖୀ	।	ଦୁଃଖୀଜନଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦୁଃଖୀ	।।
ନିର୍ମଳ ଯଶ ଯାର କୁଳେ	।	ବିଖ୍ୟାତ ଏ ମହୀମଣ୍ଡଳେ	।।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଜାତ ଯେଉଁ କୁଳେ	।	ଯେହ୍ନେ ଶଶାଙ୍କ ତାରାମେଳେ	।।
ଯେବଂଶେ ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ବୀର	।	ଦେବ ମାନବେ ଅଗୋଚର	।।
ହିରଣ୍ୟ ଦୈତ୍ୟ ଗଦାପାଣି	।	ଏକାକୀ ଭ୍ରମଇଁ ଧରଣୀ	।।
ତାହାର ସଙ୍ଗେ ଗଦାଯୁଦ୍ଧେ	।	କେହି ନ ଗଲେ ରଣ ମଧ୍ୟେ	।।
ଶୁକର ରୂପେ ପୂର୍ବେ ହରି	।	ଦନ୍ତାଗ୍ରେ ଧରଣୀ ଉଦ୍ଧରି	।।
ତାହାର ଆଗମନ କାଳେ	।	ସେ ହରି ଥିଲେ ମହାଜଳେ	।।
ବରୁଣ ପୁରେ ଦଇତ୍ୟାରି	।	ସଙ୍ଗେ ହିରଣ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ କରି	।।
ଅନେକ ମାୟା ଯୁଦ୍ଧ କଲା	।	ବିଷ୍ଣୁର ପଦାଘାତେ ମଲା	।।
ସେ ହରି ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ମାରି	।	ଦନ୍ତାଗ୍ରେ ଧରଣୀ ଉଦ୍ଧରି	।।
ଆତ୍ମାକୁ ଜୟୀ ପ୍ରାୟେ ମଣି	।	ସକଳ ସଭା ମଧ୍ୟେ ଭଣି	।।
ଅନୁଜ ବଧ ଶୁଣି ରଣେ	।	ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ତକ୍ଷଣେ	।।
ଭ୍ରାତୃ ମରଣେ କ୍ରୋଧ କରି	।	ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଶୂଳ କରେ ଧରି	।।
ସମନ ତୁଲ୍ୟ କୋପମନେ	।	ମିଳିଲା ବିଷ୍ଣୁର ଭୁବନେ	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ତାର ଆଗମନେ	।	ଦେଖି ଭାବିଲେ ମନେ ମନେ	।।
କୃତାନ୍ତ ପ୍ରାୟେ ଶୂଳ ତୋଳି	।	ଦେଖି ଧାଇଁଲେ ମହାବଳୀ	।।
ସେ ହରିମାୟା ଯୋଗବଳେ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ଦେଖି ପଳାଇଲେ	।।
ଅସୁର ମନେ ବିଚାରଇ	।	ଏ ମୋର ମାରିଅଛି ଭାଇ	।।
ଏହାକୁ ପ୍ରାଣେ ନାଶ କଲେ	।	ତେବେ ଜୀବନ ଥିବ ଭଲେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଚିନ୍ତି ଶୂଳଧରି	।	ପଛେ ଧାଇଁଲେ ରୋଷ ଭରି	।।
ଭୟେ ପଳାନ୍ତି ତାକୁ ଦେଖି	।	ସଭ୍ରମେ ଭୁବନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ତେଣେ ପଳାନ୍ତି ନରହରି	।	ପଛେ ଅସୁର ଗଦାଧରି	।।
ସେ ବିଷ୍ଣୁ କରନ୍ତି ବିଚାର	।	ସ୍ୱଭାବେ ଅଜୟ ଅସୁର	।।
ଏହାକୁ ମାୟା ମୁଁ ନ କଲେ	।	ନୋହିଲେ ନ ରହିବ ଭଲେ	।।
ଏହା ହୃଦରେ ମୁହିଁ ପଶି	।	ମାୟାରେ ମନକୁ ଆର୍କଷି	।।
ଯେମନ୍ତେ ଏ ମୋତେ ନ ପାଇ	।	ନିର୍ଭୟେ ନିଜ ପୁରେ ଯାଇ	।।
ମୋର ବିଷୟେ ବହିକ୍ରୋଧ	।	କରଇ ଭଇରବ ନାଦ	।।
ଶବଦେ ଭୁବନ କମ୍ପିଲା	।	ସମୁଦ୍ର କୂଳକୁ ଲଘିଂଲା	।।
ସେ ବୀର ବିଚାରଇ ମନେ	।	ଏ ତ ଲୁଚିଲା ମନଚ୍ଛନ୍ନେ	।।
ନିଶ୍ଚେ ସେ ବଇକୁଣ୍ଠ ଗଲା	।	ଏମନ୍ତ ବୋଲି ବାହୁଡ଼ିଲା	।।
ପଥେ ଚଳନ୍ତି ମନେ ଭାବି	।	ବୋଲଇ ଅବଶ୍ୟ ମାରିବି	।।
ଏ ମୋର ଭ୍ରାତା ହତକାରୀ	।	ଏମନ୍ତ କ୍ରୋଧ ମନେ ଧରି	।।
ଜୀବନେ ଥିବା ପରିଯନ୍ତେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ନ ଭଜି କଦାଚିତ୍ତେ	।।
ହରିର ତୁଲେ ବାଦ କଲା	।	ଅନ୍ତେ ସେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପାଇଲା	।।
ତାହାର ତନୟ ପ୍ରହ୍ଲାଦ	।	ନିତ୍ୟ ସେବିଲା ବିଷ୍ଣୁ ପାଦ	।।
ବିଷ୍ଣୁ ଭକତ ମହାଶୟ	।	ଦେବେ ଦାନବ ସେ ଅଜୟ	।।
ତାହାର ବଂଶେ ତୋର ଜାତ	।	ସ୍ୱଭାବେ ଅଟୁ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ	।।
ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞ ମହିମା ତୋହର	।	ଏ କୁଳେ ଅତି ଯଶସ୍କର	।।
ତିନି ଭୁବନେ ତୁ ଯେ ରାଜା	।	ସର୍ବେ କରନ୍ତି ତୋର ପୂଜା	।।
ଏଣୁ ତୋହର ହସ୍ତେ ତୁହି	।	ନିବାସ ଅର୍ଥେ କଳ୍ପେ ଭୂଇଁ	।।
ମୋହର ପାଦେ ପାଦ ତିନି	।	ମାପିଣ ଦିଅ ହେ ମେଦିନୀ	।।
ଦାରା ତନୟ ମୋର ନାହିଁ	।	କେବଣ ବସ୍ତୁ ମୁଁ ଇଚ୍ଛଇ	।।
ଏ ଭୂମି ଦାନ ଦିଅ ମୋତେ	।	ଯେମନ୍ତେ ରହିବି ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ	।।
ତୁ ଅଟୁ ଭକତ ଈଶ୍ୱର	।	ଆନେ କି ପ୍ରୟୋଜନ ମୋର	।।
ଏମନ୍ତ ବିପ୍ର ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ବୋଲେ ଦନୁଜ ବୀରମଣି	।।
ବଳି ଉବାଚ
ଭୋ ବିପ୍ର ଶୁଣ ମୋ ଉତ୍ତର	।	ତୁ ଅତି ବାଳକ ଶରୀର	।।
ବୃଦ୍ଧର ପ୍ରାୟେ କଥା କହୁ	।	ବିଚାରେ ବାଳକ ତୁ ନୋହୁ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ବାଳବୁଦ୍ଧି ଘେନି	।	ନ ଜାଣୁ ଆତ୍ମାଲାଭ ହାନି	।।
ଅଜ୍ଞାନୀ ପ୍ରାୟେ ତୋର ମତି	।	ଏଣୁ ତୋ ବିପରୀତ ରୀତି	।।
ମୁହିଁ ତ୍ରିଲୋକ ଏକ ରାଜା	।	ସର୍ବେ କରନ୍ତି ମୋତେ ପୂଜା	।।
ତ୍ରିପାଦ ଭୂମି ମାଗୁ ମୋତେ	।	ଏ ଦାନ ଦେବି ମୁଁ କେମନ୍ତେ	।।
ଲୋକେ କରିବେ ଉପହାସ	।	ଏ କଥା ନୁହଇ ବିଶ୍ୱାସ	।।
ଯେ ବିପ୍ର ମୋ ଦାନ ଘେନି	।	ସେ କାହିଁ ଆନକୁ ମାଗିବ	।।
ଏଣୁ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହାର୍ଥେ	।	ପୃଥିବୀ ମାଗ ଇଚ୍ଛା ମତେ	।।
ଏମନ୍ତ ବଳି ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ବାମନ ବିପ୍ର କହେ ପୁଣି	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ଶୁଣ ହେ ବଳି ନୃପନାଥ	।	ଅଜ୍ଞାନୀ ଜନଙ୍କର ମତ	।।
ସମୁଦ୍ର ଆବରଣ ମହୀ	।	ଏତେ ସମ୍ପଦ ଯେତେ ପାଇ	।।
ତେବେ ହେଁ ଆତ୍ମା ନ ପୂରଇ	।	ଶୁଣ ନୃପତି ମନ ଦେଇ	।।
ସପତ ଦ୍ୱୀପେ ଅଧିପତି	।	ଥିଲେ ଯେ ଅନେକ ନୃପତି	।।
ବୈଶ୍ୟ ଯେ ମାନଧାତା ପଦ	।	ଲଭିଣ ଅତୁଲ୍ୟ ସମ୍ପଦ	।।
ସେ ଅର୍ଥ କାମ ଯେତେ କଲେ	।	ବିଷ୍ଣୁର ଅନ୍ତ ନ ପାଇଲେ	।।
ପୂର୍ବର କର୍ମଫଳ ବଳେ	।	ଯେ ଦିନେ ଯାହା ଅବା ମିଳେ	।।
ତେଣେ ସନ୍ତୋଷ ଯାର ଚିତ୍ତ	।	ଯେ ପ୍ରାଣୀ ତ୍ରିଭୁବନେ ସତ୍ୟ	।।
ଯେ ଅର୍ଥ କାମେ ଅସନ୍ତୋଷ	।	ହୋଏ ସେ ବିଧାତାର ବଶ	।।
ଉଭୟ ଲୋକେ ସୁଖ ନାହିଁ	।	ଅତୃପ୍ତି ଥିବ ତାର କାହିଁ	।।
ସେ ଅସନ୍ତୋଷ ତେଜେ ଜଳେ	।	ଅନଳ ଯେହ୍ନେ ଘୃତବଳେ	।।
ସନ୍ତୋଷ ଜଳବିନ୍ଦୁ ପାଇ	।	ସେ ଅଗ୍ନି ତେଜ ଯେ ଲିଭଇ	।।
ଏଣୁ ସମ୍ପଦେ କାର୍ଯ୍ୟ ନାହିଁ	।	ତ୍ରିପାଦେ ଦିଅ ମୋତେ ମହୀ	।।
ତେକେ କୃତାର୍ଥ ମୋ ଜୀବନ	।	ଅଧିକେ କିବା ପ୍ରୟୋଜନ	।।
ଏମନ୍ତ ବାକ୍ୟ ବିପ୍ର ଘୋଷେ	।	ସେ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି ବଳି ହସେ	।।
ବୋଲଇ ଧର କୁଶପାଣି	।	ତୋ ପାଦ ପ୍ରମାଣେ ଧରଣୀ	।।
ଦେବଇଁ ସତ୍ୟ ମୋ ବଚନ	।	ଭୋ ବିପ୍ର ତୋଷଚିତ୍ତେ ଘେନ	।।
ଏମନ୍ତ ସତ୍ୟ ବଳି ବାଣୀ	।	ବାମନ ତୋଷମନ ଶୁଣି	।।
ଶୁକ୍ର ଯେ ରାଜା ପଛେ ଥିଲା	।	ଦାନର ନିଶ୍ଚୟେ ଦେଖିଲା	।।
ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଉବାଚ
କର ଅଞ୍ଜଳି ଅଗ୍ର କରି	।	ବଳିକୁ କହେ ଆଗ ସରି	।।
ଶୁଣ ହୋ ବୈଲୋଚନ ସୁତ	।	ତୋତେ ଦେଖିଲି ବିପରୀତ	।।
ପାତ୍ର ଅପାତ୍ର ତୁ ନ ଜାଣୁ	।	ବିପ୍ରକୁ ଦାନ ପରିମାଣୁ	।।
ଦେଖ ଏ ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।	କପଟ ଶରୀର ବାମନ	।।
ବିବୁଧଗଣ ରକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟେ	।	ଜନ୍ମିଲେ କଶ୍ୟପର ବୀର୍ଯ୍ୟେ	।।
ଅଦିତି ଗର୍ଭେ ଜାତ ହୋଇ	।	ଅଇଲା ତୋର ଜ୍ଞାନ କାହିଁ	।।
ଅନର୍ଥ ଅର୍ଥ ତୁ ନ ଜାଣି	।	ହସ୍ତେ ଧଇଲୁ କୁଶପାଣି	।।
ଅଦିତି ଗର୍ଭେ ଜାତ ହୋଇ	।	ଏମନ୍ତ ଦେଖିଲାତ ନାହିଁ	।।
ତୋହର ଯଶ ସୁଖ ଶିରୀ	।	ହରି ବାମନ ରୂପ ଧରି	।।
ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଦେବ ମାୟାବଳେ	।	ତୁ ମୂଢ଼ ପଶିବୁ ପାତାଳେ	।।
ତିନି ଚରଣେ ତିନିପୁର	।	ସମ୍ପଦ ହରିବ ତୋହର	।।
ସର୍ବସ୍ୱ ବିଷ୍ଣୁ ହସ୍ତେ ଦେଇ	।	ତୁ ପୁଣି ବିଶ୍ରମିବୁ କାହିଁ	।।
ପାଦକେ ଅବନୀ ପୂରିବ	।	ଶରୀର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଘୋଟିବ	।।
ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଦ ଅଷ୍ଟ ଦିଶ	।	ବିକ୍ରମି ଭୁବନ ଆକାଶ	।।
ସଂକଳ୍ପ ଯେବେ ତୁ ନ ଦେବୁ	।	ନିଶ୍ଚେ ତୁ ନରକେ ପଡ଼ିବୁ	।।
ସଂକଳ୍ପ କରି ନାନା ଅର୍ଥେ	।	ଯେବା ନଦିଏ ଲୋଭ ଚିତ୍ତେ	।।
ସେ କାହିଁ ଥିବ ଏ ସଂସାରେ	।	ପଡ଼େ ନରକ ଅନ୍ଧକାରେ	।।
ଯେ ଦାନେ ବୃତ୍ତି ଯାଇ ନାଶ	।	କୁଳ ସମୂଳେ ଧର୍ମନାଶ	।।
ଯେ ଦାନ କେବେହେଁ ନ କରେ	।	ଯଶ ସମ୍ପଦ ଯେଣେ ହରେ	।।
ପୂର୍ବେ ଯେ ସିଦ୍ଧି ମୁନିମାନେ	।	ଯେ ଧର୍ମ କହିଛନ୍ତି ଜନେ	।।
ତାହା କହିବି ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।	ରାଜନ ଶୁଣ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।।
ମନ ବଚନ ସତ୍ୟକରି	।	ଓଁ କାର ନାଦ ସେ ଉଚ୍ଚାରି	।।
ଦେବି ମୁଁ ବୋଲି ଯାହା କରେ	।	କେ ଜ୍ଞାନ ଥାଉ ତାହା ହରେ	।।
ଏ ଦେହ ବୃକ୍ଷର ସ୍ୱରୂପ	।	ସତ୍ୟ ତାହାର ଫଳ ପୁଷ୍ପ	।।
ବୃକ୍ଷରନାଶେ ନାଶ ଯାନ୍ତି	।	ବୃକ୍ଷର ମୂଳେ ଥିଲେ ଶାନ୍ତି	।।
ସଂକଳ୍ପ ସତ୍ୟ ନାଶ ଯାନ୍ତେ	।	କେବେହେଁ ନମିଳେ ଜଗତେ	।।
ଆକାର ଉକାର ମକାରେ	।	ଶବଦ ଉଚ୍ଚାରଣ କରେ	।।
ଯେ ତାହା ଅଜ୍ଞାନେ ହରନ୍ତି	।	ନିଜ ଶରୀର ନ ଧରନ୍ତି	।।
ହାସ୍ୟ ସଂଯୋଗ ନାରୀ ସଙ୍ଗେ	।	ବିହାର କନ୍ୟାବର ଯୋଗେ	।।
ବୃତ୍ତ୍ୟର୍ଥେ ପ୍ରାଣୀର ସଙ୍କଟେ	।	ଗୋରୁ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କର କଷ୍ଟେ	।।
ମିଥ୍ୟା କହିଲେ ଯେବେ ତରେ	।	ଏକଥା କେବେହେଁ ନ କରେ	।।
ଏମନ୍ତ ଭୃଗୁ ବାକ୍ୟ କହି	।	ବଳି ତା ବାକ୍ୟେ ମନ ଦେଇ	।।
ସଂଶୟ ରହିଲାକ ଚିତ୍ତେ	।	ଗୁରୁ ବଚନେ ଧର୍ମ ମତେ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ବଳି ବାମନ ବାକ୍ୟ ବନ୍ଧେ	।	କହିଲେ ଏ ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧେ	।।
ସୁଜନେ ଶୁଣ ଏକଚିତ୍ତେ	।	ହରି ଚରିତ ଭାଗବତେ	।।
ସୁଜନେ ଶୁଣି ଏବେ ଭାବ	।	ଏ ଭାବେ ସଂସାରୁ ତରିବ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳି ବାମନ ସମ୍ବାଦେ

ନାମ ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଊନବିଂଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବଳି ଯେ ଅସୁରଙ୍କ ପତି	।	ସ୍ୱଭାବେ ଧର୍ମେ ଥିଲା ମତି	।।
କୁଳ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	ଧର୍ମ ଅଧର୍ମ ମନେ ଗୁଣି	।।
ତୁନି ହୋଇଲା କ୍ଷଣେ ମାତ୍ର	।	ଶିଥିଳ କମ୍ପମାନ ଗାତ୍ର	।।
ଦଣ୍ଡକେ ଗୁରୁ ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ମୁଖେ ହରଷ ଭାବ ବହି	।।
ବଳି ଉବାଚ
ଭୋ ଗୁରୁ ସତ୍ୟ ତୋର କଥା	।	ଗୃହସ୍ଥ ଜନର ବ୍ୟବସ୍ଥା	।।
ଯେ ଧର୍ମ କାମ ଅର୍ଥ ଯଶ	।	ବୃତ୍ତି ସହିତେ ହୁଏ ନାଶ	।।
ଏମନ୍ତ ଧନ ଲୋଭେ ଭାବି	।	ବିପ୍ରଙ୍କୁ କେମନ୍ତେ ଲଙ୍ଗିବି	।।
ସର୍ବ ଦେବତା ବିପ୍ର ଦେହେ	।	ବ୍ରାହ୍ମଣ ଦେବେ ବିଷ୍ଣୁ ରହେ	।।
ଏକ ବିପ୍ରକୁ ବଞ୍ଚାଇଲେ	।	ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଯଶ କରି ଭଲେ	।।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ବଂଶେ ମୁହିଁ ଜାତ	।	ଏ କଥା ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ	।।
କପଟ ପ୍ରାୟେ ମାୟା କରି	।	କେମନ୍ତେ ସଚ୍ୟ ବାକ୍ୟ ହରି	।।
ପଡ଼ି କପାଳ କର୍ମ ବଳେ	।	ଅଯଶ ଲଭିବି ଶୟଳେ	।।
ସତ୍ୟ ଉପରେ ଧର୍ମ ନାହିଁ	।	ଏ କଥା ପୃଥ୍ୱୀ ଅଛି କହି	।।
ଧର୍ମରେ ସମ୍ପଦ ପତନେ	।	ନରକେ ନ ତରି ଯେସନେ	।।
ସ୍ୱସ୍ଥାନେ ଭୋଗ ନାହିଁ ତାପ	।	ବିପ୍ର ଲଘଂନେ ଯେତେ ପାପ	।।
ସେ ଭୂମି ଛାଡ଼ି ଅନ୍ତକାଳେ	।	ମୁଁ କି ପାଇବି ଅନ୍ତରାଳେ	।।
ଏ ଭୂମି ବିପ୍ରେ ବାକ୍ୟ ଦେଇ	।	କେମନ୍ତେ ଲଘିଂବଇଁ ମୁହିଁ	।।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ହିତ ସାଧୁଜନ	।	ଯେ କରେ ଧନ୍ୟ ତା ଜୀବନ	।।
ମରୀଚି ଆଦି ଋଷି ଯେତେ	।	ପୂର୍ବେ ଏ ସାଧନ ସମସ୍ତେ	।।
ପୃଥିବୀ ଆଶା ବଶ କଲେ	।	ସଙ୍ଗତେ କିବା ଘେନିଗଲେ	।।
ମୋହର ବଂଶେ ଯେ ଦାନବେ	।	ଏ ଭୂମିଗତେ ଥିଲେ ସର୍ବେ	।।
ସେ ସର୍ବେ କାଳେ ଅସ୍ତ ହେଲେ	।	ଯଶ ରହିଲା ମହୀତଳେ	।।
ସମରେ ଯେ ବୀର ପଶନ୍ତି	।	ଆତ୍ମା ବିଚାର ନ କରନ୍ତି	।।
ଯେ ତୀର୍ଥେ ତ୍ୟଜନ୍ତି ଶରୀର	।	ସ୍ୱଧର୍ମ କରନ୍ତି ବିଚାର	।।
ଯେ ସତପାତ୍ରେ ଦ୍ୟନ୍ତି ଦାନ	।	ସେ ସର୍ବେ ସାତ୍ତ୍ୱିକ ଜୀବନ	।।
ଏ ସତ୍ୟ ଧର୍ମ ଦୁଇ କରି	।	ତୁମ୍ଭ ବଚନ ମନେ ଧରି	।।
ଏ ମୋର ଶରୀର ନ ଥିବ	।	ଏଥକୁ ସାକ୍ଷୀ ସଦାଶିବ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ବଂଶେ ଜାତ ହୋଇ	।	ଏମନ୍ତ କହ କାହିଁ ପାଇଁ	।।
ମୁଁ ଯେ ଧରଣୀ ଦେବି ଦାନ	।	ଏଥକୁ ସାକ୍ଷୀ ଭଗବାନ	।।
ବେଦ ବିଧାନ ଯେ ଜାଣନ୍ତି	।	ଆତ୍ମାକୁ ସର୍ବଭୂତେ ଚିନ୍ତି	।।
ଅନେକ ଯଜ୍ଞ ମତେ ପୂଜି	।	ଯାର ଚରଣେଭାବେ ମଜ୍ଜି	।।
ସେ ହରି ଦୟା ମୋତେ କରୁ	।	ଅଥବା ଶରୀର ସଂହାରୁ	।।
ତହିଁକି ମୋର ଚିନ୍ତା ନାହିଁ	।	ବିପ୍ରେ ଧରଣୀ ଦେବି ମୁହିଁ	।।
ଅଧର୍ମ ମାର୍ଗେ ଯେବେ ମୋତେ	।	ବିପ୍ର ମାରିବେ କୋପ ଚିତ୍ତେ	।।
ଏ ବ୍ରହ୍ମା ତନୁ ନଷ୍ଟ ମୋର	।	ମୁଁ ତ ଏହାର ନିର୍ବିକାର	।।
ଯେବେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ରୂପ ଧରି	।	ବିଷ୍ଣୁ ମୋ ସଙ୍ଗେ ବାଦ କରି	।।
ଯେବେ ମାରିବେ ଯୁଦ୍ଧେ ମୋତେ	।	ମୋତହୁଁ ଧର୍ମ କେ ଜଗତେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ବଳି ମୁଖେ	।	ସେ ଭୃଗୁ ଅତି ମନଦୁଃଖେ	।।
ବଳିର ସତ୍ୟକଳ୍ପ ଦେଖି	।	କ୍ରୋଧେ ଅରୁଣ କରି ଆଖି	।।
କଟାକ୍ଷ ନୟନେ ଅନାଇ	।	ମୁଖେ କି ଅନଳ ଜଳଇ	।।
ନିର୍ଘାତେ କମ୍ପିତ ନିଃଶ୍ୱାସେ	।	ବଳିକି ଶାପ ଦେଲେ ରୋଷେ	।।
ତୁ ସତ୍ୟ ସନ୍ଧ ନୃପମଣି	।	ମୋହର ମହିମା ନ ଜାଣି	।।
ମୋ ବାକ୍ୟ ନକଲୁରେ ଦୁଷ୍ଟ	।	ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ହେଉ ନଷ୍ଟ	।।
ଏମନ୍ତ ଗୁରୁ ଶାପ ପାଇ	।	ଧରଣୀ ଦାନେ ମନ ଦେଇ	।।
ବାମନ ବେନି ପାଦ ଧରି	।	ଉଦକ ପୂର୍ବ ପୂଜାକରି	।।
ବଳିର ପତ୍ନୀ ବିନ୍ଧ୍ୟାବଳୀ	।	କର୍ଣ୍ଣେ ଭୂଷଣ ରତ୍ନମାଳୀ	।।
ଉଦକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟ ବେଗେ	।	ଘେନି ମିଳିଲା ସ୍ୱାମୀ ଆଗେ	।।
ବଳି ବାମନ ପାଦ ଯୁଗେ	।	ଜଳ ଢାଳିଲାନେଇ ବେଗେ	।।
ପାଦ ଉଦକ ଘେନି ଶିରେ	।	ମନନ୍ଦେ ପୁଲକ ଶରୀରେ	।।
ଯେ ଜଳ ଭୁବନ ପାବିନୀ	।	କାନ୍ତ କାମିନୀ ସଙ୍ଗେ ଘେନି	।।
କୃତାର୍ଥ ହୋଇ କରଯୋଡ଼ି	।	ଚରଣେ ପୁନଃ ପୁନଃ ପଡ଼ି	।।
ଆନନ୍ଦ ସାଗରେ ବୁଡ଼ିଲେ	।	ଶୂନ୍ୟେ ଯେ ଦେବେ ଶୁଣୁଥିଲେ	।।
ଗନ୍ଧର୍ବଗଣ ବିଦ୍ୟାଧର	।	ସିଦ୍ଧ ଚାରଣ ଯେ କିନ୍ନର	।।
କରନ୍ତି ଜୟ ଜୟ ବାଣୀ	।	କୁସୁମ କଳ୍ପବୃକ୍ଷ ଆଣି	।।
ସିଞ୍ଚିଣ ମନ୍ଦାକିନୀ ବାରି	।	ପୁଷ୍ପ ବରଷି ସ୍ତୁତି କରି	।।
ସହସ୍ର ଦୁନ୍ଦୁଭି ଶବଦେ	।	କମ୍ପଇ ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗବାଦ୍ୟେ	।।
ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଅପସରୀ	।	ମଙ୍ଗଳ ଗୀତେ ନାଦ କରି	।।
ଆଗ ହୋଇଲା ତାର ରାଣୀ	।	ବଳି ଯେ ଘେନି କୁଶପାଣି	।।
ବେଦ ବଚନେ ବାକ୍ୟ କରି	।	ସ୍ୱାମୀ କାମିନୀ ମୋଦ ଭରି	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣେ କର ସ୍ତୁତିନାଦ	।	ଧରିଣ ଦେଲା ତିନିପାଦ	।।
ଆତ୍ମା ସନ୍ତୋଷେ ଯେତେ ଧନ	।	ଦକ୍ଷିଣା ଦେଲା ଯଜମାନ	।।
ତାର ଦୁର୍ଲଭ କର୍ମ ଶୁଣି	।	ଦେବେ କରନ୍ତି ଜୟବାଣୀ	।।
ବାମନ ହସ୍ତେ ଜଳ ଘେନି	।	ପାଦକେ କମ୍ପିଲା ମେଦିନୀ	।।
ବାମନ ବଳି ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ବୋଇଲେ ଆଉ ମହୀ କାହିଁ	।।
ବଳି ବୋଇଲେ ଦେବି ସ୍ୱର୍ଗ	।	ବାମନ ପାଦ ଦେଲେ ବେଗ	।।
ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଦ ସ୍ୱର୍ଗେ ଢାଙ୍କେ	।	ଘୋର ଶବଦ ଦିଗ କମ୍ପେ	।।
ଅଦ୍ଭୁତ ବାମନ ଶରୀର	।	ପୂରିଲା ସ୍ୱର୍ଗ ଅଭ୍ୟନ୍ତର	।।
ବଳି ଯେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଚକିତେ	।	ପ୍ରବେଶ ବାମନ ଅଗ୍ରତେ	।।
ଦେଖଇ ବାମନ ଶରୀର	।	ଦେବ ମାନବେ ଅଗୋଚର	।।
ନିର୍ଗୁଣ ଆତ୍ମା ସେ ସ୍ୱଭାବେ	।	କିବା ଉପମା ଦେବା ଏବେ	।।
ବେନି ଚରଣେ ଭୂ-ଆକାଶେ	।	ପର୍ବତ ଗଣେ ଜଙ୍ଘଦେଶେ	।।
ବିହଙ୍ଗ ଗଣ ଜାନୁ ମୂଳେ	।	ଉଡ଼ନ୍ତି ଯେହ୍ନେ ଅନ୍ତରାଳେ	।।
ସନ୍ଧ୍ୟା ଦିଶଇ ବସ୍ତ୍ର ପ୍ରାୟେ	।	ମରୁତଗଣ ଊରୁଦ୍ୱୟେ	।।
ଗୃହ୍ୟରେ ପ୍ରଜାପତି ଦିଶେ	।	ଜଘନ ତଳର ରାକ୍ଷସେ	।।
ନାଭି ପ୍ରଦେଶେ ନଭ ଦିଶେ	।	ସପତ ସିନ୍ଧୁ କୃକ୍ଷି ଦେଶେ	।।
ଉରେ ବିରାଜେ ତାରାଗଣ	।	ଯେହ୍ନେ ଅଳଙ୍କାର ଭୂଷଣ	।।
ଧର୍ମ ବିଚାର ହୃଦ ମଧ୍ୟେ	।	ନିଜ ଶରୀର ଅଧ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱେ	।।
ସ୍ତନମଣ୍ଡଳେ ରୁତ ସତ୍ୟ	।	ମନ ପ୍ରକାଶେ ନିଶାନାଥ	।।
କମଳ ହୃଦୟେ ବିରାଜେ	।	କମଳ ବେନି ହସ୍ତେ ସାଜେ	।।
କଣ୍ଠେ ବିରାଜେ ସାମବେଦ	।	ରସ ପ୍ରକାଶେ ଅନୁପଦ	।।
ଦେବତା ଆଦି ଦିଗପାଳେ	।	ଦିଶନ୍ତି ଭୁଜ ଅନ୍ତରାଳେ	।।
ଗଗନ ଦିଶେ ଶିର ଦେଶେ	।	ମେଘେ ବସନ୍ତି କେଶ ପାଶେ	।।
ନାସିକା ମଧ୍ୟେ ବହେ ଶ୍ୱାସ	।	କର୍ଣ୍ଣେ ବିରାଜେ ସର୍ବଦିଶ	।।
ବେନି ଲୋଚନେ ରବି ଦିଶେ	।	ବଦନେ ଅନଳ ପ୍ରକାଶେ	।।
ବାଣୀରେ ସପ୍ତଛନ୍ଦ ଦିଶେ	।	ଜିହ୍ୱାରେ ବରୁଣ ପ୍ରକାଶେ	।।
ବିଧି ଯେ ନିଷେଧ ଭୂଦେଶେ	।	ରାତ୍ର ଦିବସ ପକ୍ଷେ ଦିଶେ	।।
କ୍ରୋଧ ଲଲାଟେ ପ୍ରକାଶଇ	।	ଅଧର ଦେଶେ ଲୋଭ ବହି	।।
ସ୍ପରଶେ କନ୍ଦର୍ପ ରହଇ	।	ଯେତେ ସଲିଳ ବିରାଜଇ	।।
ଅଧର୍ମ ପୃଷ୍ଠଦେଶେ ରହେ	।	କ୍ରମଶ ମାର୍ଗେ ଯୋଗଶୋହେ	।।
ଛାୟାରେ ମୃତ୍ୟୁ ବିରାଜଇ	।	ହସିତ ମାୟାରେ ବସଇ	।।
ତନୁ ପାଦପେ ନାନା ଜାତି	।	ଔଷଧ ବୃକ୍ଷ ବିରାଜନ୍ତି	।।
ନଦୀ ସମୁହ ନାଡ଼ୀ ଦେଶେ	।	ଶିଳା ସମୂହ ନଖେ ବସେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ବିରାଜେ ବୁଦ୍ଧି ମଧ୍ୟେ	।	ପ୍ରାଣେ ଦେବତା ଋଷି ସାଧ୍ୟେ	।।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ ସହିତେ	।	କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଦିଶେ ଗାତ୍ରେ	।।
ସର୍ବାଙ୍ଗେ ଦିଶେ ତିନିପୁର	।	ଦେବ ମାନବେ ଅଗୋଚର	।।
ନିଜ ଆୟୁଧ ଚତୁର୍ଭୁଜେ	।	ଶଙ୍ଖ କମଳ ଚକ୍ର ସାଜେ	।।
ଗଦା ସାରଙ୍ଗ ଅଛି କର	।	ତୃଣ ଅକ୍ଷୟ ବାଣଧର	।।
ସୁନନ୍ଦ ମୋକ୍ଷ ପାଇ ସାଧେ	।	ସ୍ୱରୂପେ ସ୍ତବନ ଆନନ୍ଦେ	।।
ଦିଗ ଉଭାରି ଦିଗପାଳେ	।	ମୁନି ବିବୁଧ ଅନ୍ତରାଳେ	।।
କିରୀଟ ଅଙ୍ଗଦ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ	।	ଶ୍ରବଣେ ମକର କୁଣ୍ଡଳ	।।
ଶ୍ରୀବତ୍ସ ଚିହ୍ନ ବନମାଳା	।	କଟିରେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମେଖଳା	।।
ବନମାଳାର ଗନ୍ଧ ବାସେ	।	ଭ୍ରମର ଉଡ଼ୁଛନ୍ତି ପାଶେ	।।
ପାଦକେ ଧରଣୀ ପୂରିା	।	ଦ୍ୱିତୀୟେ ସ୍ୱର୍ଗ ଗ୍ରସ୍ତ ହେଲା	।।
ପୂରିଲା ଚତୁର୍ଭୁଜେ ଦିଗ	।	ଶରୀରେ ପୁରେ ନଭୋମାର୍ଗ	।।
ଏମନ୍ତେ ବାମନର ଦେହୀ	।	ତୃତୀୟ ପାଦ ଠାବ ନାହିଁ	।।
ମହତ ଜନ ତପଲୋକ	।	ଲୁଚିଲା ବାମନ ମସ୍ତକ	।।
ବୋଇଲା ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଅଦ୍ଭୁତ ବାମନ ଚରିତ	।।
ସୁଜନେ ଶୁଣ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତେ	।।
ବଳି ବାମନ ଏ ପ୍ରସ୍ତାବ	।	ଶୁଣି ତ୍ରିତାପୁଁ ନିସ୍ତରିବ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବାମନ ବିଶ୍ୱରୂପ ଦର୍ଶନେ

ନାମ ଊନବିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ବିଂଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ବାମନ ରୂପ ତେଜ ଦେଖି	।	ବୁଜିଲେ ହର ବ୍ରହ୍ମା ଆଖି	।।
ବ୍ରହ୍ମା ମରୀଚି ମୁନିଗଣେ	।	ମିଳିଲେ ବାମନ ଚରଣେ	।।
ସନକ ଆଦି ଋଷିଗଣେ	।	ନମିଲେ ବାମନ ଚରଣେ	।।
ପୁରାଣ ଇତିହାସ ବେଦ	।	ତର୍କ ସଂହିତା ଉପବେଦ	।।
ଯମ ନିୟମ ବେନିପାଶେ	।	ସର୍ବେ ମିଳିଲେ ମହାତ୍ରାସେ	।।
ଅପରେ ଯୋଗୀ ସିଦ୍ଧ ଯେତେ	।	ଜ୍ଞାନୀଏ ଅନଳ ସମେତେ	।।
ଅଶେଷ କର୍ମବଦ୍ଧ ପାଶି	।	ଅଭ୍ୟାସ କରି ଭବରାଶି	।।
ବେଗେ ମିଳିଲେ ମୋଦଭରି	।	ସ୍ତୁତି ବଚନେ ସ୍ତୁତି କରି	।।
ବିରଞ୍ଚି ଅତି ତୋଷମନେ	।	କରେ ସଂପୁଟ ଉପାସନେ	।।
ବାମନ ପାଦ ତଳେ ଯାଇ	।	ତକ୍ଷଣେ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ପାଇ	।।
ଯେ ବିଷ୍ଣୁ ନାଭିପଦୁ ଜାତ	।	ଯାହାରେ ସର୍ଜିଲା ଜଗତ	।।
ଆନନ୍ଦେ କମଣ୍ଡଳୁ ଭରି	।	ଶୁଚି ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାବାରି	।।
ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରି ହସ୍ତେ ଘେନି	।	ଯେ ନୀର ଭୁବନ ପାବନୀ	।।
ବାମନ ପାଦ ଶୂନ୍ୟେ ଗଲା	।	ବାଜନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଫାଟିଲା	।।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ରନ୍ଧ୍ରେ ଜଳରାଶି	।	ବେଗେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟେ ପଶି	।।
ବିଷ୍ଣୁର ପାଦ ପଖାଳିଲା	।	ବ୍ରହ୍ମାର ଭୁବନେ ମିଳିଲା	।।
ସେ ଜଳ କମଣ୍ଡଳୁ ଘେନି	।	ବିଷ୍ଣୁ ସମୀପେ ପଦ୍ମଯୋନି	।।
ସଙ୍ଗରେ ଘେନି ଦେବଗଣ	।	ଯେ ସିଦ୍ଧ କିନ୍ନର ଚାରଣ	।।
ନମି ବାମନ ପାଦତଳେ	।	ନିଶ୍ଚଳେ ରହି ସ୍ତବ କଲେ	।।
ଗଙ୍ଗା ଯେ ଥିଲା କମଣ୍ଡଳେ	।	ବ୍ରହ୍ମା ତା ବିଷ୍ଣୁପାଦେ ଢାଳେ	।।
ଶୁଦ୍ଧ ପବିତ୍ର ଜଳରାଶି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ନଖକୋଣେ ପଶି	।।
ତହୁଁ ଉଛୁଳି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ	।	ପଡ଼ିଲା ଋଷିଙ୍କ ସମୀକ୍ଷେ	।।
ସୋମ ଆଦିତ୍ୟ ଲୋକେ ଜିଣି	।	ସ୍ୱର୍ଗେ ପଡ଼ିଲା ତରଙ୍ଗିଣୀ	।।
ସୁମେରୁ ଶିଖେ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ	।	ସେ ଜଳେ ପଡ଼ି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ	।।
ଚତୁରଦିଗେ ଚାରିଧାରେ	।	ପଡ଼ିଲା ଧରଣୀ ଉପରେ	।।
ସମୁଦ୍ରେ ପଶି ଚାରିଦିଗେ	।	ନଦୀ ସ୍ୱଭାବେ ଅତି ବେଗେ	।।
ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ମହୀପତି	।	ବରୁଣ ଧ୍ୟାୟି ପ୍ରଜାପତି	।।
ଘେନି ସୁଗନ୍ଧ ପୁଷ୍ପମାଳ	।	ଚନ୍ଦନ କର୍ପୂର ସଲିଳ	।।
ସନ୍ନିଧେ ଧୂପ ଦୀପ ଥୋଇ	।	ଫଳ ଅକ୍ଷତ ମନ୍ତ୍ରେ ଦେଇ	।।
ଜୟ ଶବଦେ ସ୍ତୁତି ଭଣି	।	ନିର୍ମଳ ବାକ୍ୟ ବେଦବାଣୀ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ମହିମା ଉକତେ	।	ତାଣ୍ଡବ ବାଦ୍ୟ ନୃତ୍ୟଗୀତେ	।।
ଶଙ୍ଖ ଦୁନ୍ଦୁଭି ନାଦ ଘୋଷେ	।	ବ୍ରହ୍ମା ଯେ ମିଳି ବିଷ୍ଣୁ ପାଶେ	।।
ଅତି ଉଲ୍ଲାସେ ସୁଖ ମନେ	।	ଶଙ୍ଖ ଦୁନ୍ଦୁଭି ନାଦ ସ୍ୱନେ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ଯଶ ଗାଇ ତୋଷେ	।	ଯେ ଶଙ୍ଖପୂରେ ଦଶଦିଶେ	।।
ଏମନ୍ତେ ମହୋତ୍ସବ ଦେଖି	।	ଅସୁରେ ଭୁବନ ଉପେକ୍ଷି	।।
ଦ୍ୱିପାଦ ଦାନେ ସ୍ୱର୍ଗ ମହୀ	।	ପୂରିଲା ବାମନର ଦେହୀ	।।
ସ୍ୱସ୍ଥାନେ ରହି ନ ପାରିଲେ	।	ବଳିର ସମୀପେ ମିଳିଲେ	।।
ରହି ବଚନ କୋପ ଚିତ୍ତେ	।	ବୋଲନ୍ତି ବଳିର ଅଗ୍ରତେ	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣ ନୁହଁଇ ବାମନ	।	କପଟେ ମାଗି ଭୂମି ଦାନ	।।
ମାୟାବୀମାନଙ୍କର ବର	।	ସମ୍ପଦ ହରିଲା ଆମ୍ଭର	।।
ବାମନ ରୂପ ଏ ଜଗତେ	।	ଦେବଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି ଅର୍ଥେ	।।
ଆମ୍ଭର ରିପୁ ଏ ବାମନ	।	କପଟେ ମାଗି ଭୂମି ଦାନ	।।
ଏ ମାୟା ବ୍ରାହ୍ମଣ ଶରୀରେ	।	ସମ୍ପଦ ହରିଲା ଆମ୍ଭରେ	।।
ଏ ବଳି ନିତ୍ୟ ସତ୍ୟବ୍ରତ	।	ବିଶେଷ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭକତ	।।
କେବେ ହେଁ ମିଥ୍ୟା ଏ ନ କହେ	।	ଦୁଃଖୀଜନଙ୍କୁ ଦୟାବହେ	।।
ଆମ୍ଭର ପ୍ରଭୁ ଏ ରାଜନ	।	ନିଶ୍ଚେ ବଇରୀ ଏ ବାମନ	।।
ଆସ ଏହାକୁ ବଧକର	।	ବଳିକୁ ସଙ୍କଟୁ ଉଦ୍ଧାର	।।
ଏ ମଲେ ଶତ୍ରୁ ନାହିଁ ଦୁଜା	।	ବଳି ହୋଇବ ସ୍ୱର୍ଗେ ରାଜା	।।
ତେବେ ସେ ଆମର ଜୀବନ	।	ସଫଳ କଲେ ଏହା ମନ	।।
ଏମନ୍ତେ ବୋଲି ଏକଚିତ୍ତେ	।	ଅସୁର ଧାଇଁଲେ ତ୍ୱରିତେ	।।
ଶୂଳ ଖଡ଼ଗ ହସ୍ତେ ଧରି	।	ଧାଇଁଲେ ଘୋର ନାଦ କରି	।।
ଶବଦେ ଭୁବନ କମ୍ପିଲା	।	ସିନ୍ଧୁ କି ଉଛୁଳି ପଡ଼ିଲା	।।
ତାହାଙ୍କୁ ଦେଖି ବିଷ୍ଣୁଗଣେ	।	ତକ୍ଷଣେ ବାହାରିଲେ ରଣେ	।।
ମିଳିଲେ କରେ ଶସ୍ତ୍ର ଧରି	।	ଶଙ୍ଖ ଶବଦ ମୋଦ ଭରି	।।
ନନ୍ଦ ସୁନନ୍ଦ ଜୟ ଆଦି	।	ବିଜୟ ସୁବଳ ସୁବୁଦ୍ଧି	।।
ବଳ କୁମୁଦ କୁମୁଦାକ୍ଷ	।	ବିଶ୍ୱକେସନ ଆଦି ବତ୍ସ	।।
ବିନତା ସୁତ ଯେ ଜୟନ୍ତ	।	ସୁବାହୁ ପିଙ୍ଗଳ ମୁଦ୍ରିତ	।।
ସାତ୍ତ୍ୱିକ ପୁଷ୍ପଦନ୍ତ ବୀର	।	ଶ୍ରୀଦେବ ବସୁ ମନୋହର	।।
ଦଶ ସହସ୍ର ହସ୍ତୀବଳ	।	ସ୍ୱଭାବେ ତେଜ ଅନର୍ଗଳ	।।
ବେଗେ ଧାଇଁଲେ ଘୋର ରଣେ	।	କୁଞ୍ଜର ଯେହ୍ନେ ପଦ୍ମ ବନେ	।।
ଅସୁର ବଳ ନାଶ ଦେଖି	।	ବଳି ହୋଇଲା ମନେ ଦୁଃଖୀ	।।
ଗୁରୁବଚନ ମନେ ସ୍ମରି	।	ବୋଇଲା ଜଣ ଜଣ କରି	।।
ହେ ବିପ୍ରଚିତ୍ତ ହେ ପ୍ରହେତି	।	ହେ ରାହୁ ତାରକ ସୁମତି	।।
ମୋର ବଚନ ଚିତ୍ତେ ଧର	।	କେହେ ହେଁ ସମର ନକର	।।
ଆମ୍ଭର ନୁହେଁ ଯଶକାଳ	।	ଈଶ୍ୱର କାୟା ଅନ୍ତରାଳ	।।
ଯେ ପ୍ରଭୁ ବଳେ ବଳବନ୍ତା	।	ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଦୁଃଖ ସୁଖଦାତା	।।
ସେ ଯେ ଅଶେଷ ମାୟାଧର	।	ସଂସାର ଯାର ଖେଳଘର	।।
ଯାହାକୁ କାଳ ବାମ ହୋଇ	।	ତାହାର ଜୟ ଯଶ ନାହିଁ	।।
ଯେବେ ଦଇବ ଆମ୍ଭ ପକ୍ଷ	।	ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇବା ପ୍ରତୃକ୍ଷ	।।
ତେବେ ଜିଣିବା ଆମ୍ଭେ ରଣେ	।	ଏମନ୍ତେ ବୋଧି ଜଣେ ଜଣେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବଳି ବଚନ ବୀରେ ଶୁଣି	।	ଜୟ ବିଜୟ ପରିମାଣି	।।
ପୁଣି ମିଳିବା ଜୟକାଳେ	।	ଏମନ୍ତ ବୋଲି ରସାତଳେ	।।
ପଶିଲେ ମନେ କ୍ରୋଧ କରି	।	ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।।
ଗରୁଡ଼ ବିଷ୍ଣୁ ଆଜ୍ଞା ପାଇ	।	ବଳି ସମୀପେ କ୍ରୋଧ ବହି	।।
ବରୁଣ ପାଶ ଘେନି କରେ	।	ବଳିକୁ ଯଜ୍ଞର ଶାଳରେ	।।
ସୋମ ଅଭିଷେକ ଦିବସେ	।	ବଳିକି ବାନ୍ଦେ ଅତି ରୋଷେ	।।
ଶୁଭିଲା ହାହାକାର ନାଦ	।	ଅସୁରେ ହୋଇଲେ ବିଷାଦ	।।
ବଳିର ଦେଖିଣ ବନ୍ଧନ	।	ବୋଲନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।।
ତୃତୀୟ ପାଦ ମୋର କରେ	।	ଦେଲୁ ଯେ ଓଁକାର ଉଚ୍ଚାରେ	।।
ଭୂମି ଗଗନ ଏକ ପାଦେ	।	ଆବର ପାଦଶୂନ୍ୟ ଭେଦେ	।।
ତୃତୀୟ ପାଦ ଏବେ ଦିଅ	।	ସକଳ ଦୁଃଖୁ ପାରି ହୁଅ	।।
ଯାବତ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦିଶେ	।	ତପନ ଅନଳ ପ୍ରକାଶେ	।।
ତାବତ ଭୂମି ଏ ତୋହର	।	ମୁଁ ଯେ ଘେନିବି ତିନିପୁର	।।
ତୃତୀୟ ପାଦ ସ୍ଥାନ ଦେଇ	।	ତୁ ଏବେ ଥାଅ ସୁଖୀ ହୋଇ	।।
ନ ଦେଲେ ପଡ଼ିବୁ ନରକେ	।	ଅଯଶ ଥିବ ତିନିଲୋକେ	।।
ଏମନ୍ତ ବଳି ଆଗେ କହି	।	ବିଷ୍ଣୁ ରହିଲେ ସ୍ଥିର ହୋଇ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ସୁଜନ ହିତେ ଭାଗବତ	।।
ସୁଜନ ଏଣେ ମନ ଦିଅ	।	ଯେଣେ ଖଣ୍ଡିବ ମାୟାମୋହ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳି ବନ୍ଧନେ

ନାମ ବିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଏକବିଂଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବଳିକୁ ହରି ଯେତେବେଳେ	।	ବନ୍ଧନ କଲେ ଦାନ ଛଳେ	।।
ବନ୍ଧନ ଦୁଃଖ ବଳି ମନ	।	କେହେ ହେଁ ନ ହୋଇଲା ଛନ୍ନ	।।
ନିର୍ବାଣ ପଣେ ଚିତ୍ତ ଦେଇ	।	ବୋଲେ ବାମନ ମୁଖ ଚାହିଁ	।।
ବଳି ଉବାଚ
ଭୋ ନାଥ ମୋର ବାକ୍ୟ ଯେବେ	।	ମୁଁ ନ ଲଙ୍ଗିବି ଦୁଷ୍ଟଭାବେ	।।
ଏକଥା କେବେ ହେଁ ନ ଘଟେ	।	ଯେବେ ଜୀବନ ମୋର ତୁଟେ	।।
ତ୍ରିପାଦ ଭୂମି ମୋର ହସ୍ତେ	।	ଦେଇ ମୁଁ ଲଘିଂବି କେମନ୍ତେ	।।
ଚରଣ ଅଛି ଯେବେ ତୋର	।	ଭୋ ନାଥ ଦିଅ ମୁଣ୍ଡେ ମୋର	।।
ନରକେ ମୋର ଭୟ ନାହିଁ	।	ପାଶ ବନ୍ଧନେ ନ ଡରଇ	।।
ମୋର ନିଗ୍ରହେ ନାହିଁ ଭୟ	।	ଅସାଧୁ ବାଦେ ମୋର ଭୟ	।।
ଆମ୍ଭର ଚକ୍ଷୁ ମଦେ ଅନ୍ଧ	।	ସତ୍ୟ ଯେ ମଣୁ ଏ ସମ୍ପଦ	।।
ସର୍ବ ଅର୍ଜ୍ଜନ ଆୟୁ ଯଶ	।	ବାହାରେ କରୁ ତୁ ପ୍ରକାଶ	।।
ବଇରୀ କରି ତୋ ବିଷୟେ	।	ପୂର୍ବେ ଯେ ଥିଲେ ମହାଶୟେ	।।
ଅନ୍ତେ ଲଭିଲେ ତୋ ଚରଣ	।	ଅନେକ ସିଦ୍ଧ ମୁନିଗଣ	।।
ତୁ ନାଥ ମୋତେ ଦୟାକରି	।	ବରୁଣ ପାଶେ ବନ୍ଦୀ କରି	।।
ନିଗ୍ରହ କରୁ ଯେତେ ମୋତେ	।	ସେ ଭୟ ନାହିଁ ମୋର ଚିତ୍ତେ	।।
ତୋ ଭକ୍ତ ମୋର ପିତାମୟ	।	ସୁସାଧୁ ଗଣେ ମହାଶୟ	।।
ତୋର ଚରଣେ ଆଶ୍ରେ କଲା	।	ପିତାର ଦଣ୍ଡୁ ନିସ୍ତରିଲା	।।
ଜାଣଇ ମିଥ୍ୟା ଏ ସଂସାର	।	କେ ବନ୍ଧୁ ଅବା ଅଛି ପର	।।
କେବା ଜନନୀ ଭ୍ରାତା ସୁତ	।	କିବା ସମ୍ପଦ ଏ ଜଗତ	।।
ଅନ୍ତେ ପଶିଲେ ତୋରପାଦେ	।	ମାୟା ଜିଣିଲେ ଅପ୍ରମାଦେ	।।
ରହିଲେ ପାରିଷଦ ହୋଇ	।	ଜନ୍ମ ମରଣ ଆଉ କାହିଁ	।।
ତୋର ମହିମା ଭାବଗ୍ରାହୀ	।	ମୂଢ଼େ ଜାଣିବେ ଅବା କାହିଁ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ କହୁ କହୁ ବଳି	।	ଗଗନେ ଗର୍ଜନ ଉଛୁଳି	।।
ଆକାଶ ପୁରେ ଶଙ୍ଖନାଦ	।	ତକ୍ଷଣେ ମିଳିଲା ପ୍ରହ୍ଲାଦ	।।
ବଳି ମିଳିଲା ତାକୁ ଦେଖି	।	ବାମନ ସମୀପେ ଉପେକ୍ଷି	।।
ବିଷ୍ଣୁର ପ୍ରାୟ ତାର ତେଜ	।	ତୁଲ୍ୟ ନୁହଇ ଗ୍ରହରାଜ	।।
ପୀତ ବସନ ପରିଧାନ	।	ସୁନ୍ଦର ନଳୀନ ନୟନ	।।
ଆଜାନୁ ବେନି ବାହୁ ଶୋହେ	।	ରୂପେ ଅନଙ୍ଗ ସରି ନୋହେ	।।
ଏମନ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦର ପାଦେ	।	ଆନନ୍ଦ ଶୋକ ଗଦଗଦେ	।।
ଚରଣେ ଦଣ୍ଡବତ ହୋଇ	।	ମନ କଳ୍ପିତେ ଅର୍ଘ୍ୟ ଦେଇ	।।
କହିଲା ପିତାମହ ପାଶେ	।	ବାମନ ଅନୁଗ୍ରହ ଆଶେ	।।
ସେ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ ଅତି ବେଗେ	।	ମିଳିଲା ବିଷ୍ଣୁପାଦ ଯୁଗେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ଅଶ୍ରୁଜଳେ ଭରି	।	କର ଅଞ୍ଜଳି ଶିରେ ଧରି	।।
ପୁଲକ ଅଶ୍ରୁ ଗଦ ଗଦ	।	ସ୍ତୁତି କରଇ ପ୍ରହଲାଦ	।।
ତୁ ନାଥ ଅନୁଗ୍ରହ ମନେ	।	ଏହାକୁ ସ୍ଥାପି ଇନ୍ଦ୍ରାସନେ	।।
ପୁଣି ନାଶିଲୁ ସୁଖସ୍ଥାନୁ	।	ଯେଣୁ ହୋଇଲା ତୋତେ ମନ୍ୟୁ	।।
ନିଶ୍ଚୟ କଲୁ ଅନୁଗ୍ରହ	।	ତୋତେ ନାଶିଲୁ ମାୟାମୋହ	।।
ନମସ୍ତେ ଜଗତ ଈଶ୍ୱର	।	ନମସ୍ତେ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରଧର	।।
ତୁ ନାରାୟଣ ବିଶ୍ୱଗୁରୁ	।	ମହା ମହିମା ମହାମେରୁ	।।
ଆତ୍ମା ପ୍ରକାଶ ସର୍ବଭୂତେ	।	ଭୋନାଥ ନମସ୍ତେ ନମସ୍ତେ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ପ୍ରହଲାଦର ଭକ୍ତି ଦେଖି	।	ହିରଣ୍ୟଗର୍ଭ ମନେ ସୁଖୀ	।।
ବେଗେ ନମିଲେ ବିଷ୍ଣୁପାଦେ	।	ଚତୁର ମୁଖେ ବେଦନାଦେ	।।
ବଳିର ପତ୍ନୀ ଆସି ବେଗେ	।	ବିଷ୍ଣୁ ଚରଣେ ଅନୁରାଗେ	।।
ସ୍ୱାମୀ ବଚନେ ଅତି ଦୁଃଖୀ	।	ସ୍ତୁତି କରଇ ଅଶ୍ରୁମୁଖୀ	।।
ବିନ୍ଧ୍ୟାବଳୀ ଉବାଚ
ଭୋନାଥ ନିଜ କ୍ରୀଡ଼ା ଅର୍ଥେ	।	ତୋର ପ୍ରକାଶ ଏ ଜଗତେ	।।
ତୋହର ମହିମା ନ ଜାଣି	।	ଗର୍ବ ବହନ୍ତି ଯେତେ ପ୍ରାଣୀ	।।
ଜ୍ଞାନ ହରାନ୍ତି ସୁଖ ଭୋଳେ	।	ସେ କାହିଁ ଥିବେ ଏ ଶୟଳେ	।।
ବ୍ରହ୍ମୋବାଚ
ଭୂତ ଭାବନ ଭୂତଈଶ	।	ହେ ଦେବ ଦେବ ଜଗଦୀଶ	।।
ଏହାକୁ ନିଗ୍ରହ ତୁ କଲୁ	।	ବରୁଣ ପାଶରେ ବାନ୍ଧିଲୁ	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ଦେଇ ତୋତେ	।	ଭ୍ରାନ୍ତି ନ କଲା କିଛି ଚିତ୍ତେ	।।
ତ୍ରିଲୋକ ତୋତେ ଦାନ ଦେଲା	।	ଚିତ୍ତେ ବିଷାଦ ନ ଚିନ୍ତିଲା	।।
ତୁ ନାଥ ବସୁ ସର୍ବଭୂତେ	।	ଏହାକୁ ବାନ୍ଧିଲୁ କେମନ୍ତେ	।।
ତୁ ନାଥ ସର୍ବ ଚିତ୍ତ ଜାଣୁ	।	କେ ତୋର ମହିମା ବଖାଣୁ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ବାକ୍ୟ ଶୁଣି ହରି	।	ବଳିକି ଚିତ୍ତେ ଦୟାକରି	।।
ବୋଲନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।	ବିଧାତା ଶୁଣ ମୋ ବଚନ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ମୁଁ ଯାକୁ ଅନୁଗ୍ରହ କରେ	।	ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ବେଗେ ହରେ	।।
ଯେ ଅର୍ଥ କାମେ ମତ୍ତ ହୋଇ	।	ପର ଅପର ନ ଜାଣଇ	।।
ମୁଁ ଯେ ବସଇ ସର୍ବଭୂତେ	।	ମୋତେ ନ ମାନେ ଗର୍ବଚିତ୍ତେ	।।
ଏ ଜୀବ ଆତ୍ମା ନିଜ କର୍ମେ	।	ମାୟାରେ ସର୍ବଭୂତେ ଭ୍ରମେ	।।
ନାନା ଯୋନିରେ ଜାତ ହୋଇ	।	ଜ୍ଞାନ ନ ଲଭେ ମାୟାମୋହି	।।
ଜନ୍ମ ମରଣ ମାୟାରୂପ	।	ବିଦ୍ୟା ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ଧନାଧିପ	।।
ଏ ଭାବେ ଗର୍ବ ଯାର ନାହିଁ	।	ମୋହର ଅନୁଗ୍ରହ ତହିଁ	।।
ଯେ ଜନ ଦମ୍ଭମାନ ବହେ	।	ଧନ ସମ୍ପଦ ମୋହ ହୁଏ	।।
ସେ ମୋତେ ଜାଣିବ କେମନ୍ତେ	।	ମାୟା ମୋହିତ ଅବିରତେ	।।
ଏ ଯେ ଦାନବ ଦୈତ୍ୟରାଜା	।	ନିଜ ସ୍ୱଭାବେ ମହାତେଜା	।।
ଅସୁର ବୁଦ୍ଧି ନ ଘେନିଲା	।	ଗୁରୁ ବଚନ ନ ମାନିଲା	।।
ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ ଜ୍ଞାତି ଯେତେ	।	ଏହାକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ସମସ୍ତେ	।।
କେବେ ହେଁ ସତ୍ୟ ନ ଛାଡ଼ିଲା	।	ମୋର ବଚନେ ମନ ଦେଲା	।।
ଏ ଭୂମି ଦାନ ଦେଲା ମୋତେ	।	ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟେ ଥିବ ଏ କେମନ୍ତେ	।।
ଏହାକୁ ଦେବି ଦିବ୍ୟସ୍ଥାନ	।	ସୁରଙ୍କୁ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଭୁବନ	।।
ନିର୍ମଳ ବିଶ୍ୱକର୍ମାପୁର	।	ଦେବ ଦାନବେ ଅଗୋଚର	।।
ଯେ ପୁରେ ଯୁଗ ସଂଖ୍ୟା ନାହିଁ	।	କାଳର ତେଜ ନ ଲାଗଇ	।।
ସେ ପୁରେ ଥିବ ଦିନା କେତେ	।	ସାବର୍ଣ୍ଣି ମନୁ ପରିଯନ୍ତେ	।।
ସେ ମନୁକାଳ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ	।	ବସିବ ଅମର ଶରୀରେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇବ ସ୍ୱର୍ଗଦେଶେ	।	ମୁଁ ପୁଣି ଥିବି ଏହା ପାଶେ	।।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଥାଉ ଏ ସୁତଳେ	।	ଦାରା ତନୟ ବନ୍ଧୁମେଳେ	।।
ଧନ ହିଁ ଥିବ ଅପ୍ରମିତ	।	ଶତ୍ରୁ ନୋହିବ ଉପଗତ	।।
ସୁଦରଶନ ତା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ	।	ଆବୋରି ଥିବ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ	।।
ଦୈତ୍ୟଦାନବ ତାର ସଙ୍ଗେ	।	ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଥିବେ ମନରଙ୍ଗେ	।।
ମୁହିଁ ଯେ କରେ ଗଦା ଧରି	।	ଥିବଇଁ ତୋ ପୁର ଆବୋରି	।।
ନିରତେ ଦେଖୁଥିବ ଚିତ୍ତେ	।	ଥିବି ମୁଁ ତାହାର ଅଗ୍ରତେ	।।
ଏମନ୍ତ କହି ଭଗବାନ	।	ଫେଡ଼ିଲେ ବଳିର ବନ୍ଧନ	।।
ସେ ହରି ଚରଣ ପଙ୍କତେ	।	ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜଗନ୍ନାଥ ଭଜେ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳିବନ୍ଧନ ମୋକ୍ଷଣେ

ବାମନ ପ୍ରସନ୍ନେ ନାମ ଏକବିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ଦ୍ୱାବିଂଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁ ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ବଳି କୃତାର୍ଥ ପ୍ରାୟ ମଣି	।।
ସାଧୁ ମହତ ସେ ସ୍ୱଭାବେ	।	ପ୍ରସନ୍ନ ମନ ପ୍ରିୟଭାବେ	।।
କର ଅଞ୍ଜଳି ଶିରେ କରି	।	ରୋମ ପୁଲକ ଅଶ୍ରୁଭରି	।।
ପ୍ରଣାମ କରି ବିଷ୍ଣୁପାଦେ	।	ବୋଲେ ମନନ୍ଦ ଗଦଗଦେ	।।
ବଳିରୁବାଚ
ମୋହର ଭାଗ୍ୟ ଏ ଜଗତେ	।	ଦାନ ମୁଁ ଦେଲି ତୋର ହସ୍ତେ	।।
ବ୍ରହ୍ମା ସୃଷ୍ଟିରେ ହୋଇ ଜନ୍ମ	।	କିବା କରିବ ଏଡ଼େ କର୍ମ	।।
ଭୋନାଥ ଅନୁଗ୍ରହ କର	।	ଦିଗପାଳଙ୍କୁ ଅଗୋଚର	।।
ଯେ ଅବା ଧରି ନିଜ ପଦ	।	ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଲଭେ ତୋର ପାଦ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଏମନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁ ଆଗେ କହି	।	ପୁତ୍ର କଳତ୍ର ସଙ୍ଗେ ନେଇ	।।
ବଳି ଯେ ବସିଲା ନିଶ୍ଚଳେ	।	ଗୋବିନ୍ଦ ଚାପିଲେ ପାତାଳେ	।।
ତକ୍ଷଣେ ପାତାଳେ ପ୍ରବେଶ	।	ଶୁଭିଲା ଜୟ ଜୟ ଘୋଷ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଆଣି ତୋଷ ମନେ	।	ସ୍ଥାପିଲେ ଅମର ଭୁବନେ	।।
ଅଦିତି କଲା ପୟୋବ୍ରତ	।	ସୁଫଳ କଲେ ଜଗନ୍ନାଥ	।।
ଦେଖିଣ ବାମନର ଗତି	।	ରହିଲା ତାଙ୍କର ସନ୍ତତି	।।
ଖଣ୍ଡିଲେ ଜଗତ ବିଷାଦ	।	ବଳିକୁ ଦେଖିଲେ ପ୍ରହ୍ମାଦ	।।
ଏମନ୍ତେ ନମି ବିଷ୍ଣୁ ପାଦେ	।	ଆନନ୍ଦେ ଅଶ୍ରୁ ଗଦଗଦେ	।।
ପ୍ରହ୍ମାଦ ଉବାଚ
ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ କୁମର	।	ବୋଇଲେ ଦେଖ ଭାଗ୍ୟ ମୋର	।।
ଏ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପ୍ରସାଦେ	।	ବ୍ରହ୍ମାଦି ଲଭନ୍ତି ସମ୍ପଦେ	।।
କମଳା ବକ୍ଷସ୍ଥଳେ ବସେ	।	କଟାକ୍ଷେ ଜନ ଦୁଃଖ ନାଶେ	।।
ସର୍ବଦା ସମୀପେ ବସଇ	।	ପ୍ରସାଦ ଲଭି ନ ପାରଇ	।।
ଯାହା ନ ଲଭେ ବାମଦେବ	।	ଆନ ବା କେ ତାହା ପାଇବ	।।
ସେ ପାଦପଦ୍ମ ରେଣୁ ଆଶେ	।	ଯୋଗୀଏ ଯୋଗ ସାଧିପ୍ରାଶେ	।।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗରେ ଅଭ୍ୟାସ	।	ଚରଣେ କରିଥାନ୍ତି ଆଶ	।।
ସେ କାହିଁ ଲଭିବେ ସେ ଭାବ	।	ଯାହା ନ ପାରି ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ	।।
ଏମନ୍ତ ପ୍ରହଲ୍ଲାଦ କହି	।	ବାମନ ପାଦେ ଶିର ଦେଇ	।।
ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ଭଗବାନ	।	କହନ୍ତି କୋମଳ ବଚନ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଶୁଣ ମୋ ଉତ୍ତର	।	ଯାଅ ତୁ ସୁଢ଼ଳ ମନ୍ଦିର	।।
ଆନନ୍ଦେ ନିଜ ପୌତ୍ର ତୁଲେ	।	ସୁଖେ ବିହର ଜ୍ଞାତି ମେଳେ	।।
ମୁଁ ଥିବି ଦିଗପାଳ ହୋଇ	।	ନିତ୍ୟେ ଦେଖିବୁ ମୋତେ ତୁହି	।।
ମୋ ଆହାଲାଦ ମୋ ଦର୍ଶନ	।	ନାଶିବ କର୍ମର ବନ୍ଧନ	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ବିଷ୍ଣୁର ବଚନ ଶୁଣିଲା	।	ଅନେକମତେ ସ୍ତୁତି କଲା	।।
ତକ୍ଷଣେ ମିଳିଲା ସୁତଳେ	।	ବନ୍ଧୁ କୁଟୁମ୍ବ ସଙ୍ଗ ମେଳେ	।।
ଏବେ ତୁ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ	।	ବିଷ୍ଣୁର ଅଦ୍ଭୁତ ଚରିତ	।।
ଯଜ୍ଞ ପୁରୁଷ ରୂପ ଧରି	।	ଅନଳ କୁଣ୍ଡୁ ଅବତରି	।।
ଭୃଗୁ ବଦନ ଚାହିଁ ରୋଷେ	।	ବୋଲନ୍ତି ସ୍ୱଧର୍ମ ବିଶ୍ୱାସେ	।।
ଅନାଇ ବାମନ ଚରଣ	।	ଯଜ୍ଞ ସ୍ୱରୂପ ନାରାୟଣ	।।
ଯଜ୍ଞ ସ୍ୱରୂପୀ ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି	।	ବିପ୍ରେ ଅଛନ୍ତି ବେଦବାଦୀ	।।
ତାହାଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ସେ ଶଉରୀ	।	କହନ୍ତି ଯଜ୍ଞରୁ ବାହାରି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ତୁ ବ୍ରହ୍ମା ଶାନ୍ତନୁର ଶିଷ୍ୟ	।	ଜାଣୁ ତୁ ଭୂତ ଯେ ଭବିଷ୍ୟ	।।
ଆଗମ ନିଗମ ବିଖ୍ୟାତ	।	ମୁହିଁ ଦେଖିଲି ବିପରୀତ	।।
ଯଜ୍ଞ ସଙ୍କଳ୍ପ କରି ବଳେ	।	ବଳିକୁ ସ୍ଥାପିଲେ ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ଏବେ ତା କର୍ମଛିଦ୍ର ଦେଖି	।	ରହିଲୁ ଯଜ୍ଞ ତା ଉପେକ୍ଷି	।।
ଯଜ୍ଞ ନ ଘେନି କର୍ମକଲେ	।	କେମନ୍ତେ ବର୍ତ୍ତିକୁ ତୁ ଭଲେ	।।
ଏ ଯଜ୍ଞ ତୋହର ଗୋଚର	।	ତୁ ଏବେ ପୂର୍ଣ୍ଣାହୁତି କର	।।
ଯଜ୍ଞପୁରୁଷ ମୁଖୁ ଶୁଣି	।	ଭୃଗୁ ଅନେକ ସ୍ତୁତି ଭଣି	।।
ବୋଲଇ ଯୋଡ଼ି ବେନିକର	।	ପୁଲକ ଆନନ୍ଦେ ଶରୀର	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଭୋ ନାଥ ଏ ଯଜ୍ଞ ଶରୀର	।	ଅଶେଷ ଜନ୍ମ ଉପକାର	।।
ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ମାଥେ	।	ଶ୍ରୁବ ଧଇଲା ଦକ୍ଷ ହସ୍ତେ	।।
ଋତ୍ୱିକ ଋଷି ଗଣ ସଙ୍ଗେ	।	ଆହୁତି ଦେଲା ନାନାରଙ୍ଗେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ଭରି ଅଦଭୂତ	।	ଭୃଗୁ ହୋଇଲା କୃତକୃତ୍ୟ	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ଏବେ ତୁ ଶୁଣ ହେ ରାଜନ	।	ବାମନ ରୂପେ ଭଗବାନ	।।
ବଳିର ହସ୍ତୁ ଘେନି ଦାନ	।	କପଟେ ଏ ତିନି ଭୁବନ	।।
ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଇନ୍ଦ୍ର ପଣେ ସ୍ଥାପି	।	ତିନି ଭୁବନେ ଦେହ ବ୍ୟାପୀ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ଦେଖି ଦିବ୍ୟ ଗତି	।	କୃତାର୍ଥ ଚିତ୍ତେ ପ୍ରଜାପତି	।।
ଭୃଗୁ ଅଙ୍ଗିରା ଘେନି ତୁଲେ	।	ପିତୃ ସମେତ ମୁନି ମେଳେ	।।
ଶୌନକ ତୁଲେ ଭୃଗୁପତି	।	ମିଳିଲେ କଶ୍ୟପ ଅଦିତି	।।
ଦିଗପାଳଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ଆଣି	।	କଳ୍ପ କୁସୁମ ଗଙ୍ଗାପାଣି	।।
ବାମନ ପାଦେ ଅଭିଷେକେ	।	ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ମନ ସୁଖେ	।।
ଅଶେଷ ଗୀତ ନୃତ୍ୟବାଦ୍ୟେ	।	ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ସ୍ଥାପି ଇନ୍ଦ୍ରପଦେ	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ସଙ୍ଗେ ଘେନି	।	ମଙ୍ଗଳ ନାଦେ ବେଦଧ୍ୱନି	।।
ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ତୋଷମନେ	।	ବାମନେ ବସାଇ ବିମାନେ	।।
ଆନନ୍ଦେ ପ୍ରଜାପତି ବୋଲେ	।	ସକଳ ଦିଗପାଳ ତୁଲେ	।।
ଇନ୍ଦ୍ର ବାମନ ଭୁଜବଳେ	।	ସମସ୍ତ ଦିଗପାଳ ମେଳେ	।।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ସ୍ୱର୍ଗେ ସେ ବସିଲା	।	ଯେଣୁ ଅଦିତି ବ୍ରତ କଲା	।।
ଏବେ ହୋ ପରୀକ୍ଷିତ ଶୁଣ	।	ସଙ୍ଗତେ ଘେନି ଦେବଗଣ	।।
ବାମନ ପାଦେ ସ୍ତୁତି କଲେ	।	ଆନନ୍ଦେ ନିଜ ପୁରେ ଗଲେ	।।
ବଳି ବାମନର ପ୍ରସ୍ତାବେ	।	ପ୍ରଶଂସା କରି ଶୁଦ୍ଧଭାବେ	।।
ତୁ ଯେଣୁ ପଚାରିଲୁ ମୋତେ	।	ବାମନ ରୂପ ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
କହିଲି ଆଦି ଅନ୍ତ କରି	।	ଯେ କଥା ଶ୍ରବଣେ ବିସ୍ତାରି	।।
ବିଷ୍ଣୁ ମହିମା କେ କହିବ	।	ଯାହା ନ ଜାଣେ ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ	।।
ଭୂମିରେ ରେଣୁ ଅଛି ଯେତେ	।	ଆକାଶେ ନକ୍ଷତ୍ର ସହିତେ	।।
ମେଘ ବରଷା ଯେତେ ଧାର	।	ଯେ ବିନ୍ଦୁ ପ୍ରକାଶେ ବିହାର	।।
ଏହା ଗଣି ତ ଅତିରେକେ	।	ଜଗତେ ଅଛନ୍ତି ବା ଥୋକେ	।।
ହରି ମହିମା ସଂଖ୍ୟାକାରୀ	।	ନାହିଁ ସଂସାରେ ଦେହଧାରୀ	।।
ସେ ହରି ଚରଣ ସରୋଜେ	।	ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜଗନ୍ନାଥ ଭଜେ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ବଳି ପାତାଳ ଗମନେ

ନାମ ଦ୍ୱାବିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

•••

ତ୍ରୟୋବିଂଶ ଅଧ୍ୟାୟ

ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁକ କହନ୍ତି ଅନୁରାଗେ	।	ଆନନ୍ଦେ ପରୀକ୍ଷିତ ଆଗେ	।।
ଶୁଣ ହେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ବଳା	।	ଏମନ୍ତ ଈଶ୍ୱରର ଲୀଳା	।।
ମାୟା କଳ୍ପିତ ଏ ସଂସାର	।	ମତ୍ସ୍ୟାଦି ନାନା ଅବତାର	।।
ଧର୍ମକୁ ପାଳି ଯୁଗେ ଯୁଗେ	।	ସାଧୁଙ୍କୁ ରଖି ଅନୁରାଗେ	।।
ଦୁଷ୍ଟ ବିନାଶି ଧର୍ମ ପାଳେ	।	ରୂପ ପ୍ରକାଶେ ଯଥାକାଳେ	।।
ତା ରୂପ କେ କରିବ ଅନ୍ତ	।	ସ୍ୱଭାବେ ମହିମା ଅନନ୍ତ	।।
ଏମନ୍ତ ଶୁକ ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ଆନନ୍ଦ ମନେ ନୃପମଣି	।।
ବୋଲେ ଚରଣେ ହସ୍ତ ଦେଇ	।	ଭୋ ମୁନି ନିସ୍ତରିଲି ମୁହିଁ	।।
ରାଜୋବାଚ
କି ରୂପେ ମୀନ ଅବତାର	।	ହୋଇଲେ ଜଗତ ଈଶ୍ୱର	।।
ନିନ୍ଦିତ ଜଳଚର ରୂପେ	।	ଦେହ ବହିଲେ କେଉଁ କଳ୍ପେ	।।
କେବଣ କାର୍ଯ୍ୟ କିବା ଅର୍ଥେ	।	ପ୍ରସନ୍ନେ କହ ମୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
ତାର ଚରିତ୍ର ପାପ ହର	।	ଅଶେଷ ପ୍ରାଣୀ ସୁଖଘର	।।
ଅନାଦି ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ	।	ମାୟାରେ ପରମ କାରଣ	।।
ତାର ବଚନେ ଶୁକ ମୁନି	।	କହନ୍ତି ତାର ଭାବ ଘେନି	।।
ଶ୍ରୀ ଶୁକ ଉବାଚ
ଶୁଣ ହେ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ	।	କହିବି ଏଥିର ବୃତ୍ତାନ୍ତ	।।
ଭୋ ପ୍ରଭୁ ଜଗତ ଈଶ୍ୱର	।	ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଯାର ଖେଳଘର	।।
ସୁଜନ ପାଳନ ସଂହରେ	।	ସଂସାର ମଧ୍ୟେ ରୂପ ଧରେ	।।
ଧର୍ମ ରକ୍ଷଣ ଦେହ ଧରି	।	ଅଧର୍ମ ସମୁଦ୍ର ନିବାରି	।।
ଦୁଷ୍ଟଙ୍କୁ କରେ ସଂହାରଣ	।	ସାଧୁଙ୍କୁ ରଖେ ନାରାୟଣ	।।
ଶୁଣ ତୁ ଯେଉଁ ଅର୍ଥେ ହରି	।	କୁତ୍ସିତ ମୀନ ରୂପ ଧରି	।।
ବ୍ରହ୍ମା ସେ ସୃଷ୍ଟି ଆଦ୍ୟକାଳେ	।	ବେଦ ପୁସ୍ତକ ଥୋଇ କୂଳେ	।।
ଜଳ ପଶିଣ ସନ୍ଧ୍ୟା କରେ	।	ସେ ବେଦ ହୟଗ୍ରୀବ ହରେ	।।
ଅଗାଧ ଜଳେ ପଶିଗଲା	।	ବିଧାତା ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଚିନ୍ତିଲା	।।
ଦାନବ ଦୁଷ୍ଟମତି ଜାଣି	।	ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଶଫରୀ ରୂପକୁ ଧଇଲେ	।	ସେ ମହାଜଳରେ ପଶିଲେ	।।
ଯେମନ୍ତେ ମାଇଲେ ଅସୁର	।	ବେଦ ଉଦ୍ଧରି ଚକ୍ରଧର	।।
ସେ କଥା ଶୁଣ ଏକ ଚିତ୍ତେ	।	ଭାବେ କହିବା ତୋ ଅଗ୍ରତେ	।।
ପ୍ରକାଶ ବ୍ରହ୍ମାର ରଜନୀ	।	ଯେ କଳ୍ପ ନାମ ସେ ଦଇନୀ	।।
ଏମନ୍ତ ପ୍ରଳୟ ନିକଟେ	।	ରାଜା ସେ ଥିଲା ସିନ୍ଧୁ ତଟେ	।।
ତାହାର ନାମ ସତ୍ୟବ୍ରତ	।	ଅଶେଷ ଗୁଣରେ ଭୂଷିତ	।।
ସ୍ୱଭାବେ ବିଷ୍ଣୁ ପରାୟଣ	।	ତପ ସାଧନେ ସେ ନିର୍ଗୁଣ	।।
ତପ ସାଧନ୍ତି ସିନ୍ଧୁ ତୀରେ	।	ଜଳ ଭକ୍ଷଣେ ଦିନ ହରେ	।।
ସେ ତପ ଫଳ ସାଧ୍ୟ ଅନ୍ତେ	।	ମନୁ ହୋଇବ ଭବିଷ୍ୟତେ	।।
ଅଦିତି ଗର୍ଭେ ଜାତ ହୋଇ	।	ସେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଦେବ ନାମ ବହି	।।
ମନୁ ହୋଇବ ଏ ଜଗତେ	।	ହରି ସ୍ଥାପିବ ତୋଷ ଚିତ୍ତେ	।।
ଏବେ ହୋ ଶୁଣ ନରପତି	।	ସେ ସତ୍ୟବ୍ରତ ରାଜା ଗତି	।।
ସେ ସତ୍ୟବ୍ରତ ଏକ କାଳେ	।	ମିଳିଲା କୃତମାଳ କୂଳେ	।।
ସେ ନଦୀଜଳେ ସ୍ନାନକରି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ନାମ ଚିତ୍ତେ ସ୍ମରି	।।
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଜଳ ଦେବା ଅର୍ଥେ	।	ଜଳ ଅଞ୍ଜଳି ଘେନି ହସ୍ତେ	।।
ସେ ଜଳେ ଶଫରୀ ଶରୀର	।	ଦିଶଇ ଉତ୍ତମ ସୁନ୍ଦର	।।
ସେ ସତ୍ୟବ୍ରତ ତା ଦେଖିଲା	।	ଜଳ ଅଞ୍ଜଳି ପକାଇଲା	।।
ରାଜାର ହସ୍ତୁ ପଡ଼ି ଜଳେ	।	ସେ ମୀନ ଡାକିଲା ବିକଳେ	।।
ମହାକାରୁଣ୍ୟ ହେ ରାଜନ	।	ମୁଁ ଦୁଃଖୀ ତୁ ଦୀନ ପାଳନ	।।
ଜଳେ ଯେ ନ ପକାଅ ମୋତେ	।	ମୋ ଜ୍ଞାତି ଅଛନ୍ତି ସମସ୍ତେ	।।
ମୋତେ ଗିଳିବ ବୋଲି ଡରେ	।	ଯାଇ ପଶିଲି ତୋର କରେ	।।
ମୋତେ ଗିଳିବେ ଏହିକ୍ଷଣି	।	ମୋ ପ୍ରାଣ ରଖ ନୃପମଣି	।।
ପ୍ରାଣୀ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କଲେ	।	ଆପଣେ ରକ୍ଷା ହୋଇ ଭଲେ	।।
ଏବେ ମୁଁ ତୋହର ଶରଣ	।	ପଶିଲି ରଖ ମୋର ପ୍ରାଣ	।।
ଏମନ୍ତେ ଶଫରୀ ବଚନ	।	ସେ ରାଜା ଶୁଣି ସାବଧାନ	।।
ଜଳ ଅଞ୍ଜଳି କରେ ଧରି	।	ମୀନକୁ ଜଳରୁ ଉଦ୍ଧରି	।।
ସେ ମୀନ କମଣ୍ଡଳେ ଭରି	।	ଜନ୍ତୁ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରି	।।
ଗୃହେ ମିଳିଲେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।	ଜଳେ ତର୍ପଣ କରି ସାରି	।।
ସେ ମୀନ କମଣ୍ଡଳୁ ଜଳେ	।	ରହି ନ ପାରି ରାତ୍ରକାଳେ	।।
ବିକଳେ କରଇ ରୋଦନ	।	ମୋ ପ୍ରାଣ ରଖ ହେ ରାଜନ	।।
ଚଳି ନପାରି କମଣ୍ଡଳେ	।	ବେଗେ ତୁ ଥୁଅ ଅନ୍ୟ ଜଳେ	।।
ଏମନ୍ତ ଶଫରୀ ବଚନ	।	ଶୁଣି ସମ୍ଭ୍ରମେ ସେ ରାଜନ	।।
ସେ ମୀନ କମଣ୍ଡଳୁ ନେଇ	।	କଳସ ଜଳ ମଧ୍ୟେ ଥୋଇ	।।
ଏମନ୍ତେ ରଜନୀ ପାହିଲା	।	ପୁଣି ସେ ମୀନ ଡାକ ଦେଲା	।।
ହେ କାରୁଣିକ ଦଣ୍ଡଧର	।	କଳସୁଁ ମୋ ପ୍ରାଣ ଉଦ୍ଧର	।।
ମୋ ଦେହ କଳସେ ନ ଚଳେ	।	ବେଗେ ତୁ ଥୁଅ ଅନ୍ୟଜଳେ	।।
ଯେମନ୍ତେ ଆନନ୍ଦେ ବିହରି	।	ଅଳପ ଜଳେ ପ୍ରାଣୀ ମରି	।।
ତକ୍ଷଣେ କଳସୁଁ ଉଦ୍ଧରି	।	କୂପେ କ୍ଷେପିଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।।
ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଜଳ ମଧ୍ୟେ ଥାଇ	।	ତୃତୀୟ ହସ୍ତ ଦେଲା ସେହି	।।
କୂପେ ସେ ଡାକଇ ବିକଳେ	।	ଭୋ ରାଜା ଥୁଅ ଅନ୍ୟ ଜଳେ	।।
କୂପେ ମୁଁ ନ ପାରଇ ରହି	।	ମୋର ଜୀବନ ରଖ ତୁହି	।।
ଶଫରୀ ବାକ୍ୟେ ନୃପମଣି	।	କୂପୁଁ ଉଦ୍ଧରି ତାକୁ ଆଣି	।।
ତକ୍ଷଣେ ଖାତଜଳେ ଥୋଇ	।	ଖାତେ ବଢ଼ିଲା ତାର ଦେହୀ	।।
ଡାକଇ ଜୀବନ ବିକଳେ	।	ଭୋ ପ୍ରଭୁ ଥୁଅ ଅନ୍ୟଜଳେ	।।
ତକ୍ଷଣେ ଖାତୁଁ ସେ ଉଦ୍ଧରେ	।	ନେଇ ଥୋଇଲେ ସରୋବରେ	।।
ସେ ଦିବ୍ୟ ସରୋବରେ ରହି	।	ଜଳେ ନ ଚଳେ ତାର ଦେହୀ	।।
ତକ୍ଷଣେ ତହିଁରୁ ଉଦ୍ଧରି	।	ହ୍ରଦେ କ୍ଷେପିଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।।
ସେ ମୀନ ଦିନେ ତହିଁ ରହେ	।	ତହିଁ ବଢ଼ିଲା ମହାକାୟେ	।।
ପୁଣି ଡାକଇ ମହାନାଦେ	।	ରାଜନ ରହି ନୁହେଁ ହ୍ରଦେ	।।
ତା ଶୁଣି ତୋଳି ହ୍ରଦୁଁ ବଳେ	।	କ୍ଷେପିଲା ସମୁଦ୍ରର ଜଳେ	।।
ସେ ମୀନ ପଡ଼ି ସିନ୍ଧୁ ଜଳେ	।	ଡାକଇ ଜୀବନ ବିକଳେ	।।
ଭୋ ନୃପ ରଖ ମୋ ଜୀବନ	।	ତୋଠାରେ ପଶିଲି ଶରଣ	।।
ଶରଣ ଜନ ଉପେକ୍ଷିଲେ	।	କେ ତାକୁ ପ୍ରଶଂସଇ ଭଲେ	।।
ଏ ଜଳେ ଜୀବଛନ୍ତି ଯେତେ	।	ବଳେ ଗିଳିବେ ଆସି ମୋତେ	।।
ଏମନ୍ତ ମୀନ ମୁଖୁଁ ଶୁଣି	।	ଚିତ୍ତେ ବିଚାରି ନୃପମଣି	।।
ଏକି ଅଦ୍ଭୁତ କର୍ମ ମୁହିଁ	।	ଜଗତେ ଦେଖିଲି ତ ନାହିଁ	।।
କେଉଁ ଦେବତା ଅବା ବଳେ	।	ମୋତେ ଛଳଇ ମୀନ ଛଳେ	।।
କି ବୁଦ୍ଧି କରିବଇଁ ମୁହିଁ	।	ଭାଳଇ ମୀନ ମୁଖ ଚାହିଁ	।।
ବିଷ୍ଣୁର ମାୟାରେ ମୋହିତ	।	ତକ୍ଷଣେ ହୋଇ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ	।।
ପୁଣି କ୍ଷଣକେ ନୃପବର	।	କପାଳେ ଦେଇ ବେନିକର	।।
ବୋଲଇ ମୀନ ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ମୋହର ଧର୍ମ ରଖ ତୁହି	।।
କେଉଁ ଦେବତା ମାୟାଛଳେ	।	ମୋ ଚିତ୍ତ ମୋହିଲୁ ତୁ ବଳେ	।।
ଏ ତୋର ବିଶ୍ୱରୂପ ଦେହ	।	ମାୟା ନ କରି ସତ କହ	।।
ଏମନ୍ତ ଜଳଚର ଦେହୀ	।	ଜଗତେ ଦେଖିଲା ତ ନାହିଁ	।।
ରେ ମୀନ ତୋହର ଶରୀରେ	।	ଶତ ଯୋଜନ ସରଯୁରେ	।।
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଲି ତୋତେ ଆଜ	।	ତୁ ନାରାୟଣ ଦେବରାଜ	।।
ଅନାଦି ପ୍ରଭୁ ଭଗବାନ	।	ଅବ୍ୟକ୍ତ ପ୍ରଭୁ ନିରଞ୍ଜନ	।।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ନିସ୍ତାରଣ ଅର୍ଥେ	।	ମୀନ ଶରୀର ଏ ଜଗତେ	।।
ସ୍ଥିତି ପାଳନ ସଂହାରଣ	।	ତୁ ନାଥ ପରମ କାରଣ	।।
ନମସ୍ତେ ଜଳଚର ଦେହୀ	।	ଭୋନାଥ ମୋତେ କର ତ୍ରାହି	।।
ତୋର ମାୟାରେ ଭ୍ରମ ହ୍ୱନ୍ତି	।	ହର ବିରଞ୍ଚି ସୁରପତି	।।
ତୁ ନାଥ ଜନ ଉପକାରେ	।	ନାନା ଶରୀର ଏ ସଂସାରେ	।।
ଯେ ରୂପ ଧରୁ ଏ ଜଗତେ	।	ସାଧୁଜନଙ୍କ ସିଦ୍ଧି ଅର୍ଥେ	।।
କି କାର୍ଯ୍ୟେ ମୀନ ରୂପ ତୋର	।	କୁହ ହେ କମଳାର ବର	।।
ଏମନ୍ତେ ରାଜା ବାକ୍ୟ ଶୁଣି	।	କହନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ଶ୍ରୀ ଭଗବାନୁବାଚ
ଶୁଣ ରାଜନ ସତ୍ୟବ୍ରତ	।	ତୁ ଯେଣୁ ମୋହର ଭକତ	।।
ତେଣୁ ଅଇଲି ତୋତେ କହି	।	ଅଦ୍ଭୁତ ମୀନ ରୂପ ହୋଇ	।।
ମାୟାବୀ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଦାନବ	।	ନାମ ଯାହାର ହୟଗ୍ରୀବ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ବେଦ ହରି ବଳେ	।	ବେଗେ ପଶିଲା ମହାଜଳେ	।।
ପ୍ରଳୟ ଜଳେ ମୁଁ ବିହରି	।	ସେ ବେଦ ଉଦ୍ଧାରଣ କରି	।।
ରଖିବି ସଂସାରର ବୀଜ	।	ହରିବି ହୟଗ୍ରୀବ ତେଜ	।।
ତୁ ଏବେ ରହ ମୋ ବଚନେ	।	ଆଜ ହୁଁ ଗଣ ସାତଦିନେ	।।
ପ୍ରଳୟ ଜଳେ ତିନିପୁର	।	ନାଶ ହୋଇବ ମହାବୀର	।।
ବହିଣ ଅଣଚାଶ ବାତ	।	ଆକାଶେ ବିଜୁଳି ପୂରିତ	।।
ଗଭୀର ନାଦ ମେଘମାଳ	।	ପ୍ରଚଣ୍ଡ ବରଷିବ ଜଳ	।।
କ୍ଷଣକେ ସିନ୍ଧୁ ଉଛୁଳିବ	।	ଉଲ୍ଲୋଳ ଗଗନେ ମିଳିବ	।।
ସପତ ଋଷିଙ୍କ ମଣ୍ଡଳେ	।	ଜଳଧି ଲାଗିବ କଲ୍ଲୋଳେ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ରଜନୀ ହୋଇବ	।	ଏ ତିନିପୁର ନାଶ ଯିବ	।।
ତୁ ଏବେ ମୋର ପୂଜା କରି	।	ଔଷଧି ବୀଜକୁ ସୁମରି	।।
ତୋର କୁଟୁମ୍ବଛନ୍ତି ଯେତେ	।	ତାହାଙ୍କୁ ଘେନିଣ ସଙ୍ଗତେ	।।
ଆଜହୁଁ ସପତ ଦିବସେ	।	ନାବ ମିଳିବ ଆସି ପାଶେ	।।
ସେ ନାବ ସମୁଦ୍ରର କୂଳେ	।	ତୋତେ ମିଳିବ ସନ୍ଧ୍ୟାକାଳେ	।।
ତୁ ତହିଁ ବସି ସର୍ବଘେନି	।	ତରିବୁ ବ୍ରହ୍ମାର ରଜନୀ	।।
ଆଗତ କଳ୍ପ ପରିଯନ୍ତେ	।	ତୁ ଥିବୁ ଋଷିଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ	।।
ସେ ନାବ ମୋର ଶୃଙ୍ଗେ ବାନ୍ଧି	।	ମନ ପବନ ହୃଦେ ଛନ୍ଦି	।।
ବ୍ରହ୍ମା ରଜନୀ କାଳେ ଯେତେ	।	ସେ ନାବେ ବସିବୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ	।।
ସପତ ଋଷି ସଙ୍ଗେ ଘେନି	।	ବଞ୍ଚିବୁ ବ୍ରହ୍ମାର ରଜନୀ	।।
ସେ ମହାଜଳେ ଯେବେ ନାବ	।	ପ୍ରଳୟ ପବନେ କମ୍ପିବ	।।
ମୋହର ସଙ୍ଗେ ସେ ନିଶ୍ଚଳେ	।	ବନ୍ଧନେ ଥିବ ନାବ ଜଳେ	।।
ପରମ ବ୍ରହ୍ମ ମୋ ମହିମା	।	ଜାଣି ନପାରେ ହରବ୍ରହ୍ମା	।।
ମୋ ଅନୁଗ୍ରହେ ମୋତେ ଜାଣି	।	ସଙ୍କଟୁ ତର ନୃପମଣି	।।
ଏମନ୍ତ କହି ଚକ୍ରଧର	।	ତକ୍ଷଣେ ହୋଇଲେ ଅନ୍ତର	।।
ଗୋବିନ୍ଦ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ଶିରେ	।	ରାଜା ମିଳିଲେ ସିନ୍ଧୁ ତୀରେ	।।
ଘେନଇ ସର୍ବ ମହୌଷଧ	।	ରାଜାର ଯେତେକ ସମ୍ପଦ	।।
ସମୁଦ୍ର ତୀରେ କୁଶପାଡ଼ି	।	କପାଳେ ବେନି କର ଯୋଡ଼ି	।।
ମୀନ ରୂପକୁ ଧ୍ୟାନ କରି	।	କୃଷ୍ଣ ଚରଣ ମନେ ଧରି	।।
ସମୁଦ୍ର ତୀରେ ସେ ରହିଲା	।	ଏମନ୍ତ ସାତଦିନ ଗଲା	।।
ସର୍ବ ସମ୍ପଦ ଶିରେ ଘେନି	।	ସକଳ ଔଷଧ କାମିନୀ	।।
ରାତ୍ର ହୁଁ ଶୂନ୍ୟେ ମେଘ ମିଳି	।	ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଆକାଶେ ବିଜୁଳି	।।
ନାବ ମିଳିଲା ତତକ୍ଷଣେ	।	ବିଷ୍ଣୁର ଆଜ୍ଞା ପରମାଣେ	।।
ଋଷିଏ ଶୂନ୍ୟମାର୍ଗେ ଆସି	।	ରାଜା ସମୀପେ ନାବେ ବସି	।।
ଦେଖିଲେ ସର୍ବ ମହୋଷଧ	।	ରାଜାର ଯେତେକ ସମ୍ପଦ	।।
ସେ ନାବେ ରାଜା ସଙ୍ଗେ ବସି	।	ମୁନିଏ ରାଜାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସି	।।
ବୋଲନ୍ତି ତୁ ଯେ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ	।	ସଙ୍କଟୁ ରଖିଲେ ଅନନ୍ତ	।।
ଏବେ ଆମ୍ଭର ବୋଲକର	।	ଏ ନାବେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସୁମର	।।
ତୋହର ଭାବେ ସେ ମାଧବ	।	ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ସଙ୍କଟୁ ତାରିବ	।।
ଏମନ୍ତ ଋଷିଙ୍କ ବଚନେ	।	ରାଜା ବସିଲେ ବିଷ୍ଣୁଧ୍ୟାନେ	।।
ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ନରହରି	।	ଅଦ୍ଭୁତ ମୀନ ରୂପଧରି	।।
ଏକଇ ଶୃଙ୍ଗ ଶିରେ ସାଜେ	।	ସ୍ୱଭାବେ ଶୂନ୍ୟତେଜ ରାଜେ	।।
ମେରୁର ପ୍ରାୟ ଅତି ଦମ୍ଭ	।	ଶତେ ଯୋଜନ ତାର ଲମ୍ବ	।।
ସେ ଶୃଙ୍ଗେ ନାବ ବାନ୍ଧି ବଳେ	।	ସେ ରାଜା ବସିଲା ନିଶ୍ଚଳେ	।।
ସେ ନାବେ ମୁନିଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ	।	ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କଲା ଚିତ୍ତେ	।।
ମହାପ୍ରଳୟ କାଳେ ବସି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ବଚନେ ସାହସୀ	।।
ଆକୁଳେ ଶିରେ କର ଦେଇ	।	ବୋଲଇ ରଖ ଭାବଗ୍ରାହୀ	।।
ଏ ଘୋର ସଙ୍କଟୁ ତାରଣେ	।	ଶରଣ ଗଲି ତୋ ଚରଣେ	।।
ଏମନ୍ତେ ଯୋଡ଼ି ବେନିକର	।	ଗୋବିନ୍ଦ ଚିନ୍ତେ ନୃପବର	।।
ସପତ ଋଷିଙ୍କ ବଚନେ	।	ନିଶ୍ଚଳେ ବସି ଯୋଗଧ୍ୟାନେ	।।
ମନବଚନ ହୃଦେ ଛନ୍ଦି	।	ନିଶ୍ଚଳେ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ନିରୋଧି	।।
ଅନ୍ତରେ ମନ ସ୍ଥିର କରି	।	ଗୋବିନ୍ଦ ପଦକୁ ସୁମରି	।।
ରାଜୋବାଚ
ଭୋ ନାଥ ସଙ୍କଟ ତାରଣ	।	ପଶିଲି ତୋ ପାଦେ ଶରଣ	।।
ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଠାକୁର	।	ଏ ଘୋର ସଙ୍କଟୁ ଉଦ୍ଧର	।।
ଅନାଦି ଅବିଦ୍ୟାର ବଳେ	।	ପ୍ରାଣୀ ଚଳନ୍ତି ଏ ଶୟଳେ	।।
ଯାବତ ଏ ପାଦ ନ ଚିନ୍ତେ	।	ତାବତ ସୁଖୀ କେ ଜଗତେ	।।
ଭୋନାଥ ତାପତ୍ରୟ ତାରୁ	।	ଅଶେଷ ଦେବଙ୍କର ଗୁରୁ	।।
ଅଜ୍ଞାନ ଜନ ଏ ଜଗତେ	।	ବନ୍ଧନ କର୍ମର ଆୟତେ	।।
ସୁଖର ଲୋଭେ ଦୁଃଖ ପଡ଼େ	।	ଯାବତ ଭକ୍ତି ମାର୍ଗ ହୁଡ଼େ	।।
ତାବତ ସୁଖ କାହିଁ ତାର	।	ଲଭଇ ଦୁଃଖ ମହାଘୋର	।।
ଯାବତ ନ ଜାଣଇ ତୋତେ	।	ତାବତ ଭ୍ରମଇ ଜଗତେ	।।
ତୋହର ମାୟା ଏ ସଂସାର	।	ଦୁର୍ଗମ ଘୋର ଅନ୍ଧକାର	।।
ତୋର ଭଜନ ରବିତ୍ରାସ	।	ଆତ୍ମାର ତମ କରେ ନାଶ	।।
ଏମନ୍ତ ଧ୍ୟାନେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ	।	ଚିତ୍ତେ ଅନେକ ସ୍ତୁତିକରି	।।
ରଖିଲେ ସମାଧି ନିଶ୍ଚଳେ	।	ନାବ ଗୋବିନ୍ଦ ପାଦମଳେ	।।
ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ନୃପମଣି	।	ତକ୍ଷଣେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି	।।
ପ୍ରଳୟ ଜଳେ ମୀନ ରୂପ	।	ହୟଗ୍ରୀବର ହରି ଦର୍ପ	।।
ବ୍ରହ୍ମାର ବେଦକୁ ଉଦ୍ଧରି	।	ଜଳେ ଅସୁର ପ୍ରାଣ ହରି	।।
ମିଳିଲେ ନୃପତିର ଆଗେ	।	ସଦୟ ଚିତ୍ତେ ଅନୁରାଗେ	।।
ବୋଲନ୍ତି ରାଜା ମୁଖ ଚାହିଁ	।	ସଂସାରେ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ତୁହି	।।
ଏମନ୍ତ କହି ଭଗବାନ	।	ଆନନ୍ଦେ ଦେଲେ ତତ୍ତ୍ୱଜ୍ଞାନ	।।
ବୋଇଲେ ଦିବାକର ବଂଶେ	।	ଜନ୍ମ ହୋଇବୁ ମୋର ଅଂଶେ	।।
ବଇବସ୍ୱତ ମନୁ ହୋଇ	।	ପ୍ରଜା ପାଳିବୁ ଧର୍ମେ ମହୀ	।।
ଏ ଜ୍ଞାନେ ଘେନି ତୁ ଜୀବନ	।	ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟେ ତୁହି ଧନ୍ୟ	।।
ଏ ମୋର ମୀନ ଅବତାରେ	।	ଧ୍ୟାନ ତୋ ରହୁ ନିରନ୍ତରେ	।।
ତୋହର ତୁଲେ ମୋ ସମ୍ବାଦ	।	ଶୁଣନ୍ତେ ତୁଟଇ ପ୍ରମାଦ	।।
ଏମନ୍ତ କହି ଭଗବାନ	।	ତକ୍ଷଣେ ହେଲେ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ	।।
ବୋଲଇ ବିପ୍ର ଜଗନ୍ନାଥ	।	ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ଭାଗବତ	।।
ସୁଜନେ ଶୁଣ ଏକଚିତ୍ତେ	।	ସଂସାରୁ ତରିବ ଯେମନ୍ତେ	।।
ଅଷ୍ଟମ ସ୍କନ୍ଧେ ଏ ଚରିତ	।	ଅମୃତ ରସମୟ ଗୀତ	।।

ଇତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭାଗବତେ ମହାପୁରାଣେ ପାରମହଂସ୍ୟାଂ ସଂହିତାୟାଂ

ବୈୟାସିକ୍ୟାଂ ଅଷ୍ଟମସ୍କନ୍ଧେ ମୀନ ଅବତାର ବର୍ଣ୍ଣନେ ନାମ ତ୍ରୟୋବିଂଶୋଽଧ୍ୟାୟଃ ।

ଭୀମସ୍ୟାପି ରଣେ ଭଙ୍ଗୋ ମୁନେରପି ମତିଭ୍ରମଃ

ଯଦି ଶୁଦ୍ଧମଶୁଦ୍ଧଂ ବା ମମଦୋଷା ନ ବିଦ୍ୟତେ ।